Breakthrough Listen: Στήνοντας αυτί για εξωγήινους πολιτισμούς

Την έναρξη της ακριβότερης και εκτενέστερης αναζήτησης για εξωγήινη ζωή στο Σύμπαν ανακοίνωσε τη Δευτέρα από το Λονδίνο ο Ρώσος επιχειρηματίας Γιούρι Μίλνερ, σε ειδική εκδήλωση της Royal Society. Το παρόν έδωσαν πολλοί διαπρεπείς επιστήμονες μεταξύ των οποίων ο διάσημος θεωρητικός φυσικός Στήβεν Χώκινγκ και ο αστροφυσικός Φρανκ Ντρέηκ που θα στηρίξουν από συμβουλευτικές θέσεις το εγχείρημα.

Ο Μίλνερ που έκανε την περιουσία του επενδύοντας σε επιτυχημένες startups όπως το facebook, σκοπεύει να επενδύσει περισσότερα από 100 εκατομμύρια δολάρια στο πρόγραμμα «Breakthrough Listen» που φιλοδοξεί να εξασφαλίσει στους επιστήμονες επαρκή πρόσβαση σε ραδιοτηλεσκόπια.

Εξοπλίζοντας τους με μηχανήματα τεράστιας υπολογιστικής ισχύος, το πρόγραμμα θα δίνει τη δυνατότητα στους ερευνητές να «σκανάρουν» δισεκατομμύρια διαφορετικές ραδιοσυχνότητες τη φορά: «σε μία μέρα θα συλλέγουμε περισσότερα δεδομένα από ότι αλλά, παλιότερα προγράμματα [όπως το SETI] μπορούσαν να συλλέξουν σε έναν ολόκληρο χρόνο», εκτιμά ο Μίλνερ.

Για τα επόμενα δέκα χρόνια, οι ερευνητές του «Breakthrough Listen» θα αφουγκράζονται τα ραδιοκύματα από τους πλησιέστερους εκατό γαλαξίες και, φυσικά, από τον δικό μας.

Αστέρες, μαύρες τρύπες, διαγαλαξιακά νέφη, όλα τα ουράνια σώματα εκπέμπουν ραδιοκύματα, με περιοδικότητες ή καταρρεύσεις που προδίδουν τη φυσική προέλευση τους. Όμως οι ερευνητές δεν ψάχνουν για τέτοια σήματα αλλά εκπομπές που δεν θα μπορούσαν να αποδοθούν σε «καθημερινά» αστρικά φαινόμενα.

«Το γεγονός πως το ανθρώπινο είδος χρησιμοποιεί κατά κόρον τα ραδιοκύματα, μας κάνει να πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε μορφή τεχνολογικά εξελιγμένης ζωής στο Σύμπαν, θα έχει κάνει ακριβώς το ίδιο», τονίζει o Πήτερ Γουόρντεν, πρώην διευθυντής του ερευνητικού κέντρου Ames της NASA, που θα συντονίζει τις προσπάθειες του «Breakthrough Listen» για ανεύρεση του «ψύλλου στα άχυρα»: κάποιου μη-φυσικού σήματος.

Βέβαια ακόμη κι αν εντοπιστεί κάποιος «φάρος πολιτισμού», οι πιθανότητες επικοινωνίας μεταξύ των πολιτισμών είναι σχεδόν μηδαμινές: από το κοντινότερο άστρο το φως κάνει τέσσερα χρόνια να φτάσει στη Γη ενώ για αστρικά συστήματα ξένων γαλαξιών, η ηλικία ενός σήματος κυμαίνεται από αρκετά εκατομμύρια μέχρι δισεκατομμύρια έτη φωτός. Έτσι το δακτυλικό αποτύπωμα ενός πολιτισμού το πιθανότερο είναι ότι θα φτάσει σε μας, αιώνες ή και χιλιετίες μετά από την καταστροφή του ή κάποια υποχρεωτική «μετακόμιση».

«Ένα τέτοιο σήμα δε θα μας αποκάλυπτε πολλά στοιχεία για τον εξωγήινο πολιτισμό αλλά τουλάχιστον θα επιβεβαίωνε πως κάποια στιγμή στο παρελθόν, υπήρξε πολιτισμός εκεί», σχολιάζει ο Φρανκ Ντρέηκ που μαζί με τον Καρλ Σαγκάν ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που το 1972 έστειλαν «διαστημικό μήνυμα σε μπουκάλι» μέσα στην κάψουλα του Pioneer 10 - μια χρυσή πλάκα με σχηματικά δοσμένα τα βασικά στοιχεία του ηλιακού μας συστήματος και της ανθρώπινης ανατομίας.

Εκτός των άλλων του υποχρεώσεων, ο Φρανκ Ντρέηκ είναι και επίτιμος πρόεδρος του ινστιτούτου SETI, υπό την εποπτεία του οποίου βρίσκεται το πρόγραμμα SETI@Home που δανείζει υπολογιστική ισχύ εθελοντών ιδιωτών στην έρευνα για εξωγήινη ζωή στο Σύμπαν. Τα δεδομένα του Breakthrough Listen θα δημοσιοποιούνται, όπως γίνεται και με αυτά του SETI, στον Ιστό, ώστε να αυξηθούν, έστω και ανεπαίσθητα, οι απειροελάχιστες πιθανότητες εντοπισμού κάποιου «πολιτισμένου σήματος» .

Ένα από τα μεγαλύτερα έξοδα τέτοιων εγχειρημάτων είναι πάντοτε η «ενοικίαση» χρόνου στα μεγάλα ραδιοτηλεσκόπια όπως το αυστραλιανό παρατηρητήριο Parkes στη Νέα Νότια Ουαλία και το ραδιοπαρατηρητήριο του Green Bank στη δυτική Βιρτζίνια. Ο Μίλνερ σκοπεύει να νοικιάζει για δύο μήνες τον χρόνο τα παρατηρητήρια αυτά, την ώρα που μέχρι τώρα ο μέσος διαθέσιμος χρόνος δεν ξεπερνούσε τις δύο μέρες ετησίως.

Το “Breathrough Listen” δεν είναι η πρώτη «διαστημική επένδυση» του Γιούρι Μίλνερ που εκτός από ενθουσιώδης επιχειρηματίας είναι και πτυχιούχος φυσικός. Ο Γιούρι συνεργάζεται στενά με επιχειρηματίες όπως ο CEO του Space X, Έλον Μασκ, που στο παρελθόν έχει εκφράσει την επιθυμία του να αποικήσει τον Άρη.

https://www.skai.gr/files/1/panoulisthegreat/yurihawking.jpg
Ο Γιούρι Μίλνερ ανακοινώνει την δρομολόγηση του «Breakthrough Listen» παρουσία του διάσημου θεωρητικού φυσικού Στήβεν Χώκινγκ
Πηγή: Πάνος Σάκκας