Υπερεξουσίες αποκτά ο μόνιμος γενικός γραμματέας εσόδων

Του Προκοπη Χατζηνικολαου

«Υπεργραμματέας» εσόδων καθίσταται στην ουσία ο μόνιμος γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών, αναλαμβάνοντας το δύσκολο έργο της πάταξης της φοροδιαφυγής, της αναδιάρθρωσης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, της αύξησης των δημοσίων εσόδων και της πάταξης της διαφθοράς. Για την επίτευξη του στόχου, θα έχει υπό την εποπτεία του το σύνολο σχεδόν της φορολογικής διοίκησης, το ΣΔΟΕ, και όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς και τις εφορίες. Στα προαπαιτούμενα της καθιέρωσης του θεσμού του μόνιμου γραμματέα ήταν η πλήρης ανεξαρτησία από την πολιτική ηγεσία έτσι ώστε να μπορεί απελευθερωμένος να επικεντρώνεται στο έργο του χωρίς να επηρεάζεται από τις εναλλαγές στην κυβέρνηση των κομμάτων. Χαρακτηριστικό είναι ότι το νευραλγικότερο κομμάτι των ελεγκτικού μηχανισμού, που δεν είναι άλλο από το ΣΔΟΕ, περνάει στα χέρια του γραμματέα, ενώ μέχρι σήμερα τον εποπτικό ρόλο είχε ο υπουργός Οικονομικών. Άποψη για τον διορισμό του ειδικού γραμματέα του ΣΔΟΕ είχε πάντα και ο πρωθυπουργός. Βέβαια, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να φέρει εις πέρας τους στόχους αύξησης των εσόδων, των ελέγχων όπως αυτοί καθορίζονται από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, διαφορετικά προβλέπεται η απόλυσή του.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρώτη δουλειά που θα έχει να κάνει ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κ. Θεοχάρης Θεοχάρης είναι να καταθέσει το νέο στρατηγικό σχέδιο για το 2013 που θα περιλαμβάνει:

– Προτάσεις για αλλαγές στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό.

– Αλλαγές στις αρμοδιότητες των υπηρεσιών που υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.

– Μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την καταπολέμηση της διαφθοράς στις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών.

– Το επικαιροποιημένο στρατηγικό σχέδιο για τους ελέγχους το 2013.
Αξιολόγηση

Επίσης, στα τέλη Μαρτίου θα γίνει και η αξιολόγηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και αναμένονται και οι πρώτες αλλαγές στις εφορίες σε όσους προϊσταμένους δεν καταφέρουν να πιάσουν τους στόχους.

Ήδη ο κ. Θεοχάρης έχει επισκεφθεί μεγάλες εφορίες της χώρας, το Διαπεριφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο προκειμένου να δώσει εντολές για την άμεση είσπραξη και βεβαίωση των φόρων.

Το μόνο σίγουρο, όπως αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, είναι ότι ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός δεν αποδίδει, ενώ οι ελεγκτές χρειάζονται εκπαίδευση. Άλλωστε, τα στοιχεία των εισπράξεων και των ελέγχων είναι απογοητευτικά. Η φοροδιαφυγή διογκώνεται, με τις επιχειρήσεις να μην υποβάλλουν τις δηλώσεις ΦΠΑ, ενώ την ίδια στιγμή τα ληξιπρόθεσμα χρέη έχουν ξεπεράσει τα 55 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στα ετήσια έσοδα του προϋπολογισμού. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Μαυραγάνης, από το 2009 μέχρι και τα τέλη του 2012 το ΣΔΟΕ έχει αποστείλει στις εφορίες 116.648 εκθέσεις επιβολής προστίμων. Ωστόσο, «η είσπραξη προστίμων που επιβλήθηκαν συνεπεία ελέγχων που διενήργησε το ΣΔΟΕ καθίσταται δυσχερής, λόγω του μεγάλου ύψους αυτών, αλλά και του γεγονότος ότι οι υπόχρεοι καταβολής τους, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, στερούνται, στις πλείστες των περιπτώσεων, περιουσιακών στοιχείων κατά τον χρόνο επιβολής και βεβαίωσης αυτών», αναφέρει ο υφυπουργός. Πάντως, η μη είσπραξη των προστίμων οφείλεται και στο γεγονός ότι ο ελεγκτικός μηχανισμός είναι διαλυμένος. Από το 2009 μέχρι και σήμερα καμία ουσιαστική προσπάθεια δεν έγινε προκειμένου να ανασυσταθεί ο μηχανισμός.

Σε κάθε περίπτωση, η πάταξη τη φοροδιαφυγής και η αύξηση των ετήσιων ελέγχων σε συγκεκριμένους φορολογουμένους και επιχειρήσεις καθίσταται πλεον υποχρεωτική. Κι αυτό διότι οι δανειστές θα μας «κόψουν» την πίστωση. Ο αριθμός των ελέγχων και τα έσοδα που εισπράττονται θα είναι στα προαπαιτούμενα προκειμένου να εκταμιευθούν οι επόμενες δόσεις. Το βαρύ φορτίο ανέλαβε ο κ. Θεοχάρης, ο οποίος θα πρέπει άμεσα να φέρει χρήματα στα δημόσια ταμεία από τη φοροδιαφυγή. Ταυτόχρονα, ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας προχώρησε στη σύσταση επιτροπής που θα ασχολείται αποκλειστικά με τη φοροδιαφυγή και τη σπατάλη. Στην επιτροπή θα συμμετέχουν ο κ. Στουρνάρας, ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Μαυραγάνης και ο κ. Θεοχάρης, καθώς και υπηρεσιακοί παράγοντες. Ο νέος μόνιμος γραμματέας θα πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα να παρουσιάσει στην επιτροπή αλλά και στην τρόικα το νέο στρατηγικό σχέδιο για το 2013.

Φοροδιαφυγή

Τα πρώτα μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής:

– Δημιουργία του περιουσιολογίου με την πλήρη καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων. Το υπουργείο Οικονομικών θα ενεργοποιήσει ένα νέο σύστημα που θα προσδιορίζει τα εισοδήματα των φορολογουμένων και θα εντοπίζει εστίες φοροδιαφυγής. Για παράδειγμα, θα μπορούν πλέον εύκολα να εντοπιστούν ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι δηλώνουν χαμηλό εισόδημα αλλά πραγματοποιούν υψηλές δαπάνες ή διαθέτουν μεγάλες καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς.

– Υποχρεωτική χρήση χρεωστική καρτών στις συναλλαγές.

– Διασύνδεση λιανικών καταστημάτων με το υπουργείο Οικονομικών.

Νομοσχέδια

Tρία φορολογικά νομοσχέδια θα πρέπει να καταθέσει η κυβέρνηση μέχρι τα τέλη Μαΐου με στόχο την απλοποίηση των φορολογικών διαδικασιών, την πάταξη της φοροδιαφυγής και την αναδιοργάνωση των φοροεισπρακτικών μηχανισμών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στα νομοσχέδια θα περιλαμβάνονται:

1. Νέος κώδικας φορολογίας εισοδήματος και περιουσίας. Ο ισχύων κώδικας θα αντικατασταθεί με απλούστερο, που θα μπορούν να διαβάσουν και οι φορολογούμενοι χωρίς να χρειάζεται να παραπέμπει σε άλλες διατάξεις και νόμους. Οι πηγές εισοδήματος (εισοδήματος ελεύθερων επαγγεματιών, βουλευτών, μισθωτών κ.λπ.) θα αναφέρονται αναλυτικά, καθώς και οι περιπτώσεις φορολογουμένων που εμπίπτουν σε κάθε διάταξη. Θα αφαιρεθούν οι διατάξεις που σχετίζονται με τον χρόνο υποβολής όλων των φορολογικών δηλώσεων. Επίσης θα κατατεθεί νέος κώδικας για την περιουσία.

2. Αναδιοργάνωση φοροεισπρακτικού μηχανισμού και φορολογικής διοίκησης. Με στόχο την περιστολή της φοροδιαφυγής, το οικονομικό επιτελείο σε συνεργασία με τα τεχνικά στελέχη της τρόικας και της ομάδας Ράιχενμπαχ σχεδιάζουν το νέο νομοσχέδιο.

3. Ενιαίος φόρος στα ακίνητα. Θεσπίζεται ο ενιαίος φόρος ακινήτων, ο οποίος θα καταβάλλεται ετησίως από όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Ο ενιαίος φόρος θα αντικαταστήσει το Ειδικό Τέλος Ακινήτων (ΕΤΗΔΕ), που πληρώνεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, και τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας, με τα έσοδα για τα δημόσια ταμεία να φθάνουν τα 2,2 δισ. ευρώ.
Πηγή: Πηγή: Καθημερινή