Βεστερβέλε: Μέσα σ’ ένα χρόνο πρέπει να αλλάξουν οι ευρωπαϊκές συνθήκες

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει με την κρίση χρέους τη μεγαλύτερη δοκιμασία των τελευταίων 60 ετών. Έχουμε επιδοθεί σε μια άμεση διαχείριση της κρίσης με σκοπό να σβήσουμε κατ' αρχάς τη φωτιά που ξέσπασε στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αυτό είναι βέβαια απαραίτητο, αλλά όχι αρκετό. Στη συνέχεια, θα πρέπει να βρούμε και τις λύσεις για την πορεία προς το μέλλον. Ενα από τα διδάγματα από την εξέλιξη της Ευρώπης είναι ότι μόνο υπό την ασφυκτική πίεση μιας εξελισσόμενης κρίσης δημιουργούνται οι συνθήκες υπό τις οποίες είναι δυνατό να γίνουν πολιτικά άλματα.

Έτσι έχει έρθει πλέον η στιγμή να εξεταστούν οι δομικές ελλείψεις των έως τώρα ευρωπαϊκών συνθηκών, ώστε να εξελιχθεί η Ευρώπη προς την κατεύθυνση μιας πολιτικής ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί το πιο επιτυχημένο ειρηνευτικό πρόγραμμα όλων των εποχών. Η ενιαία αγορά παραμένει ο θεμέλιος λίθος της ευημερίας μας ειδικά την εποχή της παγκοσμιοποίησης. Για να συνεχίσουμε όμως να έχουμε σκηνική παρουσία την εποχή των νέων, αναδυόμενων δυνάμεων, απαιτούνται νέες προσπάθειες. Πρέπει να τακτοποιήσουμε τα του ευρωπαϊκού μας οίκου, για να μπορέσουμε να κοιτάξουμε στη συνέχεια και προς τον υπόλοιπο κόσμο. Και η Γερμανία δεν θα τα κατάφερνε να αντεπεξέλθει επί μακρόν στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης από μόνη της. Η επανεθνικοποίηση θα αποτελούσε λοιπόν ένα ιστορικό αδιέξοδο.

Η απάντηση στην κρίση είναι περισσότερη Ευρώπη, όχι λιγότερη. Η κρίση χρέους έδειξε όμως ένα πράγμα: οι δεσμεύσεις των κανόνων σταθερότητας δεν ήταν αρκετές. Δεν μπόρεσαν να αποσοβήσουν τη δημιουργία της κρίσης χρέους. Γι' αυτό χρειαζόμαστε το βήμα προς μια γνήσια Ένωση Σταθερότητας. Αυτό δεν μπορεί να γίνει πάντως χωρίς πραγματικές παρεμβατικές δυνατότητες. Είναι απαραίτητο να υπάρχει από πλευράς της Ευρώπης το δικαίωμα παρέμβασης στους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών-μελών εκείνων που παρεκκλίνουν της πορείας της δημοσιονομικής αρετής.

Πολλά θα μπορούσαν να γίνουν• προτάσεις υπάρχουν ήδη στο τραπέζι: Δεν θα μπορούσε να καλείται το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε περιπτώσεις παραβίασης των κανόνων σταθερότητας; Θέλουμε μήπως να δημιουργήσουμε τη θέση ενός Ευρωπαίου επιτρόπου δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο οποίος θα εποπτεύει την εφαρμογή των κανόνων; Ή θα ήταν καλύτερα αυτό να ανήκε στα καθήκοντα του συνόλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Με ποιον τρόπο και υπό ποίες προϋποθέσεις μπορούν να εφαρμοστούν ευρωπαϊκοί κανόνες παρέμβασης; Χρειαζόμαστε έναν ευρύ και ουσιαστικό διάλογο με συγκεκριμένο όμως στόχο και χρονοδιάγραμμα όσον αφορά όλα αυτά τα θέματα. Πέραν της καθημερινής πολιτικής αντιμετώπισης της κρίσης, θα πρέπει να βρεθεί και μια απάντηση στα θεμελιώδη ζητήματα. Δεν υπάρχει παρακαμπτήρια οδός: μια δραστική αλλαγή των κανόνων σταθερότητας οδηγεί στην τροποποίηση των ευρωπαϊκών συνθηκών. Διατάξεις όπως το άρθρο 126 της συνθήκης περί του τρόπου λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ρυθμίζει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, πρέπει να καταστούν αυστηρότερες υπό το φως των διδαγμάτων της κρίσης. Σύμφωνα με το άρθρο 48 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι τέτοιο προϋποθέτει τη σύγκληση μιας συντακτικής συνέλευσης. Ο διάλογος θα πρέπει να είναι δημόσιος και να διεξαχθεί εντός του προβλεπόμενου από τις ευρωπαϊκές συνθήκες πλαισίου. Εδώ συνεργάζονται εκπρόσωποι εθνικών κοινοβουλίων και κυβερνήσεων, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η πίεση για την ανάληψη δράσης είναι μεγάλη. Ως εκ τούτου, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήσουμε τη διαδικασία να παρεκκλίνει. Πρόκειται βέβαια για έναν θεμελιώδη διάλογο, πώς δηλαδή θα οικοδομήσουμε μια Ένωση Σταθερότητας. Η διαδικασία όμως αυτή θα πρέπει να διαθέτει συγκεκριμένο πλαίσιο τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και προς τον χρονικό της ορίζοντα. Το διακύβευμα είναι μια Ενωση Σταθερότητας και το θεωρώ εφικτό, να έχουμε καταλήξει μέσα σε ένα έτος σε αποτελέσματα ικανά για τη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων.

* Ο δρ Γκίντο Βεστερβέλε είναι υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας.
Πηγή: skai.gr