Ξαναχτίζουμε την Aριστερά στην Eλλάδα

Xωρίς το άγχος τού «μπαίνω δεν μπαίνω στη Bουλή» προβλέπονται για τον Συνασπισμό οι επερχόμενες εκλογές. Tο δείχνουν οι μετρήσεις, το δείχνει η φθορά και οι εσωτερικές τριβές στο ΠAΣOK, το υποστηρίζει μετά παρρησίας και ο πρόεδρος του Συνασπισμού, Nίκος Kωνσταντόπουλος. Kάθε συνομιλία με τον ηγέτη της ανανεωτικής Aριστεράς είναι ωφέλιμη. Aριστος χειριστής του λόγου, ήπιος αλλά και οξύς όταν χρειάζεται (το αντελήφθη και αιφνιδιάσθηκε εσχάτως και ο κ. Σημίτης), ο Nίκος Kωνσταντόπουλος κερδίζει εύκολα τον συνομιλητή ή το ακροατήριό του. Πώς εξηγείται, όμως, το γεγονός ότι ο ΣΥΝ δεν μπορεί να ξεπεράσει εκείνα τα όρια που τον καθηλώνουν στον χώρο των «μικρών κομμάτων»; Στελέχη και συμπαθούντες κατέχουν θέσεις- κλειδιά στα ΜΜΕ, η προβολή των στελεχών του από αυτά είναι συχνή, οι θέσεις του ακούγονται περισσότερο από τα άλλα κόμματα της Αριστεράς, αλλά όλη αυτή η δραστηριότητα δεν μεταφράζεται σε ψήφους.
Τι, αλήθεια, συμβαίνει «τελευταία στιγμή»; Γιατί επί τέσσερα χρόνια πολλοί σάς αγκαλιάζουν και, αίφνης, ψηφίζουν το ΠΑΣΟΚ; Πού αποδίδετε αυτήν τους τη μεταστροφή;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: Η βασική αιτία βρίσκεται στο πολιτικό σύστημα της δικομματικής πόλωσης και εναλλαγής. Στο πλαίσιο αυτού του συστήματος είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναπτυχθούν νέα κόμματα και να κατακτήσουν μεγάλα ποσοστά. Απόδειξη αποτελεί η κατάληξη που είχαν τα εγχειρήματα του κ. Σαμαρά, του κ. Μάνου, του κ. Αβραμόπουλου, για να αναφερθώ μόνο στα πιο πρόσφατα. Ο ΣΥΝ είναι το μόνο νέο κόμμα που έχει διάρκεια στο πολιτικό σκηνικό, με διακριτή φυσιογνωμία και που σήμερα διεκδικεί πιο ισχυρό πολιτικό ρόλο, παρά τους άνισους όρους που παλεύει, παρά τον επικοινωνιακό πόλεμο από το κυβερνητικό επιτελείο και τα κέντρα διαπλοκής. Αυτό αποδεικνύει ότι ο ΣΥΝ εκφράζει ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας. Εκφράζει μια πολιτική πρόταση που βρίσκει ανταπόκριση στη σύγχρονη πραγματικότητα και στις τάσεις των καιρών. Στις εκλογές που έρχονται, ο ΣΥΝ θα καταγράψει μια πολύ σημαντική πορεία για να υπάρξει η σύγχρονη Αριστερά στην Ελλάδα, που θα μπορέσει να αμφισβητήσει το δικομματικό σύστημα με νέες ιδέες και διαφορετικό τρόπο άσκησης της πολιτικής. Η αποφασιστική ενίσχυση του ΣΥΝ μπορεί να είναι αποφασιστική τομή στο πολιτικό σύστημα.
Oι αποχωρήσεις
Η αποχώρηση δύο σημαντικών στελεχών από τον ΣΥΝ δεν είναι μικρό πράγμα. Μαρία Δαμανάκη και Πέτρος Κουναλάκης είναι ονόματα με ιστορία και παράδοση. Και οι δύο, βέβαια, με τη στάση τους δείχνουν ότι βρίσκονται πλέον στον προθάλαμο του ΠΑΣΟΚ. Πόσο σας πειράζει αυτό; Πόσο θα κοστίσει στις εκλογές;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: Σε ολόκληρο το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων παρατηρούνται σήμερα ζυμώσεις και ανακατατάξεις. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Eχουμε μπει σε μια νέα εποχή και πρέπει όλοι να δώσουμε νέες απαντήσεις σε νέα προβλήματα. Η ιδεολογική και πολιτική φυσιογνωμία όλων των κομμάτων προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και αυτό προκαλεί διεργασίες παντού. Ιδιαίτερα στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς σημειώνονται σοβαρές ανακατατάξεις. Η σοσιαλδημοκρατία βιώνει τα προβλήματα που της δημιουργεί η ενσωμάτωσή της στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο. Η δογματική κομμουνιστική Aριστερά δεν έχει συνέλθει από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Οι δυνάμεις της Αριστεράς, που έχουν ανοιχτούς ορίζοντες και αναζητούν διορατικά και αδογμάτιστα το καινούργιο, βρίσκονται σε δημιουργική ανασυγκρότηση και επαφή με τα νέα κοινωνικά κινήματα, που γεννιούνται στο έδαφος της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης πραγματικότητας. Ο ΣΥΝ ακολουθεί την τολμηρή πορεία επαναπροσδιορισμού μιας Αριστερής στρατηγικής στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και ταυτόχρονα την τολμηρή πολιτική ανασύνθεσης του τοπίου της Αριστεράς στην Ελλάδα. Είναι, λοιπόν, φυσικό σε μια τέτοια πορεία να διατυπώνονται ενστάσεις και ριζικές διαφωνίες. Προφανώς είναι δυσάρεστο να χωρίζουν οι δρόμοι μας με κάποιους συντρόφους με τους οποίους διανύσαμε μια κοινή πορεία για αρκετά χρόνια. Στις εκλογές αυτό που θα κρίνει τα πράγματα είναι το εάν ο ΣΥΝ θα πείσει για τις επιλογές του ή όχι. Οι ιδέες κι οι αγώνες, η συνέπεια κι ο ριζοσπαστισμός μετράνε. Ο κόσμος της Αριστεράς πιστεύω ότι θα στηρίξει τις επιλογές του ΣΥΝ, επιλογές ιδεολογικής αναζήτησης και πολιτικής διορατικότητας.
H μετάλλαξη του ΠAΣOK
Θεωρείτε πλήγμα για τον ΣΥΝ τη συνεργασία του ΠΑΣΟΚ με την ΑΕΚΑ, κίνηση που προήλθε από τον δικό σας χώρο;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: Η ΑΕΚΑ εκφράζει μια αντίληψη δορυφόρου της Αριστεράς στο ΠΑΣΟΚ. Υποτέλειας στην κυβερνητική πολιτική. Εμάς αυτή η αντίληψη μάς είναι ξένη και απωθητική. Πιστεύω ότι οι αριστεροί πολίτες στις εκλογές θα δείξουν με πολύ καθαρό τρόπο πώς βλέπουν σήμερα το ΠΑΣΟΚ και πώς θέλουν να στέκεται η σημερινή Αριστερά απέναντι στο σημερινό ΠΑΣΟΚ. Τα ιδεολογήματα και οι τακτικισμοί, οι παραγοντισμοί και οι επικοινωνιακοί εξωραϊσμοί δεν κρύβουν την ιδεολογικοπολιτική μετάλλαξη, δεν επαναφέρουν την ηθική και τον πολιτισμό στην πολιτική, ούτε αποκαθιστούν την προτεραιότητα της πολιτικής στη συνείδηση των πολιτών.
Το ΠΑΣΟΚ, όσο ζυγώνουν οι εκλογές, προσπαθεί να ενεργοποιήσει τα «αντιδεξιά» αντανακλαστικά των ψηφοφόρων του και με τον τρόπο αυτό να υφαρπάσει τις ψήφους της ανανεωτικής, κυρίως, Αριστεράς. Πόσο «δικαιούται» αυτές τις ψήφους το ΠΑΣΟΚ και πώς θα τις περιφρουρήσετε;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: Εδώ ακριβώς βρίσκεται η ουσία του προβλήματος. Το ΠΑΣΟΚ πια δεν μπορεί να αποδείξει τη διαφορά του από τη Νέα Δημοκρατία στο πεδίο των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Oλα αυτά τα χρόνια έκανε ό,τι περίπου θα έκανε και μια κυβέρνηση της Ν.Δ. Και αυτό δεν οφείλεται απλώς σε μιαν ανικανότητα ή σε μιαν αλλαγή απόψεων της ηγεσίας και των στελεχών του ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για κάτι βαθύτερο. Είναι η συνολική προσαρμογή της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο, όπως αυτό αποτυπώνεται στο Σύμφωνο Σταθερότητας και στις άλλες επιλογές της Ε.Ε. σήμερα. Αυτή είναι η νέα πραγματικότητα. Η σύγκλιση των συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη. Και εδώ είναι που ανοίγεται ο δρόμος για μια Αριστερά που θα μπορέσει να αναπτύξει μια στρατηγική αμφισβήτησης της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Αυτό είναι το δικό μας μήνυμα. Αυτή είναι η δική μας πολιτική. Και αυτή η πολιτική θα αντιμετωπίσει επιτυχώς τις απόπειρες πόλωσης και επιβολής πλαστών διλημμάτων, αλλά και της θεωρίας ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι μια ιστορική νομοτέλεια, που καταργεί τον ρόλο της Aριστεράς και της πολιτικής με την επιβολή της ενιαίας σκέψης και προσαρμογής.
Αν, αλήθεια, Αριστερά σημαίνει ευαισθησία και σήμερα αυτή εκφράζεται κυρίως μέσω της οικολογίας, τι περιμένουμε από τον ΣΥΝ σχετικά με την οικολογική ευαισθητοποίηση του εκλογικού σώματος;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: Μόλις προχθές ο ευρωβουλευτής του ΣΥΝ Μ. Παπαγιαννάκης έφερε στη δημοσιότητα όλο το πρόβλημα της απόστασης της κυβερνητικής πολιτικής από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα ως προς το περιβάλλον. Ο ΣΥΝ τα τελευταία χρόνια έχει πάρει άπειρες πρωτοβουλίες για τα θέματα αυτά και θα συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο. Γι` αυτό και μεγάλο μέρος των ενεργών οικολόγων στην Ελλάδα είτε βρίσκονται είτε συνεργάζονται στενά με τον ΣΥΝ. Ούτε η κυβέρνηση αποτυγχάνει στον τομέα αυτό τυχαία. Ούτε ο ΣΥΝ, από τη δική του πλευρά, ασχολείται τόσο έντονα τυχαία ή μόνο για λόγους εκλογικής σκοπιμότητας. Τα ζητήματα του περιβάλλοντος σήμερα σε όλο τον κόσμο συνδέονται άρρηκτα με την κυριαρχία των δυνάμεων και των αντιλήψεων του νεοφιλελευθερισμού. Στην εποχή μας δεν μπορεί πια κανείς να αγωνιστεί σοβαρά για την προστασία του περιβάλλοντος, χωρίς να έρθει σε σύγκρουση με τις κρατούσες αντιλήψεις για την ανάπτυξη και τον ανταγωνισμό, αλλά και για τη μορφή που παίρνουν οι κοινωνικές ρυθμίσεις της μηδενικής ανεκτικότητας και του τυποποιημένου καταναλωτισμού. Και όσοι διαχειρίζονται τις κυρίαρχες πολιτικές δεν μπορούν να έλθουν σε μια τέτοια σύγκρουση.
Δικομματισμός εντός του νεοφιλελευθερισμού
Ασπάζεστε την άποψη ότι ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. δεν είναι δυνατόν να έχουν ουσιαστικές διαφορές στην πολιτική την οποία θα εφαρμόσουν μετά τις εκλογές;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. έχουν διαφορετική ιδεολογική και ιστορική πορεία, διαφορετικές δομές. Eχουν, όμως, χτυπητές πια συγκλίσεις στις κυβερνητικές τους διακηρύξεις. Πρόκειται για έναν δικομματισμό εντός του νεοφιλελευθερισμού. Εδώ βρίσκονται πολλές από τις αιτίες του κοινωνικού και πολιτικού προβλήματος. Κάθε μία από τις συνιστώσες του δικομματισμού θέλει την εξουσία για την εξουσία και για την παράταξή της. Eτσι φτιάχνεται αυτό το στρεβλό πολιτικό μοντέλο του μονοκομματικού κυβερνητισμού, που θητεύει στις πελατειακές σχέσεις. Από την άλλη, η εμμονή και των δύο κομμάτων στη νεοφιλελεύθερη προσαρμογή θα μεγαλώνει το κοινωνικό έλλειμμα, την αδικία και ανισότητα στην κατανομή βαρών και ωφελημάτων, τις ιδιωτικοποιήσεις και την αναδιάρθρωση του κοινωνικού μοντέλου, τη μονοκομματική διαχείριση των πόρων με αποκλίσεις στις υποδομές ισόρροπης ανάπτυξης. Πρόκειται για κυβερνητικές επιλογές που στη διάρκεια ένταξης της χώρας στην Ε.Ε. δεν αξιοποίησαν ορθολογικά πόρους, θυσίες κι ευκαιρίες, οδηγώντας την Ελλάδα στα σημερινά προβλήματα, που θα γίνουν οξύτερα.
Eκλογές και αλλαγή φρουράς
Βλέπετε εκλογές πριν από τη λήξη της θητείας Σημίτη και πόσο πιθανή θεωρείτε την αλλαγή φρουράς στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ πριν από τις εκλογές;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι ο κ. Σημίτης δεν αντιμετωπίζεται πια ως το ισχυρό χαρτί του ΠΑΣΟΚ. Oτι στο κυβερνητικό κόμμα εμπεδώνεται μια ψυχολογία ήττας και ότι αυτή η ψυχολογία τροφοδοτεί τη συζήτηση περί κάποιας μεγάλης κίνησης ανατροπής του κλίματος. Το πώς θα αντιδράσει ο κ. Σημίτης και η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ σε αυτό το κλίμα δεν μπορεί κανείς να το προβλέψει. Κι εν τέλει, δεν έχει και μεγάλη σημασία το όλο θέμα γιατί η σημερινή κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι πολύ βαθύτερη και δεν αντιμετωπίζεται με κινήσεις που αναφέρονται μόνο σε αλλαγή προσώπων.
Πώς είδατε την τελευταία δήλωση του Χαρίλαου Φλωράκη για ευρύτερη αντιμονοπωλιακή - αντιιμπεριαλιστική συνεργασία;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: Ο κ. Φλωράκης είναι ένας ηγέτης του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος, διαποτισμένος από τις ιδέες των συνεργασιών και της μαζικής δράσης της Αριστεράς. Δυστυχώς, η σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από αυτές τις ιδέες. Θα έλεγα, δε, ότι δεν την αγγίζουν καν οι αγωνίες που εμπεριέχονται σε προτάσεις σαν αυτές του κ. Φλωράκη.
Διέψευσε τις προσδοκίες ο κ. Σημίτης
Η στάση σας απέναντι στον κ. Σημίτη είναι ιδιαιτέρως κριτική τον τελευταίο καιρό. Τον φθάσατε μέχρις του σημείου να σας «κατηγορήσει» ότι διαβάζετε «μόνον εφημερίδες της Δεξιάς». Κι όμως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πίστευαν ότι ο ΣΥΝ βρισκόταν πιο κοντά στο ΠΑΣΟΚ του Σημίτη απ` ό,τι σ` εκείνο του Ανδρέα. Αλήθεια, υπάρχει ένα είδος ΠΑΣΟΚ με το οποίο θα μπορούσε να συνεργασθεί ο ΣΥΝ;
Νίκος Κωνσταντόπουλος: Ο εκνευρισμός του κ. Σημίτη είναι απολύτως εξηγήσιμος. Ο κ. Σημίτης διέψευσε με την πολιτική του μεγάλες προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει σε ένα ευρύτερο προοδευτικό και αριστερό ακροατήριο. Δεν του φταίει, όμως, κανένας άλλος. Το αίτημα του εκσυγχρονισμού έχει βαθιές ρίζες στο προοδευτικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Σήμερα είναι καθαρό ότι ο κ. Σημίτης στο όνομα του εκσυγχρονισμού προώθησε τη νεοφιλελεύθερη μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ. Τον προοδευτικό εκσυγχρονισμό τον εγκατέλειψε για ένα ύφος και ήθος εξουσίας, που ταιριάζουν στον παλαιοκομματισμό και στον διαβρωμένο κυβερνητικό κομματισμό. Να φέρω ένα μόνο παράδειγμα. Περίπου δέκα χρόνια πρωθυπουργίας δεν έφτασαν στον κ. Σημίτη να προωθήσει και στην Ελλάδα την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση. Τη δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση. Την πολιτική διανομής και αναδιανομής εισοδημάτων και πλούτου. Τη διαφάνεια και την αντιμετώπιση της διαπλοκής στους τομείς διαχείρισης έργων, προμηθειών, συμβάσεων, στρατιωτικών εξοπλισμών και Γ‹ ΚΠΣ. Θα μου πείτε είναι τόσο σοβαρό; Βεβαίως είναι. Θα είχε αλλάξει η μορφή του κράτους στην Ελλάδα. Θα είχαν αλλάξει άρδην οι όροι που καθορίζουν τις δυνατότητες ανάπτυξης της χώρας. Ο κ. Σημίτης, λοιπόν, σήμερα έχει χάσει σε αξιοπιστία και σοβαρότητα. Αυτό τον οδηγεί σε συκοφαντικές επιθέσεις εναντίον μας. Και στρέφεται εναντίον μας ειδικά, γιατί εμείς είχαμε από την αρχή προβλέψει αυτή την εξέλιξη. Και τώρα δικαιωνόμαστε. Η κυβερνητική πολιτική του ΠΑΣΟΚ μάς βρίσκει αντίθετους. Η σωστή μας πρόβλεψη στηρίχτηκε σε μιαν ολόκληρη ανάλυση για τη νέα εποχή και για την πορεία της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Εχει μεγάλη σημασία μια αναλυτική και ψύχραιμη συζήτηση για το θέμα.
Πηγή: skai.gr