Όλοι χρωστούν σε όλους στην αγορά ενέργειας

Σκηνές από τη φαρσοκομωδία του Ντάριο Φο «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» με αναφορές στη δεκαετία του ’70, όταν στην Ιταλία απηυδισμένοι άνθρωποι από την απότομη αύξηση των τιμών αρχίζουν να ικανοποιούν τις ανάγκες τους σε προϊόντα και υπηρεσίες αρνούμενοι να πληρώσουν, ζωντανεύουν στο εσωτερικό και τα πέριξ της ενεργειακής αγοράς.

Οι προμηθευτές ρεύματος δεν πληρώνουν τους δήμους και εκείνοι δυσκολεύονται να πληρώσουν κόστη για ύδρευση και οδικό φωτισμό. Οι προμηθευτές δεν πληρώνουν επίσης τους διαχειριστές και εκείνοι με τη σειρά τους τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας.

Ενας αριθμός άνω των 150.000 καταναλωτών που είναι ενταγμένοι στην Καθολική Υπηρεσία, δηλαδή οι καταναλωτές στους οποίους έχει καταγγελθεί η σύμβαση προμήθειας επειδή δεν εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους, πληρώνει… όποτε και… όσα για το ρεύμα που καταναλώνει, συσσωρεύοντας ένα συνολικό ποσό ανεξόφλητων οφειλών άνω των 50 εκατ. ευρώ. Οι εταιρείες προμήθειας ρεύματος αδυνατούν να εισπράξουν τις οφειλές από τους παραπάνω καταναλωτές διότι δεν μπορούν να εντοπίσουν έναν μεγάλο αριθμό οφειλετών για να τους στείλουν τον λογαριασμό. Δεν έχουν διεύθυνση, ούτε ΑΦΜ, γιατί ο διαχειριστής δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, ο ΔΕΔΔΗΕ, δεν διαθέτει τα στοιχεία –όπως όφειλε– για να τα αποστείλει στους ενεργειακούς παρόχους.

Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) επιχειρεί να βάλει τάξη επιβάλλοντας πρόστιμα στην περίπτωση του ΔΕΔΔΗΕ ή και εκδίδοντας τελεσίδικες αποφάσεις, όπως στην περίπτωση των τριών ΕΔΑ (Εταιρείες Διανομής Αερίου), με τις οποίες όμως αρνούνται να συμμορφωθούν γιατί απλά αξιολογούν ότι είναι… πολλά τα λεφτά που πρέπει να επιστρέψουν, εν προκειμένω στη βιομηχανία που δίνει μάχη επιβίωσης για να αντεπεξέλθει στις υψηλές τιμές ρεύματος.

1. Βιομηχανία και Εταιρείες Διανομής Αερίου

Η τελευταία αυτή περίπτωση αφορά μια υπόθεση που χρονολογείται από τον Αύγουστο του 2015, όταν επιβλήθηκε με νόμο οριζόντια χρέωση προσωρινού τέλους διανομής 4 ευρώ/MWh στη βιομηχανία. Η ΕΒΙΚΕΝ (Ενωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας) έκανε τον Ιούλιο του 2016 επίσημη καταγγελία στην Ε.Ε. ζητώντας την ακύρωση της σχετικής ρύθμισης με το επιχείρημα ότι παραβιάζει την ευρωπαϊκή οδηγία 2009/73 και τον νόμο 4001/2011. Παράλληλα απευθύνθηκε στη ΡΑΕ ζητώντας ενόψει του καθορισμού οριστικού τέλους διανομής με ισχύ από 1.12.2016 να αποφασίσει αντισταθμιστικά για τη βιομηχανία. Επειτα από μια μακρά αλληλογραφία με την Κομισιόν, τον Αύγουστο του 2020 η ΡΑΕ εξέδωσε απόφαση επιστροφής ενός συνολικού ποσού 4 εκατ. ευρώ από τις τρεις ΕΔΑ (Αττικής, Θεσσαλονίκης και ΔΕΔΑ) με άτοκες δόσεις εντός πενταετίας. Αν και η απόφαση της ΡΑΕ που εγκρίνει τα επιστρεπτέα ποσά είναι άμεσα εκτελεστή από 1.11.2021, οι διαχειριστές των δικτύων διανομής, σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ, αρνούνται να συμμορφωθούν με το διατακτικό της απόφασης. Οι τρεις εταιρείες κατέθεσαν αίτηση αναθεώρησης της απόφασης στη ΡΑΕ τον Δεκέμβριο, η οποία απορρίφθηκε, και στη συνέχεια κατέθεσαν αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ και στο διοικητικό εφετείο και παράλληλα εδώ και μία εβδομάδα αίτημα προσωρινής αναστολής της απόφασης. Η υπόθεση αφορά πάνω από 200 βιομηχανίες, με την ΕΒΙΚΕΝ να κάνει λόγο για «ανοίκεια επίθεση στη βιομηχανία από τις διοικήσεις των δικτύων διανομής φυσικού αερίου εν μέσω κρίσης».

Δύο ενεργειακοί πάροχοι φέρονται να παρακρατούν ακόμη και τις κρατικές επιδοτήσεις.

2. Η Καθολική Υπηρεσία, η Elpedison, o ΔΕΔΔΗΕ και το πρόστιμο της ΡΑΕ

Επειτα από καταγγελία της Elpedison, η ΡΑΕ επέβαλε τον περασμένο Οκτώβριο πρόστιμο ύψους 250.000 ευρώ στον ΔΕΔΔΗΕ και προχώρησε παράλληλα σε αυστηρή σύσταση συμμόρφωσής του άμεσα με την τήρηση της υποχρέωσης παροχής των στοιχείων πελατών που μεταπίπτουν στο καθεστώς Καθολικής Υπηρεσίας. Το καθεστώς αυτό προβλέπεται από τον νόμο και αφορά καταναλωτές για τους οποίους έχουν καταγγελθεί οι συμβάσεις προμήθειας επειδή δεν εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους. Μέχρι και πριν από λίγα χρόνια τον ρόλο του καθολικού παρόχου υπηρετούσε αποκλειστικά η ΔΕΗ. Με υπουργική απόφαση, καθήκοντα καθολικού παρόχου για περίοδο διετίας ανατέθηκαν στους πέντε μεγαλύτερους προμηθευτές, στους οποίους και μεταβιβάστηκαν πελάτες κατά αναλογία των μεριδίων τους στην αγορά. Tην κατανομή πελατών κάνει ο ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος οφείλει να αποστείλει πλήρη στοιχεία των πελατών που έχουν ενταχθεί στη συγκεκριμένη υπηρεσία στους παρόχους. Η Εlpedison τον Μάρτιο του 2021 προσέφυγε σε καταγγελία κατά του ΔΕΔΔΗΕ, σύμφωνα με την οποία η καθυστέρηση από πλευράς του να προσκομίσει στοιχεία του σχετικού πελατολογίου δυσχεραίνει την τιμολόγηση 1.400 πελατών, τους οποίους ηλεκτροδοτεί δωρεάν με μεγάλη ζημία, ενώ δεν διαθέτει ΑΦΜ για περίπου 25% των νέων πελατών υπό το εν λόγω καθεστώς. Επιπλέον ο ΔΕΔΔΗΕ έχει απορρίψει σχεδόν κατά το ήμισυ των περιπτώσεων τα αιτήματα απενεργοποίησης μετρητή, με το επιχείρημα της ύπαρξης έτερου αιτήματος απενεργοποίησης από τον προηγούμενο πάροχο. «Δεν δώσαμε όλα τα στοιχεία γιατί δεν τα διαθέτουμε. Είμαστε σε διαδικασία ενημέρωσης του μητρώου πελατών σε συνεργασία με τη ΡΑΕ και την ΑΑΔΕ», δηλώνουν στην «Κ» κύκλοι του ΔΕΔΔΗΕ.  

3. Οι πάροχοι που δεν… βγαίνουν να πληρώσουν και το ηλεκτροσόκ σε δήμους και διαχειριστές

Σε πάνω από 70 εκατ. υπολογίζει η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) τα ποσά που παρακρατούν εδώ και ένα χρόνο από εισπράξεις δημοτικών τελών πέντε εταιρείες προμήθειας. Το ζήτημα τέθηκε προχθές στον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, και χθες στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, με τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ και δήμαρχο Τρικκαίων, Δημήτρη Παπαστεργίου, να ζητάει την αφαίρεση άδειας από τους παρόχους σε περιπτώσεις που δεν εξοφλούν σε διάστημα διμήνου. Μετά τη συνάντηση με τον υπουργό, η ΡΑΕ με κατεπείγουσα επιστολή προς όλους τους προμηθευτές ζητάει πλήρη αναφορά ανά μήνα και ανά δήμο από τον Ιανουάριο του 2021 μέχρι τον Ιανουάριο του 2022 για τα καταβλητέα ποσά προς τους δήμους και τα ποσά που έχουν αποδοθεί. Μάλιστα, τα στοιχεία πρέπει να παραδοθούν μέχρι σήμερα.

Οι προμηθευτές δεν χρωστούν μόνο στους δήμους. Στις 3 Φεβρουαρίου οι νέες ανεξόφλητες οφειλές από πέντε εταιρείες του κλάδου προς τον ΔΕΔΔΗΕ ξεπερνούσαν τα 20 εκατ. ευρώ, ενώ σε διακανονισμό βρίσκονταν την ίδια ημερομηνία οφειλές άνω των 120 εκατ. ευρώ. Δύο εταιρείες του κλάδου φέρονται να παρακρατούν ακόμη και τις κρατικές επιδοτήσεις, ενώ ο ΔΕΔΔΗΕ από τον Σεπτέμβριο άρχισε να στέλνει εξώδικα για την είσπραξη των ανεξόφλητων και εξετάζει ακόμη και το ενδεχόμενο της κατάπτωσης εγγυητικών επιστολών για κάποιες περιπτώσεις. Τα πράγματα τους επόμενους μήνες αναμένεται να δυσκολέψουν, καθώς από τον Δεκέμβριο άρχισαν να καταγράφονται και οι πρώτες καθυστερήσεις εξόφλησης λογαριασμών ρεύματος από οικιακούς καταναλωτές και επιχειρήσεις.