Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς: Πως προκύπτει και που χρησιμεύει

Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής, η φυσιολογία των πυρκαγιών που ξεσπούν στη χώρα τις καλοκαιρινές περιόδους, έχει αλλάξει ριζικά. Οι φωτιές πλέον είναι πολύ πιο καταστροφικές και εκτός από την ρύπανση του περιβάλλοντος και τις καμένες εκτάσεις που δημιουργούν μεγάλες τρύπες οξυγόνου, σε πολλές περιπτώσεις όπως στο Μάτι, προκαλούν και απώλειες τόσο σε ανθρώπινο επίπεδο, όσο και στο ζωικό βασίλειο. Στο πλαίσιο αυτό, η ενίσχυση των Σωμάτων Ασφαλείας που συμβάλουν τόσο στην πρόληψη όσο και στις επιχειρήσεις κατάσβεσης πυρκαγιών με νέα μέσα είναι αναγκαίος. Και από το 2003 ένα από τα σημαντικά μέσα είναι ο Ημερήσιος Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς.

Ο χάρτης αυτός εκδίδεται από την 1η Ιουνίου μέχρι και την 31η Οκτωβρίου και η εκπόνησή του ολοκληρώνεται μέχρι τις 12.30 της προηγούμενης ημέρας από την ημέρα για την οποία αυτός θα ισχύει. Η παρουσίαση των στοιχείων σε μορφή χάρτη, έχει σαν σκοπό τη συγκριτική αξιολόγηση των διαφόρων περιοχών που απεικονίζονται.

Η σύνταξή του, γίνεται από ειδική ομάδα έκδοσης, η οποία απαρτίζεται από επιστήμονες με ειδικές γνώσεις και πολύχρονη εμπειρία στο αντικείμενο (Δασολόγους και Μετεωρολόγους) της Γενικής Διεύθυνσης Συντονισμού της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

«Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας τα τελευταία χρόνια, το οποίο εκτός των άλλων βοηθά και στον συντονισμό φορέων της εκάστοτε Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Οργανισμών και Σωμάτων Ασφαλείας ώστε να αντιμετωπίζεται άμεσα μια πυρκαγιά» τονίζει στο GRTimes, o πρόεδρος της Ομάδας Έκδοσης και προϊστάμενος της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, Φοίβος Θεοδώρου.

Η συλλογή των στοιχείων που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην έκδοση του χάρτη

Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, η ομάδα έκδοσης του χάρτη, έχοντας υπόψη τη διεθνή βιβλιογραφία και επιστημονική μεθοδολογία για ζητήματα που συνδέονται με την πρόβλεψη του κινδύνου δασικών πυρκαγιών, συλλέγουν σε καθημερινή βάση σειρά στοιχείων τα οποία επεξεργάζονται και εν συνεχεία παράγουν σειρά προϊόντων που λαμβάνονται υπόψη στη σύνταξη του ημερησίου χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς με στόχο τη μεγαλύτερη αξιοπιστία του.

Ειδικότερα:

  • Συλλέγουν και επεξεργάζονται στοιχεία σχετικά με την καθημερινή εξέλιξη των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας με βάση την ενημέρωση από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος. Τα δεδομένα αυτά αναλύονται με τη βοήθεια γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών, έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα συσχέτισής τους με άλλα δεδομένα.
  • Παράγουν χάρτες δεικτών βλάστησης ανά 15-ημερο (Normalized Difference Vegetation Index, Relative Greenness, Departure from Average Greeness) μετά από επεξεργασία διαθέσιμων σειρών δορυφορικών εικόνων MODIS Terra. Οι ανωτέρω δείκτες βλάστησης δίνουν τη δυνατότητα συγκριτικής αξιολόγησης του ποσοστού χλωρής βλάστησης ανά περιοχή για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, το οποίο έχει βαρύτητα στην εκτίμηση κινδύνου πυρκαγιάς. Επιπλέον, με επιτόπου αυτοψίες σε προεπιλεγμένες θέσεις συλλέγονται στοιχεία υπαίθρου για την αξιολόγηση των δεικτών βλάστησης στο πεδίο.
  • Συλλέγουν αναλύουν και επεξεργάζονται μετρήσεις από τους μετεωρολογικούς σταθμούς της ΕΜΥ, καθώς και από τα δίκτυα των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών που έχουν εγκαταστήσει σε διάφορα σημεία σε όλη τη χώρα για δικούς τους σκοπούς άλλοι φορείς (Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου). Τα δεδομένα αυτά χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της επίδρασης των καιρικών συνθηκών στα επιμέρους χαρακτηριστικά της καύσιμης δασικής ύλης. Για τον σκοπό αυτό, αναλύονται με τη βοήθεια γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών, έτσι ώστε να υπάρχει δυνατότητα συσχέτισής τους με άλλα δεδομένα.
  • Υπολογίζουν σε καθημερινή βάση ως χρήσιμη πρόσθετη πληροφορία τον Δείκτη Κινδύνου Δασικών Πυρκαγιών της Καναδικής Δασικής Υπηρεσίας (Forest Fire Weather Index – FFWI) με τη βοήθεια γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών και άλλων λογισμικών. Για τον υπολογισμό του Καναδικού Δείκτη Κινδύνου Καιρού Δασικών Πυρκαγιών χρησιμοποιούνται τα πεδία μοντέλων αριθμητικής πρόγνωσης καιρού σε ψηφιακή μορφή που παρέχει μέσω απευθείας πρόσβασης το Πανεπιστήμιο Αθηνών / Τμήμα Φυσικής / Ομάδα Ατμοσφαιρικών Μοντέλων και Πρόγνωσης Καιρού (προγνωστικά μοντέλα SKIRON, RAMS και WRF).
  • Επιπλέον, υπολογίζουν σε καθημερινή βάση, ως χρήσιμη πρόσθετη πληροφορία τον Δείκτη Πιθανότητας Ανάφλεξης της Δασικής των ΗΠΑ με τη βοήθεια γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών και άλλων λογισμικών. Για τον υπολογισμό του Δείκτη Πιθανότητας Ανάφλεξης, χρησιμοποιούνται πεδία μοντέλων αριθμητικής πρόγνωσης καιρού σε ψηφιακή μορφή που παρέχει μέσω απευθείας πρόσβασης το Πανεπιστήμιο Αθηνών/ Τμήμα Φυσικής / Ομάδα Ατμοσφαιρικών Μοντέλων και Πρόγνωσης Καιρού (προγνωστικά μοντέλα SKIRON, RAMS και WRF).
  • Τέλος, υπολογίζουν σε καθημερινή βάση, ως χρήσιμη πρόσθετη πληροφορία, τους ανωτέρω δείκτες (Κινδύνου Καιρού Δασικών Πυρκαγιών και Πιθανότητας Ανάφλεξης) με την χρήση πεδίων μοντέλων αριθμητικής πρόγνωσης καιρού που διαθέτει η ΕΜΥ στη ΓΓΠΠ, στα πλαίσια υλοποίησης του πρωτοκόλλου συνεργασίας μεταξύ ΕΜΥ – ΓΓΠΠ (προγνωστικό μοντέλο COSMO).

Στη συνέχεια, τα μέλη της επιστημονικής ομάδας έκδοσης προχωρούν στη συλλογή και αξιολόγηση προγνωστικών μοντέλων καιρού που εκδίδονται από το Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και την ΕΜΥ καθώς και του χάρτη πρόγνωσης πεδίων μέγιστων θερμοκρασιών και ανέμων της ΕΜΥ, που εκδίδεται στα πλαίσια υλοποίησης του πρωτοκόλλου συνεργασίας μεταξύ ΕΜΥ – ΓΓΠΠ.

Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας συλλογής, επεξεργασίας, ανάλυσης και αξιολόγησης όλων των παραπάνω, τα μέλη της ομάδας έκδοσης προχωρούν στη σύνταξη και έκδοση του χάρτη.

Σκοπός είναι η πρόληψη και όχι η επιβεβαίωση

“Είναι δύσκολο να μετρηθεί ένας μέσος όρος επιτυχίας της πρόβλεψης του Ημερήσιου Χάρτη, διότι ο σκοπός του δεν είναι να πέσει μέσα στις προβλέψεις. Σκοπός του είναι να ευαισθητοποιήσει του πάντες, ακόμη και τους πολίτες, έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη προσοχή στις συγκεκριμένες περιοχές όπου ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς είναι υψηλός. Με λίγα λόγια αυτό που θέλουμε να πετύχουμε είναι να προλάβουμε και όχι να δικαιωθούμε για τις προβλέψεις μας κάτι που είναι δύσκολο να μετρηθεί” τονίζει στο GRTimes, o πρόεδρος της Ομάδας Έκδοσης και προϊστάμενος της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, Φοίβος Θεοδώρου σε ερώτηση για το αν υπάρχει μέσος όρος επιβεβαίωσης του χάρτη σε περιοχές που βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο επικινδυνότητας.

Τέλος αναφερόμενος στον τρόπο πρόβλεψης που είχαν τα σώματα ασφαλείας πριν από το 2003 οπότε και καταρτίστηκε για πρώτη φορά ο εν λόγω χάρτης, ο κ. Θεοδώρου σημείωσε πως “οι υπεύθυνοι κάθε περιοχής γνώριζαν πάνω κάτω τα γεωλογικά και μετεωρολογικά στοιχεία και ανάλογα φρόντιζαν να βρίσκονται σε επιφυλακή”.

Πηγή: GRtimes