Ζωή μέχρι χθες, ένα μυθιστόρημα του Γιάννη Ξανθούλη για τη μάχη απέναντι στον χρόνο.

Αισθάνεσαι μερικές φορές ότι δεν προλαβαίνεις να κάνεις τα πράγματα που θες; Θυμάσαι κάτι που συνέβη πριν δεκαετίες και αναρωτιέσαι «πώς πέρασε έτσι ο καιρός, το θυμάμαι σαν να ήταν χθες»; Υπάρχει μια ιστορία που ενώ την απολαμβάνεις σαν ηδύποτο, ξαφνικά θα σε κάνει να αναμετρηθείς με τον χρόνο.  


Κάποτε, λοιπόν, γεννήθηκε εν Αθήναις η Αμφιτρίτη Βράνη του αξιοσέβαστου γιατρού Κυρίλλου Βράνη… Η Αμφιτρίτη μεγάλωσε σε μια άκρως αστική οικογένεια σε ένα αρχοντικό στην Αχαρνών και κατέληξε απελευθερωμένη σε μια πολύ προστατευμένη και συντηρητική οικογένεια και κοινωνία του ’60. 

Με πάθος για τη ζωή και ερωτευμένη στα άκρα. Τα χρόνια που αυτό δεν ήταν αποδεκτό. Όμως σε κάθε εποχή είναι απαράλλαχτοι και το ίδιο παράλογοι οι έρωτες των νέων. Και ο δικός της έρωτας εισέβαλλε από το παράθυρο στην αποστειρωμένη καθημερινότητά της. Ο δικός της Άγγελος ζούσε απέναντι από το αρχοντικό της οικογένειας Βράνη, σε ένα κίτρινο σπίτι. Σε μια εργατική οικογένεια, εκ διαμέτρου αντίθετη από τη δική της και ύποπτη.

Η ερωτική ζωή της Αμφιτρίτης σε μια εποχή κρυφών πόθων και πολιτικών αναταραχών, θα την οδηγήσει να γίνει επαναστάτρια χωρίς αιτία. Θα την οδηγήσει στην απόλυτη σύγκρουση. Μια σύγκρουση που θα την αφήσει μισή για την υπόλοιπη ζωή της. 

Μισό αιώνα μετά, επιστρέφει στην Αθήνα. Περπατά στην Αχαρνών και εκεί που ήταν το αρχοντικό των Βράνηδων, υπάρχει ένα άλλο σπίτι που προσφέρει στιγμιαίες ανακουφίσεις. Τα ντουβάρια είναι ίδια, όμως, και τα μάτια τους συνεχίζουν να βλέπουν και συνεχίζουν να θυμούνται. Όλα έχουν αλλάξει στην Αθήνα του σήμερα, το DNA της πόλης έχει μεταβληθεί με τρόπους απρόβλεπτους. Ωστόσο, αυτό που ψάχνει η Αμφιτρίτη παραμένει ίδιο και σύμμαχος της για να το βρει είναι οι αναμνήσεις. 

Διηγείται την ιστορία της ζωής της κάνοντας άλματα από το παρόν στο παρελθόν, και θέλει να τη διαβάσει ένας και μοναδικός αποδέκτης. 

Το νέο μυθιστόρημα του Γιάννη Ξανθούλη, Ζωή μέχρι χθες, είναι μια αναμέτρηση με τη μνήμη. Ο συγγραφέας διηγείται την ιστορία σε πρώτο πρόσωπο, η Αμφιτρίτη ξεδιπλώνει τη ζωή της και παγιδεύει τον αναγνώστη ήδη από τις πρώτες σελίδες. Θα τον αναγκάσει ευγενικά να αναστοχαστεί και τις δικές του μνήμες.

Η Αμφιτρίτη Βράνη έχει μια ιστορία συναρπαστική σε μια Αθήνα του ’60, που μερικές φορές τη σκεφτόμαστε ως ένα ιδανικό σκηνικό από ελληνική ταινία, αλλά η πραγματικότητα ήταν πιο ζοφερή. Αλλά ταυτόχρονα και κωμική. Γιατί το στοιχείο του χιούμορ και τα εύστοχα σχόλια του Γιάννη Ξανθούλη δεν θα μπορούσαν να λείπουν από το βιβλίο. Και σε αυτήν την περίπτωση χρησιμοποιούνται για να την εκτόνωση της συγκίνησης και των συναισθημάτων που σε κατακλύζουν. 

Μέσα από τις περιγραφές του συγγραφέα, περπατάμε σε μια Αθήνα που τίποτα δεν θυμίζει τη σημερινή. Μπαίνουμε στην αίθουσα του Ακροπόλ, διασχίζουμε τα Πατήσια, παίρνουμε τον ηλεκτρικό στη Βικτώρια και επιστρέφουμε πάντα σε μια Αχαρνών διαφορετική. 

Η Αμφιτρίτη γυρίζει στην πατρίδα της και ψάχνει απαντήσεις. Όλα αυτά που αγνοούσε στην εφηβεία της, αλλά και όλα τα ψέματα τρίτων που διαμόρφωσαν τη ζωή της. 

Και καθώς γυρίζεις κι εσύ μαζί της, αισθάνεσαι ξαφνικά την ακατανίκητη ανάγκη να σκάψεις βαθιά μέσα σου. Να βρεις τη δική σου πατρίδα και να κάνεις δύο ερωτήσεις στον καθρέφτη:

Αυτό που είμαστε το φτιάχνουν οι πράξεις μας από εδώ και πέρα; Ή, μήπως, όσα μας συνέβησαν παλιά και τα κουβαλάμε; 

Ο σπουδαίος Γιάννης Ξανθούλης σε λίγους μήνες συμπληρώνει 40 χρόνια στα ελληνικά γράμματα. Η γραφή και το ύφος του έχουν επηρεάσει την ελληνική λογοτεχνία όσο λίγοι και έχουν ταράξει τα νερά όπως ακριβώς οι πράξεις της Αμφιτρίτης. Και με το Ζωή μέχρι χθες αποδεικνύει πόσο επίκαιρος και απαραίτητος παραμένει.

Αφήσαμε για το τέλος, αυτό που βλέπεις στην αρχή, το εξώφυλλο του βιβλίου, δημιουργία του ίδιου του συγγραφέα. Σε  μια αποβάθρα μια γυναικά κοιτά το συρμό του τρένου της ζωής της προς τα πίσω. Ο ουρανός γεμάτος πουλιά βάφεται με ένα χρώμα κίτρινο. 

Και μια νοσταλγική μελωδία ξεκινά να παίζει πάλι στα αυτιά μας.

 

Πηγή: skai.gr