Στους νεότερους ο Κύρκος είναι ίσως περισσότερο γνωστός από την κρίση του για τον εμφύλιο, το περίφημο «ευτυχώς που χάσαμε». «Με πιάνει τρόμος άμα σκεφθώ ότι αν νικούσε η επανάστασή μας» ποιοι θα αναλάμβαναν την κυβέρνηση είχε πει σε συνέντευξή του το 2006 στον Αλέξη Παπαχελά. «Άνθρωποι γελοίοι, χωρίς καμία παιδεία». Ο Κύρκος βέβαια είχε αναθεωρήσει τις απόψεις του για τον κομμουνισμό πολύ νωρίτερα. Άλλωστε το «ΚΚΕ εσωτερικού» είχε εγκαταλείψει τον κομμουνισμό με την μετεξέλιξη του σε ΕΑΡ από το 1987. Νωρίτερα, όπως σημειώνει ο Τσακυράκης, από το Ιταλικό ΚΚ, τον γενάρχη του ευρωκομμουνισμού.
Αλλά αυτό είναι η μία πλευρά της ιστορίας. Αυτές τις ημέρες, συμπτωματικά, διαβάζω τις αναμνήσεις ενός παλιού στελέχους της αριστεράς και κορυφαίου δημοσιογράφου της γενιάς του, του Σπύρου Λιναρδάτου (Σπύρος Λιναρδάτος, 70 χρόνια αναμνήσεις, αγώνες, ντοκουμέντα Εκδόσεις προσκήνιο). Μεταφέρει αρκετές επαφές που είχε με τον Κύρκο. Η πρώτη, λίγο καιρό πριν από την διάσπαση του ΚΚΕ, όταν για πρώτη φορά του εξομολογείται τις αμφιβολίες του όχι μόνο για την επάρκεια της ηγεσίας αλλά και για την ίδια την θεωρία του κομμουνισμού, τον μαρξισμό λενινισμό. Σε αυτή την περίπτωση θα βρεθούμε σε αντίπαλα στρατόπεδα είναι η σχεδόν θυμωμένη απάντηση του Κύρκου.
Η επόμενη αναφορά του στο «γραφείο εσωτερικού» όπως λεγόταν η ομάδα που έφυγε από το ΚΚΕ, ήταν με αφορμή την εισβολή των Σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία. Τότε είχε γίνει προσπάθεια από στελέχη που διαφωνούσαν με την ηγεσία να βγει μια κοινή ανακοίνωση χωρίς αυτό να γίνει δυνατόν. Ο Κύρκος, σημειώνει ο Λιναρδάτος, ήταν αντίθετος προς κάθε κριτική στη Σοβιετική Ένωση. «Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κανένα κείμενο του ως το 1989 τουλάχιστο, εναντίον της εισβολής». Η στάση του αυτή ήταν απόρροια της ελπίδας του ότι μπορεί να αποκατασταθεί η ενότητα του ΚΚΕ. Για τον ίδιο λόγο, και για να μην αφεθεί η υπόθεση του κομμουνισμού στους «δογματικούς του Κολιγιάννη» (σσ ο γραμματέας του ΚΚΕ πριν από τον Χ. Φλωράκη) το γραφείο του εσωτερικού μπήκε στην «τιτλομαχία» με το ΚΚΕ, διαφωνώντας με τα στελέχη της ΕΔΑ που υποστήριζαν από τότε την δημιουργία ενός μη κομμουνιστικού αριστερού φορέα. Όπως υποστηρίζει ο Λιναρδάτος, η «τιτλομαχία» οδηγούσε σε αδιέξοδο «ενώ άφηνε τον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς στο έλεος του Ανδρέα Παπανδρέου και των φιλοδοξιών του». Είναι ενδεικτικό ότι υποστηρικτές αυτής της άποψης αποκαλέστηκαν «χαοτικοί», προφανώς επειδή αριστερά χωρίς κομμουνιστική καθοδήγηση ισοδυναμεί με χάος.
Η ιστορία ασφαλώς δεν γράφεται με αν. Έχει ενδιαφέρον ωστόσο να αναρωτηθεί κανείς ποια θα ήταν η πορεία των πολιτικών μας πραγμάτων αν στον χώρο της ανανεωτικής αριστεράς είχε επικρατήσει η άποψη Λιναρδάτου. Μπορούμε για παράδειγμα να φανταστούμε, έναν διαφορετικό συσχετισμό κοινοβουλευτικών δυνάμεων με αποτέλεσμα την συμπόρευση ενός τέτοιου κόμματος με το ΠΑΣΟΚ σε κυβερνητικό επίπεδο ήδη από την δεκαετία του '80; Πώς θα είχε μετεξελιχθεί με άλλα λόγια η ανανεωτική αριστερά αν δεν είχε εγκλωβιστεί στην θεολογικού τύπου διαμάχη με το ΚΚΕ; Θα είχε αποφύγει άραγε την απομόνωσή της στην αντιπολίτευση για τόσες δεκαετίες με αποτέλεσμα και την σημερινή ανικανότητα του ΣΥΡΙΖΑ να προσαρμόσει την ιδεολογική και πολιτική του φυσιογνωμία στην πραγματικότητα; Ερωτήματα προφανώς χωρίς απάντηση.
Πηγή: Παντελής Καψής
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
