Η σημασία της συμπληρωματικής θεραπείας στον καρκίνο του παχέος εντέρου

Ο παθολόγος ογκολόγος κ. Γεράσιμος Αραβαντινός*, μιλά στο skai.gr για τη σημασία της θεραπείας και το τι θα πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς γι αυτήν. 

Σε ποια περίπτωση ο ασθενής ο οποίος θα διαγνωστεί με καρκίνο του παχέος εντέρου και χειρουργηθεί θα πρέπει να λάβει και επικουρική θεραπεία; 
Καταρχήν να σημειώσω ότι  όλοι οι ασθενείς οι οποίοι διαγιγνώσκονται με κάποια κακοήθεια και χειρουργούνται, πρέπει να επισκέπτονται τον ειδικό γιατρό παθολόγο ογκολόγο για να αποφασιστεί αν χρειάζεται ή όχι κάποια περαιτέρω αγωγή. Αυτή η αγωγή, η οποία συνήθως αποκαλείται συμπληρωματική ή επικουρική θεραπεία, μερικές  φορές είναι χημειοθεραπεία ή μερικές φορές είναι βιολογική. 
Στον καρκίνο του παχέος εντέρου οι ασθενείς λαμβάνουν συμπληρωματικά χημειοθεραπεία. Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα αντίστοιχη βιολογική θεραπεία. Στην πλειονότητά τους οι ασθενείς λαμβάνουν συμπληρωματική θεραπεία. Δεν λαμβάνουν εκείνοι που βρίσκονται σε πολύ πρώιμο στάδιο, δηλαδή στο στάδιο 1 και κάποιοι από το στάδιο 2 ή οι πολύ ηλικιωμένοι ασθενείς. 
Η θεραπεία αυτή που αναφέρεται και ως προληπτική γίνεται καθώς από πολύ μεγάλες έρευνες έχει αποδειχτεί ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα υποτροπής, δηλαδή η ασθένεια να «επιστρέψει» παρά τη χειρουργική επέμβαση. 

Συνήθως σε τι ποσοστό στο σύνολο των ασθενών χρειάζεται αυτή η θεραπεία; 
Δεν γνωρίζω ακριβός το ποσοστό, αλλά εκτιμώ ότι είναι όπως είπα η μεγάλη πλειονότητα δηλαδή πάνω από το 80%. 

Με βάση ποιες συγκεκριμένες δραστικές ή μόρια γίνεται η θεραπεία αυτή; Ποιες είναι οι τελευταίες ανακαλύψεις στο πεδίο αυτό με βάση τις πιο πρόσφατες ανακοινώσεις σε κάποια συνέδρια ή δημοσιεύσεις;
Οι συμπληρωματική χημειοθεραπεία βασίζεται στην 5-φθοριοουρακίλη , ένα φάρμακο πολύ παλιό το οποίο χορηγείται ενδοφλεβίως ή το ανάλογο του που λέγεται καπεσιταμπίνη, το οποίο είναι ένα χάπι και δίνεται από το στόμα. Και τα δυο φάρμακα είναι παράγωγα της 5-φθοριοουρακίλης, που στην καθομιλουμένη ονομάζουμε 5-FU. Συνήθως αυτές οι θεραπείες συνδυάζονται με ένα φάρμακο το οποίο ονομάζεται οξαλιπλατίνα, που είναι ένα παράγωγο της πλατίνας και είναι ένα σχετικά πιο καινούργιο κυτταροτοξικό το οποίο δεν έχει τις συνηθισμένες παρενέργειες που έχουν άλλες χημειοθεραπείες για άλλα όργανα.  Οι συχνές παρενέργειες είναι αντιμετωπίσιμες. 
Ο χρόνος της θεραπείας αυτής είναι συνήθως 6 μήνες και ανάλογα με το είδος της 5-φθοριοουρακίλης, η αγωγή γίνεται κάθε 2 ή 3 εβδομάδες, ανάλογα με το φάρμακο και ανάλογα με το ασθενή. 
Δίνονται πάντα οδηγίες σχετικά με τη δίαιτα του ασθενή καθώς έχει γίνει θεραπεία και λείπει ένα τμήμα του παχέος εντέρου και είναι πολύ πιθανή η διάρροια. 

Υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα πρωτόκολλα που ακολουθούνται για επιλογή θεραπευτικών σχημάτων; 
Τηρούνται αυστηρότατα συγκεκριμένα πρωτόκολλα καθώς αποκλειστικός σκοπός είναι μετά το χειρουργείο να γίνει καλά ο ασθενής. Μάλιστα τα πρωτόκολλα αυτά αλλάζουν πολύ δύσκολα, δηλαδή δύσκολα μπαίνει ένα νέο φάρμακο σ’ αυτή την αγωγή. Η δραστικότητα των φαρμάκων που έχουμε εξάλλου είναι πολύ ισχυρή και δεν έχουμε κάποιο νέο. 
Να σημειώσω ότι υπάρχουν διεθνή και πολύ καλά ελληνικά πρωτόκολλα τα οποία εφαρμόζονται από την Ελληνική Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος που είναι εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ και αυτά ακολουθούνται. 

Τι θα πρέπει να γνωρίζει ο ασθενής ώστε να μην αισθάνεται φόβο στο άκουσμα της λέξης χημειοθεραπεία
Θα πρέπει να τονίζουμε στους ασθενείς πρώτον ότι είναι προληπτική η αγωγή και δεύτερον ότι είναι πολύ χαμηλής τοξικότητας. Δηλαδή ότι είναι η αγωγή όπου αν δεν σημειωθεί κάποια σημαντική ενόχληση κατά την πρώτη χορήγηση δεν πρόκειται να συμβεί κατά τη συνολική διάρκεια. Ο ασθενείς θα έρχεται μια φορά την εβδομάδα στο νοσοκομείο για τη χορήγηση και δεν θα έχει κανένα πρόβλημα στο ενδιάμεσο των θεραπειών. Επίσης όπως είπαμε οι ασθενείς φεύγουν από το νοσοκομείο με συγκεκριμένες οδηγίες κι έτσι σπάνια θα έχουν κάποιο πρόβλημα. 
Αυτό που θα ήθελα κλείνοντας να επισημάνω είναι, οι ασθενείς πρέπει πάντα να επισκέπτονται τον ογκολόγο μετά το χειρουργείο. Δυστυχώς έχει συμβεί να δεχτούμε περιπτώσεις ασθενών που έχουν έρθει στον ογκολόγο καθυστερημένα και έχοντας εμφανίσει μεταστάσεις. 


Αραβαντινός Γεράσιμος : Διευθυντής, Επιστημονικός Υπεύθυνος Β’ Τμήματος Παθολογίας-Ογκολογίας  Γ.Ο.Ν.Κ. ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ, Αντιπρόεδρος Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας. 

Πηγή: Γιώργος Σακκάς