Η καίρια παρέμβαση του ογκολόγου στο μεταστατικό καρκίνο του προστάτη

Συνέντευξη κυρίου  Μούντζιου Ιωάννη, Στρατιωτικού Ιατρού - Ογκολόγου – Παθολόγου, Γενικού Γραμματέα της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος. 

Κύριε Μούντζιε, ποιος είναι ο ρόλος του ογκολόγου στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη; 
Οι ασθενείς με καρκίνο το προστάτη παρακολουθούνται κατά κύριο λόγο από τον ουρολόγο. Από τη στιγμή όμως που διαγνωστεί ότι ο καρκίνος είναι μεταστατικός, θα πρέπει ο ασθενής να επισκέπτεται ογκολογο. Και όχι μόνο τότε ,αλλά και στην περίπτωση που ο ασθενής σταματά να ανταποκρίνεται στις θεραπείες πρώτης γραμμής, δηλαδή στις ορμονοθεραπείες. Σε αυτή την περίπτωση ο ειδικός γιατρός ο οποίος μπορεί να «διαχειριστεί» συνολικά τον ασθενή είναι ο ογκολόγος. Και αυτό το αναφέρω διότι δυστυχώς ακόμη αυτή η διάσταση στην αντιμετώπιση της ασθένειας, ενώ  είναι κοινά αποδεκτή, δεν έχει γίνει ακόμη συνείδηση και πολλοί ασθενείς απευθύνονται σε μας, όταν η κατάστασή τους είναι ιδιαίτερα προχωρημένη. Τότε εμείς μπορούμε να έχουμε περιορισμένη επέμβαση καθώς θα πρέπει από πιο νωρίς να υπάρχει συμβουλευτική από ογκολόγο. 

Σε ποια φάση της διαδικασίας εξέτασης και θεραπείας εσείς πρέπει να παρεμβαίνετε; 

Θα πρέπει να σημειώσω τα εξής:  Η ολοκληρωμένη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη γίνεται μόνο με τη βιοψία. Παράλληλα θα πρέπει όμως για να δούμε την επέκτασή του και τις πιθανές μεταστάσεις, ο ασθενής να υποβληθεί σε μαγνητική ή αξονική εξέταση για να προσδιορίσουμε τον καρκίνο στον προστάτη αλλά και έξω από αυτόν σε γειτονικά όργανα. Είναι αυτό που ονομάζουμε σταδιοποίηση. Δηλαδή διάγνωση με βιοψία την οποία κάνει ο ουρολόγος και κατά την οποία  χρησιμοποιείται η  κλίμακα Gleason  για να περιγράψει το βαθμό ομοιότητας των καρκινικών κυττάρων με τα φυσιολογικά κύτταρα. Για να αποδειχτεί  ότι ο καρκίνος έχει δώσει μεταστάσεις αυτό γίνεται απεικονιστικά με μαγνητική κάτω κοιλίας (ελάσσονος πυέλου) και δεύτερον με σπινθηρογράφημα οστών για να δούμε αν έχει επεκταθεί στα οστά. Για λόγους που δε γνωρίζουμε ακόμη ο καρκίνος του προστάτη «αγαπάει» τα οστά. 
Όλη αυτή η διαδικασία έχει μεγάλη σημασία διότι ο ασθενής μπορεί να οδηγηθεί σε επέμβαση με ολική αφαίρεση του προστάτη. Όμως αν είναι μεταστατικός δεν έχει νόημα να γίνει χειρουργείο και πρέπει να ξεκινήσει   συστηματική θεραπεία,  ορμονοθεραπεία ή χημειοθεραπεία και σε αυτή την περίπτωση ο ογκολόγος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. 

Δηλαδή σχετικά με την επιλογή της θεραπείας όταν διαγνωστεί ο καρκίνος ποια είναι η τακτική που πρέπει να ακολουθηθεί; Αν  δηλαδή διαπιστωθεί  μεταστατική «διάθεση» τότε λογικά θα πρέπει να συγκληθεί και το Ογκολογικό Συμβούλιο? 

Ακριβώς σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζεται η σύγκληση του συμβουλίου όπως σωστά αναφέρετε, με τη συμμετοχή του ουρολόγου, του παθολόγου-ογκολόγου, του ακτινοθεραπευτή, του παθολογοανατόμου και ίσως και του ακτινολόγου. 
Με βάση το νόμο κάθε τριτοβάθμιο νοσοκομείο είτε ιδιωτικό είτε δημόσιο, θα πρέπει να μαζεύει όλα τα στοιχεία από τα περιστατικά και να τα εξετάζει σε ογκολογικό συμβούλιο. Κατά τη διαδικασία αυτή ο ακτινολόγος θα επιδείξει τα ευρήματα των εξετάσεων, ο παθολογοανατόμος, εφόσον έχει γίνει χειρουργείο,  δείχνει τα στοιχεία από τη βιοψία και την ιστολογική εξέταση. Τότε όλοι μαζί θα συζητήσουμε για το αν θα πρέπει ο ασθενής να ακολουθήσει συμπληρωματικά ακτινοθεραπεία , την οποία  θα το εισηγηθεί βεβαία ο ακτινοθεραπευτής, όπως θα την εισηγηθεί και όταν δεν μπορεί να χειρουργηθεί ο ασθενής επειδή για παράδειγμα μπορεί η ηλικία ή η κατάσταση της υγείας του να μην επιτρέπουν το χειρουργείο. 
Επίσης ο ογκολόγος μαζί με τον ουρολόγο θα  τοποθετηθούν για τον αν χρειάζεται να χορηγηθεί συμπληρωματικά ορμονοθεραπεία ή αν θα πρέπει να υπάρξει συνδυασμός αυτής με χημειοθεραπεία. Να σημειώσω ότι οι ασθενείς υψηλού κινδύνου για υποτροπή ή εκείνοι που μετά από την επέμβαση εξακολουθούν να έχουν υψηλό PSA, αυτοί μπορεί να χρειαστούν συμπληρωματικά ορομονοθεραπεία. 

Ο ασθενής έχει το δικαίωμα να ζητήσει τη σύγκληση του συμβουλίου προκειμένου να βρεθεί μια εναλλακτική θεραπεία από αυτή που θα προτείνει εξ αρχής ο ουρολόγος; Για παράδειγμα μπορεί να μη θέλει χειρουργική επέμβαση…. 

Αυτό είναι μία σημαντική πιθανότητα αλλά θα έλεγα ότι αυτή η διαδικασία όπως την περιγράφετε είναι πιο εύκολο να γίνει στον ιδιωτικό τομέα και όχι τόσο στο δημόσιο. 

Πηγή: skai.gr