Ευαισθητοποίηση & Πρόληψη :15η Σεπτεμβρίου ,Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη

Δεν θα πρωτοτυπήσουμε αναφέροντας ότι και στον καρκίνο του προστάτη η πρώιμη διάγνωσή του, μπορεί να συμβάλλει στον έγκαιρο εντοπισμό και φυσικά σε μια αποτελεσματική αντιμετώπιση ειδικά όσον αφορά στο ενδεχόμενο μεταστάσεων.
Ο ιατρικός κόσμος επισημαίνει ότι μετά από την ηλικία των 50 ετών κάθε άντρας θα πρέπει να επισκέπτεται έναν ιατρό –ουρολόγο προκειμένου να υποβληθεί σε έλεγχο του αδένα, ώστε να διαπιστωθεί η κατάσταση της υγείας του. 
Μάλιστα, η 15η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη, η οποία επί της ουσίας αφορά στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης των ανδρών, ώστε να προχωρούν στον έλεγχο της υγείας τους. Με αφορμή την ημέρα αυτή , η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία προχωρά σε σειρά δράσεων με επίκεντρο την καμπάνια που στοχεύει στην άμεση και καθολική ενημέρωση του ανδρικού πληθυσμού άνω των 40 ετών για τη σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του προστάτη. Παράλληλα πολλά ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, προσφέρουν τη δυνατότητα  δωρέαν ή με χαμηλή τιμή αιματολογικών εξετάσεων για PSA.  
Ένας υγιής άνδρας μπορεί να προχωρήσει σε ασυμπτωματικό («προληπτικό») έλεγχο με αιματολογική εξέταση για PSA και κλινική εξέταση με την οποία ο ουρολόγος προχωρά στην ψηλάφηση του αδένα . Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας) ο έλεγχος μπορεί να γίνεται σε κάθε άνδρα με καλή υγεία 50 ετών και άνω (ή 45 ετών και άνω αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου προστάτη). Επίσης συστήνεται η συχνή επανεκτίμηση ανά 1-2 έτη 
Ο τρόπος μεταβολής του PSA έχει πάντως πολύ μεγαλύτερη αξία από την απόλυτη τιμή. Το πότε σταματά ο έλεγχος καθορίζεται από το προσδόκιμο επιβίωσης και το επίπεδο της συνολικής υγείας. Σημαντικό είναι να αποκλείεται η ύπαρξη καρκίνου του προστάτη σε άνδρες με συμπτωματολογία καλοήθους υπερπλασίας που πρόκειται να υποβληθούν σε φαρμακευτική θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση 
Σύμφωνα επίσης με τους ιατρούς ουρολόγους, ειδικά  το PSA  δεν θα πρέπει θεωρείται εξέταση που έχει απόλυτη διαγνωστική αξία (αντίθετα είναι ένας πολύτιμος δείκτης παρακολούθησης της πορείας της ασθένειας όταν αυτή έχει διαγνωσθεί). Το ότι το PSA δεν είναι διαγνωστικός δείκτης (δηλαδή πρακτικά, η αύξησή του δε σημαίνει κατ’ ανάγκη και ύπαρξη καρκίνου του προστάτη) προκύπτει από το ότι είναι μια ουσία που υπάρχει φυσιολογικά  στον προστάτη αδένα. Ένα ελάχιστο ποσοστό του παραγόμενου από τον προστάτη PSA διαχέεται ανάμεσα στα κύτταρα του αδένα και περνά στην αιματική κυκλοφορία όπου μπορεί και να μετρηθεί. Το ποσό του διαχεόμενου, άρα και του μετρούμενου στο αίμα PSA αυξάνει σε διάφορες καταστάσεις όπως η ηλικία, η καλοήθης υπερπλασία, η φλεγμονή και ο καρκίνος του προστάτη. Δυνητικά, αύξηση μπορεί να προκληθεί περιστασιακά από την εκσπερμάτιση αλλά και τον ερεθισμό του αδένα. Παρόλα αυτά το PSA συνεχίζει να αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στη πρώιμη διάγνωση του καρκίνου .
Το PSA λοιπόν από μόνο του δε συνεπάγεται και την απόλυτη διάγνωση. Το επόμενο βήμα, εφόσον και από την κλινική συνεκτίμηση προκύπτει υποψία για ύπαρξη καρκίνου του προστάτη, είναι μια επεμβατική εξέταση που λέγεται «υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη βιοψία του προστάτη»  με την οποία λαμβάνονται τεμαχίδια για μικροσκοπική εξέταση. Θα πρέπει να τονισθεί ότι το διορθικό υπερηχογράφημα χωρίς συνοδό βιοψία δεν μπορεί να αποκλείσει την ύπαρξη καρκίνου και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται σαν διαγνωστικό εργαλείο αφού ο καρκίνος του προστάτη δεν έχει ειδική υπερηχογραφικά εικόνα. 
Θα πρέπει ακόμη να επισημανθεί, ότι όσον αφορά στην ουσιαστική πρόληψη εμφάνισης της νόσου, δεν υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά δεδομένα που να στηρίζουν την εφαρμογή κάποιων μέτρων στη διατροφή ή τις συνήθειες ζωής εκτός ίσως από την αποφυγή της παχυσαρκίας. Αρκετές μελέτες τα τελευταία χρόνια έχουν προσπαθήσει να συσχετίσουν την κατανάλωση συγκεκριμένων ομάδων φρούτων και λαχανικών με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, χωρίς ωστόσο τα αποτελέσματα να είναι πειστικά. Ωστόσο, η κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων καθημερινά από τη συγκεκριμένη κατηγορία τροφίμων (όπως προτείνεται και από όλους τους διεθνείς οργανισμούς υγείας) φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη.

Πηγή: Γιώργος Σακκάς