Προστάτης: Ένας πολύτιμος ευαίσθητος αδένας

Μέσα από τα άρθρα της στήλης, θα φιλοξενούμε απόψεις, διαπιστώσεις και επιστημονικές προσεγγίσεις, διακεκριμένων Ελλήνων γιατρών, αναγνωρισμένων από την ελληνική και διεθνή επιστημονική κοινότητα. Παράλληλα θα παρέχεται ενημέρωση για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις από το χώρο της ιατρικής και ειδικότερα τις νέες θεραπείες, η αναγνωρισμένη αξία των οποίων καταγράφεται, αναλύεται  και συζητείται στα διεθνή φόρα και στην επίσημη ιατρική αρθρογραφία. 

Προστάτης
Η στήλη μας ξεκινά σήμερα, με ένα αφιέρωμα στον Καρκίνο του Προστάτη. Μια ασθένεια που βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε διεθνές επίπεδο καθώς  αποτελεί την πιο διαδεδομένη μορφή καρκίνου που προσβάλει τον ανδρικό πληθυσμό και τη δεύτερη αιτία θανάτου. Η επιλογή του θέματος δεν έγινε τυχαία, καθώς η 15η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη. Προσπάθειά μας είναι να συμβάλλουμε στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση πάνω στη συγκεκριμένη πάθηση.  Μια πάθηση που μπορεί να χαρακτηρίζεται ως αποκλειστικά «ανδρική», όμως ούτε η υγεία ούτε ο κλονισμός της έχουν φύλο. Εξάλλου οι επιπτώσεις μίας ασθένειας δεν αφορούν μόνο στον ίδιο τον πάσχοντα αλλά και στο περιβάλλον του. Κι αυτό αποτελεί κύριο στόχο της ενημέρωσης που επιδιώκουμε. 
Πριν προχωρήσουμε σε αναφορές σχετικά με την πάθηση, είναι σημαντικό να προσδιορίσουμε τι  είναι ο προστάτης και ποια η λειτουργία του στον ανθρώπινο οργανισμό. 
Ο προστάτης, είναι ένας αδένας που αποτελεί τμήμα του αναπαραγωγικού και ουροποιητικού συστήματος των ανδρών. Το ακριβές μέγεθος μπορεί να ποικίλει και να κυμαίνεται από το μέγεθος ενός κάστανου έως το μέγεθος ενός δαμάσκηνου. Βρίσκεται στην πύελο (λεκάνη), δηλαδή στο κατώτερο τμήμα του κορμού του σώματος ενός άνδρα, κάτω από την ουροδόχο κύστη και μπροστά από το ορθό (το κατώτερο τμήμα του παχέος εντέρου). 
Η κύρια λειτουργία του προστάτη είναι η παραγωγή του υγρού τμήματος του σπέρματος με βασικό σκοπό την προστασία του. Επίσης, ο προστάτης παράγει ένα ένζυμο το ειδικό προστατικό αντιγόνο (prostate specific antigen, PSA), το οποίο βοηθάει το σπέρμα να παραμένει σε υγρή μορφή μετά την εκσπερμάτιση. Παράλληλα ο προστάτης διαδραματίζει ρόλο και στον έλεγχο της ροής των ούρων δηλαδή λειτουργεί ώστε να επιβραδυνθεί ή να σταματήσει η ροή τους.
Η ανάπτυξη του προστάτη ελέγχεται από την τεστοστερόνη, την ορμόνη που καθορίζει την ανάπτυξη των ανδρικών χαρακτηριστικών κατά την εφηβεία.

Καρκίνος
Ο καρκίνος του προστάτη θεωρείται παγκοσμίως μείζον πρόβλημα υγείας αποτελώντας το πιο συχνά διαγνωσμένο νεόπλασμα στους άντρες, με την ΕΕ να εκτιμά 359.000 περιστατικά για το 2012 ή το 25,1% του συνόλου των κρουσμάτων καρκίνου στου άντρες στην Ευρώπη. Αποτελεί μάλιστα την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο μετά από τον καρκίνο του πνεύμονα και τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2012.
Στην Ελλάδα, αποτελεί πλέον τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο μετά από τον καρκίνο του πνεύμονα στον αντρικό πληθυσμό, ενώ υπολογίζεται ότι διαγιγνώσκονται περίπου 3.200 νέα περιστατικά το χρόνο σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2012. 
Ο καρκίνος του προστάτη είναι σπάνιος πριν την ηλικία των 40 ετών, ενώ η επίπτωσή του αυξάνει με ταχύ ρυθμό μεταξύ των 60 και 80 ετών και συχνότερα διαγιγνώσκεται σε άντρες ηλικίας περί των 70 ετών. Καθώς το προσδόκιμο επιβίωσης αυξάνει και ο γενικός πληθυσμός γερνά, εκτιμάται ότι ο αριθμός των ασθενών θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2030.
Οι βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι τόσο γενετικοί όσο και περιβαλλοντικοί. Το οικογενειακό ιστορικό και ιδιαίτερα οι πρώτου βαθμού συγγενείς ασθενών με καρκίνο του προστάτη έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν και εκείνοι τη νόσο όπως ο πατέρας ή ό αδελφός τους. Άντρες, που έχουν συγγένεια πρώτου βαθμού με άτομα με καρκίνο του προστάτη, εμφανίζουν διπλάσια πιθανότητα να παρουσιάσουν την ασθένεια σε σχέση με άτομα χωρίς σχετικό ιστορικό
Παρατηρείται συχνά ότι πολλοί άντρες που πάσχουν από καρκίνο του προστάτη δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Εάν όμως τα συμπτώματα είναι εμφανή, μπορεί να περιλαμβάνουν:
• Αίμα στα ούρα.
• Συχνουρία, ιδιαίτερα το βράδυ.
• Ισχνή ή διακεκομμένη ροή των ούρων.
• Πόνο ή κάψιμο κατά τη διάρκεια της ούρησης.
• Αδυναμία ούρησης.
• Συνεχή πόνο στη ράχη, τη λεκάνη ή τους γλουτούς.
Πηγή: Γιώργος Σακκάς