Αρχή στη συζήτηση για τη συμφωνία του Brexit

Του Θανάση Γκαβού - Λονδίνο

Αρχίζει το απόγευμα στο Γουέστμινστερ η κοινοβουλευτική συζήτηση επί της συμφωνίας με την ΕΕ που έχει παρουσιάσει η Τερέζα Μέι για τους όρους του Brexit. Η συζήτηση θα διαρκέσει πέντε ημέρες και θα ολοκληρωθεί με ομιλία της πρωθυπουργού και ψηφοφορία επί της συμφωνίας το βράδυ της ερχόμενης Τρίτης.

Η κα Μέι φέρεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου της Τρίτης να παραδέχθηκε ότι είναι πιθανό η συμφωνία του Brexit να μην εγκριθεί από τη Βουλή των Κοινοτήτων.

Σύμφωνα με πολλά δημοσιεύματα, στο ερώτημα των υπουργών της τι θα κάνει σε μια τέτοια περίπτωση η πρωθυπουργός απάντησε ότι θα κινηθεί γρήγορα. 

Η εκτίμηση πολλών πολιτικών και αναλυτών είναι ότι σε περίπτωση ήττας η κα Μέι θα επιδιώξει ξανά να κερδίσει δεσμευτικές διαβεβαιώσεις από τις Βρυξέλλες ότι το λεγόμενο ‘backstop’ για τη Βόρεια Ιρλανδία θα είναι προσωρινό. Πρόκειται για την τελωνειακή ρύθμιση που έχει συμφωνηθεί με την ΕΕ σε περίπτωση που δεν έχει προκύψει λύση για την αποφυγή των σκληρών συνόρων με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας έως το τέλος της μεταβατικής περιόδου. Το backstop είναι το βασικό σημείο διαφωνίας των ευρωσκεπτικιστών και Βορειοϊρλανδών βουλευτών.

Λίγο πριν από την έναρξη της συζήτησης δε, έγινε γνωστό πως ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια ο πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων Τζον Μπέρκαου έδωσε άδεια για να διεξαχθεί ψηφοφορία επί πρότασης τροπολογίας που αφορά την όλη διαδικασία. Σύμφωνα με αυτή την τροπολογία, σε περίπτωση καταψήφισης της συμφωνίας του Brexit την Τρίτη η κυβέρνηση θα πρέπει να επιστρέψει με εναλλακτική πρόταση στο κοινοβούλιο εντός τριών ημερών – και όχι εντός 21 ημερών που προβλέπει ο νόμος περί Αποχώρησης από την ΕΕ.

Σε μια προσπάθεια να κάμψει τις αντιδράσεις των δέκα βουλευτών του βορειοϊρλανδικού κόμματος DUP, στους οποίους βασίζεται για την κοινοβουλευτική πλειοψηφία η κα Μέι, η κυβέρνηση θα παρουσιάσει στο πλαίσιο της συζήτησης μία σειρά δεσμεύσεων που θα αφορούν τη Βόρεια Ιρλανδία. Μεταξύ αυτών η δέσμευση ότι κανένας νέος νόμος δε θα εφαρμοστεί στην περιοχή στο πλαίσιο του backstop χωρίς τη συναίνεση του τοπικού κοινοβουλίου του Στόρμοντ.

Από τη στιγμή, ωστόσο, που το DUP και οι Brexiteers Συντηρητικοί βουλευτές δε μοιάζουν να πείθονται και η ΕΕ δηλώνει ότι δεν είναι διατεθειμένη να κάνει τις παραχωρήσεις που ζητά η κα Μέι, το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα κάνει η κυβέρνηση εφόσον η συμφωνία του Brexit όντως απορριφθεί από τη Βουλή.

Το βράδυ της Δευτέρας οι βουλευτές ενέκριναν με ψήφους 303 υπέρ και 296 κατά τροπολογία στο νομοσχέδιο εφαρμογής του προϋπολογισμού της βρετανικής κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία οι βουλευτές θα έχουν λόγο επί της φορολογικής πολιτικής του υπουργείου Οικονομικών σε περίπτωση ενός Brexit χωρίς συμφωνία.

Το αποτέλεσμα ερμηνεύεται ως μία πρώτη σαφής ένδειξη ότι η πλειοψηφία των βουλευτών αντιτίθεται στο ενδεχόμενο ενός ‘no deal’ στο Brexit. 

Οι πολέμιοι του Brexit στη Βουλή θεωρούν ότι η έγκριση πολλών τροπολογιών κατά του no deal θα καταστήσει πολιτικά δύσκολο για την κα Μέι να αγνοήσει τη βούληση του κοινοβουλίου. 

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, ο υφυπουργός Brexit Κρις Χίτον-Χάρις, ερωτηθείς ακριβώς για το κατά πόσο οι βουλευτές μπορούν να αποτρέψουν ένα Brexit χωρίς συμφωνία, απάντησε: «Ο νόμος έχει ψηφιστεί και το γεγονός είναι ότι έχουμε ενεργοποιήσει το Άρθρο 50. Πιστεύω ακόμα ότι θα φύγουμε από την ΕΕ στις 11μμ της 29ης Μαρτίου Υπάρχει κοινοβουλευτική οδός μέσα από την οποία θα μπορούσε να σταματήσει το Brexit; Δεν το πιστεύω». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι δεν είναι πολιτική της κυβέρνησης να παραταθεί η διαδικασία του Άρθρου 50 που θα χρειαζόταν για οποιοδήποτε άλλο σενάριο πέρα από την έγκριση της συμφωνίας Μέι-Βρυξελλών ή του no deal. 

Ο παλαιότερος εκ των βουλευτών, ο Συντηρητικός Κεν Κλαρκ που είναι εκ των πιο ένθερμων πολέμιων του Brexit, δήλωσε ότι όσο δε συγκροτείται σαφής πλειοψηφία στη Βουλή υπέρ μίας εναλλακτικής, τόσο πιο πιθανό γίνεται το no deal.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν Συντηρητικοί βουλευτές που έχουν διαμηνύσει ότι δε θα δίσταζαν να ψηφίσουν υπέρ της ανατροπής της κυβέρνησης και υπουργοί που θα παραιτούνταν εφόσον η πρωθυπουργός κινηθεί προς το no deal.