Η διαιρεμένη Τουρκία βαδίζει προς το μοντέλο Ερντογάν εν μέσω καταγγελιών

Καθ' οδόν προς ένα προεδρικό μοντέλο που μπορεί να συγκεντρώσει την εκτελεστική εξουσία στα χέρια του Ρεντζέπ Ταγίπ Ερντογάν ακόμα και έως το 2029 βρίσκεται η Τουρκία, μετά την επικράτηση του «Ναι» στο χθεσινό δημοψήφισμα για συνταγματική αναθεώρηση.

Το μεγαλύτερο μέρος των αλλαγών θα τεθεί σε ισχύ το 2019, όταν θα λάβουν χώρα ταυτόχρονα βουλευτικές και προεδρικές εκλογές.

Σύμφωνα με τα σχεδόν τελικά ανεπίσημα αποτελέσματα που μεταδίδει το κρατικό πρακτορείο Anadolu, το «Ναι» απέσπασε το 51,41% των ψήφων, ενώ το «Όχι» συγκέντρωσε το 48,59%. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο πλευρές ανέρχεται σε περίπου 1,38 εκατομμύρια ψήφους.

Καταγγελίες για νοθεία

Η ψηφοφορία στιγματίστηκε ωστόσο από καταγγελίες της αντιπολίτευσης για φαινόμενα νοθείας και παρατυπίες, με αιχμή την απόφαση της εφορευτικής επιτροπής να δεχτεί ασφράγιστα ψηφοδέλτια.

Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα CHP και το φιλοκουρδικό HDP έχουν αποφασίσει να ζητήσουν ανακαταμέτρηση εκατομμυρίων ψήφων. Συνεπώς, τα επίσημα τελικά αποτελέσματα μπορεί να εκδοθούν είτε προς τα τέλη της εβδομάδας είτε στις αρχές της επόμενης, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της εκλογικής Αρχής, καθώς θα εξετάζονται διάφορες καταγγελίες.

Στην επινίκια ομιλία του πάντως ο κ. Ερντογάν προειδοποίησε τους αντιπάλους του να μην δοκιμάσουν να αμφισβητήσουν επισήμως τα αποτελέσματα. «Μην προσπαθήσετε, δεν θα τα καταφέρετε», είπε.

Ο χάρτης της νίκης

Η νίκη του στρατοπέδου Ερντογάν πηγάζει πρωτίστως από την άνετη επικράτηση του «Ναι» στις κεντρικές και ανατολικές επαρχίες της Ανατολίας. Ωστόσο, ο τούρκος πρόεδρος ηττήθηκε και στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας.

Στην Κωνσταντινούπολη, οικονομικό και πολιτικό «κέντρο» της Τουρκίας όπου ο κ. Ερντογάν άρχισε την πολιτική σταδιοδρομία του ως δήμαρχος, το 51,35% απέρριψε την πρόταση για συνταγματική αναθεώρηση. Ανάλογο ήταν το αποτέλεσμα στην πρωτεύουσα Άγκυρα, ενώ στη Σμύρνη, το κυριότερο μεσογειακό λιμάνι, το «Όχι» επικράτησε συντριπτικά με 68,8%.

Καθαρά υπέρ το «Όχι» ψήφισαν επίσης οι επί το πλείστον κουρδικές επαρχίες της νοτιοανατολικής Τουρκίας, καταδεικνύοντας το εθνοτικό χάσμα που καλείται να γιατρέψει ο κ. Ερντογάν. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της επαρχίας Ντιγιάρμπακιρ, όπου η αναθεώρηση του Συντάγματος καταψηφίστηκε με ποσοστό 67,59%.

Οι σχέσεις με την Ε.Ε.

Η επόμενη ημέρα μπορεί να επηρεάσει βαθιά και τις σχέσεις της Άγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, οπαδοί του κ. Ερντογάν του ζήτησαν να επαναφέρει την θανατική ποινή, που αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για τις Βρυξέλλες.

Στο επίκεντρο θα βρεθεί επίσης εκ νέου η συμφωνία για το προσφυγικό, με την Τουρκία να πιέζει για απελευθέρωση των βίζα εισόδου για τουρκικά διαβατήρια, απειλώντας ότι διαφορετικά θα «τορπιλίσει» τη συμφωνία.

Να επιδείξει «την ευρύτερη δυνατή εθνική συναίνεση στην εφαρμογή της συνταγματικής αναθεώρησης» κάλεσε την Τουρκία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προσδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στο «οριακό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος».

Να παραμείνει ψύχραιμος μετά τη διαφαινόμενη οριακή νίκη του «Ναι», κάλεσε τον κόσμο ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.

Οι αλλαγές

Ο κ. Ερντογάν υποστηρίζει ότι το προεδρικό σύστημα είναι η «μοναδική λύση για να εγγυηθεί την ασφάλεια της Τουρκίας απέναντι στην τρομοκρατία» την ώρα που οι επικριτές του αντιτείνουν ότι προσπαθεί να νομιμοποιήσει τη «μονοκρατορία» του στην πολιτική σκηνή.

Μεταξύ άλλων, οι προωθούμενες αλλαγές θα επιτρέψουν στον πρόεδρο να κηρύσσει την χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, να εκδίδει διατάγματα για τη λειτουργία του κράτους, να συντάσσει τον προϋπολογισμό, να αποπέμπει υπουργούς και να διαλύει τη Βουλή, προκηρύσσοντας ταυτόχρονες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές.

Οι αλλαγές δίνουν επίσης στον πρόεδρο το δικαίωμα να διορίζει μέρος της έδρας σε δύο ανώτατα δικαστικά σώματα.
Πηγή: skai.gr