Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ιδρυτών νέων επιχειρήσεων έντασης γνώσης στην Ευρώπη

Τα ευρήματα που παρουσιάζουμε στο σημείωμα αυτό προέκυψαν από την ανάλυση των αποτελεσμάτων ευρείας διευρωπαϊκής έρευνας για τη νέα επιχειρηματικότητα εντάσεως γνώσης (knowledge-based entrepreneurship) που εκδηλώθηκε στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Η έρευνα ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2011, διεξήχθη σε 10 χώρες και συντονίστηκε από το Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Βασικό αντικείμενό της, ήταν η συγκριτική ανάλυση διαστάσεων της νέας επιχειρηματικότητας που έχει εκδηλωθεί σε επιλεγμένους κλάδους της οικονομίας την τελευταία δεκαετία σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, στις οποίες λειτουργούν διαφορετικές παραλλαγές «καπιταλισμού». Συγκεκριμένα, στην έρευνα εξετάστηκαν νέες επιχειρήσεις που προέρχονται από χώρες του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού» (Τσεχία, Κροατία), χώρες του ευρωπαϊκού νότου (Ελλάδα, Πορτογαλία), σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Σουηδία), αλλά και μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης που ακολουθούν παραλλαγές του «ευρωπαϊκού ηπειρωτικού μοντέλου» (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία) και του αγγλοσαξονικού μοντέλου (Βρετανία).

Το 55% των ελληνικών επιχειρήσεων της έρευνας είναι πολύ μικρές εταιρείες που απασχολούν προσωπικό κάτω των 10 ατόμων. Το εύρημα φαίνεται εύλογο, ωστόσο, υποδεικνύει ότι το φαινόμενο οι νέες επιχειρήσεις στην Ευρώπη  να ξεκινούν ως πολύ μικρές επιχειρήσεις και να παραμένουν για αρκετά χρόνια μικρές δεν είναι αυστηρά ελληνικό, αλλά επιβεβαιώνεται ακόμα και σε μεγαλύτερες χώρες (π.χ. Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία).

Από άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας, προκύπτει επίσης ότι συνήθως οι ιδρυτές είναι δύο (στο 36% των περιπτώσεων), ενώ συνολικά στο 55% των περιπτώσεων, οι ιδρυτές είναι δύο με τρεις. Αντίθετα, μόνο το 27% των ελληνικών επιχειρήσεων έχουν έναν και μοναδικό ιδρυτή, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στο σύνολο των χωρών που εξετάστηκαν είναι 37%. Διαφαίνεται δηλαδή μια μεγαλύτερη τάση για συνεταιρισμό στην Ελλάδα στο συγκεκριμένο τύπο επιχειρήσεων (νέες επιχειρήσεις εντάσεως γνώσης) σε σχέση με άλλες χώρες, ίσως και σε μια προσπάθεια διαχείρισης του μεγαλύτερου ρίσκου που ενέχει η επιχειρηματική δραστηριοποίηση στη χώρα μας.

Το επίπεδο εκπαίδευσης της ιδρυτικής ομάδας μιας επιχείρησης θεωρείται ότι σχετίζεται θετικά με την πιθανότητα επιβίωσης των νέων επιχειρήσεων και τη μεγέθυνσή τους. Το εκπαιδευτικό επίπεδο των Ελλήνων ιδρυτών μπορεί να θεωρηθεί γενικά ως πολύ υψηλό, αφού φαίνεται ότι διαθέτουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ποσοστό διπλάσιο (47%) από το αντίστοιχο ποσοστό που ισχύει για το σύνολο των ιδρυτών των υπολοίπων χωρών (23%). Παρόλα αυτά, οι ιδρυτές που διαθέτουν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών (συμπεριλαμβανομένου και διδακτορικού τίτλου) φαίνεται να είναι λιγότεροι (24%) από το μέσο όρο των ιδρυτών του αντίστοιχου ευρωπαϊκού δείγματος (35%).

Η επαρκής επαγγελματική εμπειρία αναδεικνύεται σε βασική προϋπόθεση για την ίδρυση επιχειρήσεων έντασης γνώσης στην Ελλάδα, τουλάχιστον κατά την τελευταία δεκαετία. Κατά μέσο όρο 13,5 χρόνια προηγούμενης εργασίας – ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη – φαίνεται να είναι καθοριστικά τουλάχιστον για την επιβίωση κατά την πρώτη δύσκολη τριετία, όταν και συνήθως «πεθαίνουν» τα περισσότερα νέα εγχειρήματα. Σχεδόν οι μισοί μάλιστα από αυτούς τους ιδρυτές εργάζονταν στον ίδιο κλάδο με την επιχείρηση που ίδρυσαν, προϋπόθεση που συναντάται μεν και σε άλλες χώρες, όχι όμως με την ένταση της ελληνικής περίπτωσης. Επίσης δύο στους πέντε Έλληνες ιδρυτές (20%) δηλώνουν και προηγούμενη εμπειρία στην ίδρυση επιχείρησης, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για το σύνολο των ιδρυτών ανέρχεται στο 15%. Έτσι, τελικά οι τρεις στους τέσσερις ιδρυτές επιχείρησης είναι άνω από 40 ετών, ενώ σχεδόν το 85% είναι άνδρες έναντι 78% σε Ιταλία και 74% σε Πορτογαλία, αλλά και 88% σε Δανία. Το εύρημα αυτό ανατρέπει- τουλάχιστον για τις επιχειρήσεις εντάσεως γνώσης- μια εδραιωμένη στην Ευρώπη πεποίθηση ότι «οι περισσότερες νέες επιχειρήσεις (start-ups) δημιουργούνται από πολύ νέους ανθρώπους, που μόλις έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους ή την πρώτη φάση της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας».

Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ιδρυτικής ομάδας των ελληνικών επιχειρήσεων :

 

Πηγή: AEGIS Survey. Επεξεργασία δεδομένων: ΕΒΕΟ/ΕΜΠ

Η έρευνα εντάσσεται στο πλαίσιο μεγάλου ευρωπαϊκού ερευνητικού έργου που χρηματοδοτείται από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο υπό τον τίτλο Advancing Knowledge-Intensive Entrepreneurship and Innovation for Economic Growth and Social Well-being in Europe (AEGIS) στο οποίο συμμετέχουν 21 ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων και το ΕΒΕΟ/ΕΜΠ. Η έρευνα πεδίου αφορά σε επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν από το 2001 έως και το 2007, σε επιλεγμένους κλάδους της οικονομίας, τόσο υψηλής τεχνολογικής στάθμης (πληροφορική και επικοινωνίες, ιατρικός εξοπλισμός, φάρμακα), όσο όμως και σε παραδοσιακούς κλάδους που θεωρούνται – ίσως αδίκως –ως χαμηλής τεχνολογικής στάθμης (όπως π.χ. στα τρόφιμα-ποτά). Το συνολικό δείγμα που συγκεντρώθηκε και στο οποίο βασίζεται η ανάλυση αφορά σε 4004 επιχειρήσεις οι οποίες συμμετείχαν στην έρευνα μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων με έναν εκ των ιδρυτών τους.


Πηγή: skai.gr