Γεραπετρίτης για Τέμπη: Η διερεύνηση θα φτάσει μέχρι τέλους - Η τηλεδιοίκηση Λάρισας το βράδυ του δυστυχήματος λειτουργούσε

Σε ένα μήνα το πόρισμα της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων για την τραγωδία των Τεμπών - Τα λάθη και οι παραλείψεις που οδήγησαν στο δυστύχημα- Σε εξέλιξη η συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής- Παππάς (ΣΥΡΙΖΑ): Λέτε ότι θα γίνουν σε έξι μήνες όσα δεν έγιναν σε δύο χρόνια

Με ενημέρωση για τα έως τώρα δεδομένα της σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη από τον υπουργό Επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη, ξεκίνησε η συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής. Με τη σημερινή συνεδρίαση άνοιξε ουσιαστικά ο κύκλος της κοινοβουλευτικής συζήτησης γύρω από ταπροβλήματα στον σιδηρόδρομο που αναδείχθηκαν με τον πλέον οδυνηρό τρόπο και είχαν σαν αποτέλεσμα το θάνατο 57 ανθρώπων.

Ξεκινώντας την τοποθέτησή του, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, επανέλαβε τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των θυμάτων και συνέχισε λέγοντας ότι το πεδίο αυτό δεν επιδέχεται πολιτικής αντιπαράθεσης, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν προσβολή στη μνήμη των νεκρών. Θα προσπαθήσω αντικειμενικά να παρουσιάσω τα γεγονότα, δεν θα κάνω συμψηφισμούς.

Η διερεύνηση που έχει ξεκινήσει θα φτάσει μέχρι τέλους, αυτή είναι η πρόθεση της κυβέρνησης. Θα προχωρήσει με ταχείς ρυθμούς, όπως και η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων, που εκτιμώ ότι εντός ενός μηνός από σήμερα θα είναι σε θέση να παρουσιάσει πόρισμα για τα αίτια της τραγωδίας.

-Εχουν αλλάξει οι διοικήσεις, την ερχόμενη εβδομάδα προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού. 

-Μολονότι ήταν σε πλήρη λειτουργία η τηλεδιοίκηση στο τμήμα και ήταν υποχρεωτική η χάραξη ηλεκτρονικά της διαδρομής, έγινε χειροκίνητα, δεν παρακολούθησε την πορεία του τρένου, δεν υπήρξε και ενημέρωση από την αμαξοστοιχία ότι ήταν εκτός της φυσιολογικής γραμμής. Κανένα όμως, ανθρώπινο λάθος δεν μπορεί να κρύψει ατέλειες και να αποτελέσει άλλοθι για πλημμέλειες, καθυστερήσεις και λάθη. Χρέος να τα αποτυπώσουμε. Υπήρξε ανάληψη της ευθύνης από την πρώτη στιγμή. Και εγώ ζήτησα συγγνώμη, που όμως δεν μπορεί να αποκαταστήσει αυτό που συνέβη, το αδιανόητο. μετά το συμβάν ενεργοποιήθηκε το πρωτόκολλο μαζικών καταστροφών για συντονισμό όλων των δομών και αυτό λειτούργησε στο επίπεδο που επέτρεπαν οι συνθήκες. 

Θα αναδείξω δύο διαστάσεις:

-Το ζήτημα του πρωσωπικού

-Το ζήτημα των υποδομών.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο υπήρξε πράγματι σταδιακή αποψίλωση του προσωπικού.Είτε δεν έγιναν προσλήψεις είτε έγιναν απειροελάχιστες. Προσπαθήσαμε να το θεραπεύσουμε είτε μέσω κινητικότητας, μέσω δελτίου παροχής υπηρεσιών (υπήρξε καλή, αλλά όχι επαρκής, στελέχωση) προσελήφθησαν περίπου 200 άτομα με «μπλοκάκι», παρατείνονται οι συμβάσεις αυτές. Και σε ένα τρίτο επίπεδο που είναι οι μόνιμες προσλήψεις. Ο πρώτο διαγωνισμός για 90 άτομα, υπήρξε διαδικασία μέσω ΑΣΕΠ, υποβλήθηκαν περίπου 10.500 αιτήσεις, βρίσκεται πλέον στον ΟΣΕ, θα ολοκληρωθεί σύντομα η διαδικασία. Από τον ίδιο κατάλογο θα υπάρχει και πρόσληψη της νέας του 2023 δυνατότητας προσλήψεων. Συνολικά 217 άτομα (θα προσληφθούν) το επόμενο διάστημα.

-Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τις κρίσιμες θέσεις, πρωτίστως τους σταθμάρχες, είναι εκπαίδευση εγκεκριμένη από τη ΡΑΣ, με 712 ώρες άσκηση, 6,5 μήνες, μίγμα θεωρητικής και εφαρμοσμένης εκπαίδευσης. Θεωρία και στο πεδίο και πριν την ολοκλήρωση αυστηρό εξεταστικό στάδιο. Είχαμε και ανεπιτυχή πορεία υποψηφίων. Είναι πρόγραμμα που στοιχειωδώς παρέχει εχέγγυα για ουσιαστική αξιολόγηση του κρίσιμου προσωπικού του ΟΣΕ.

-Το ζήτημα της αναβάθμισης των υποδομών, έχει μακρά και όχι εύκολη ιστορία. Η σύμβαση που υπογράφηκε το 2014 για την αναβάθμιση, περιλαμβάνει συνολική αναβάθμιση όλων των φωτοσήμων  52 σταθμών και τηλεδιοίκηση και ανάταξη 3 σταθμών. 

Μόνο τρεις χώρες στην Ευρώπη έχουν πλήρες σύστημα ηλεκτρονικής παρακολούθησης. Η χώρα μας θα αποκτήσει τέτοιο σύστημα δυστυχώς με καθυστέρηση. Κανείς δεν μπορεί να πει τι θα είχε γίνει, αλλά βάσιμα κάποιος θα μπορούσε να πει ότι θα είχαμε αποφύγει την τραγωδία.

-Το 2016 προέκυψαν ζητήματα με τη σύμβαση. Δεν υφίσταται ότι είχε παραδοθεί το 70%. Αυτό που είχε παραδοθεί ήταν λιγότερο από το 33% του συνολικού έργου. Λειτουργικά παραδοθέν αυτό είχε παραδοθεί και υπήρξαν σοβαρότατα ζητήματα. Δημοσιονομικός έλεγχος από το 2016 έως το 2019. Τίποτε άλλο. Ο έλεγχος διαπιστώνει κάτι εξαιρετικά σοβαρό. Ότι ένα μέρος του παραδοθέντος δεν ήταν πιστοποιημένο, μη συμβατό με τα υφιστάμενα συστήματα του ΟΣΕ. Ετσι, το μισό έγινε εξ αρχής το 2021, αδαπάνως για το Δημόσιο. Από το 2016, πρακτικά λειτουργικά έχει παραδοθεί το 18%, προϊόντος του χρόνου έγινε έλεγχος, ζήτημα νέας αρχιτεκτονικής, καθυστέρησε να γίνει συμπληρωματική σύμβαση που θα κάλυπτε τα κενά. Η τεχνική υπηρεσία του ΟΣΕ από το 2017 έλεγε ότι έπρεπε να γίνει νέα συμπληρωματική σύμβαση. Από τον 9/2017 δεν υπάρχει καμία πράξη επί δύο χρόνια. 

Ο κ.Γεραπετρίτης έκανε στη συνέχεια εκτενή αναφορά στα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες για την ασφαλή επανεκκίνηση των δρομολογίων και του μεταφορικού έργου. 

-Είναι αναγκαίο να επανεκκινήσει ο σιδηρόδρομος, είπε, τόσο για τον ίδιο τον σιδηρόδρομο και τις υποδομές του, όσο και για την εμπιστοσύνη προς το μέσο από τους πολίτες. Θα βρίσκομαι στην Κομισιόν την άλλη εβδομάδα για να εξασφαλίσω πρόσθετους πόρους, για την ασφάλεια, την υποδομή, τη λειτουργία, τη στελέχωση. 

Τίποτα δεν μπορεί να φέρει πίσω τα θύματα, ούτε είναι παρηγοριά ότι σύντομα τα τρένα μας θα είναι πιο ασφαλή. θα κάνουμε ό,τι μπορούμε να μη συμβεί αυτό ποτέ ξανά.

Η τηλεδιοίκηση Λάρισας το βράδυ του δυστυχήματος λειτουργούσε απολύτως

«Την κρίσιμη νύχτα που συνέβη αυτό, πέρα από το γεγονός ότι είχαν προβλεφθεί οι δύο σταθμάρχες που, δυστυχώς, δεν βρίσκονταν στη θέση τους την κρίσιμη ώρα, εκείνο το οποίο συνέβη είναι ότι, το κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας, λειτουργούσε απολύτως. Επαναλαμβάνω και θέλω να καταγραφεί ρητά στα πρακτικά. Το κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας, λειτουργούσε απολύτως. Γιατί λειτουργούσε απολύτως; Πώς αποδεικνύεται; Αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι όλη εκείνη την ημέρα, όλες οι δρομολογήσεις αμαξοστοιχιών, έγιναν με αυτόματη χάραξη, μέσω του κέντρου τηλεδιοίκησης. Όλες οι δρομολογήσεις. Λειτουργούσε στο ακέραιο. 

Αυτό το οποίο, δυστυχώς, συνέβη, ήταν ότι ο συγκεκριμένος σταθμάρχης επέλεξε, αντί να κάνει την αυτόματη χάραξη που, προφανώς, θα είχε προλάβει το κακό, να κάνει χειροκίνητη δρομολόγηση. Και εκεί συνέβησαν μία σειρά, μια αλληλουχία από τραγικά γεγονότα, τα οποία σωρευτικά οδήγησαν στο να έχουμε το δυστύχημα. Δεν έγινε η αυτόματη χάραξη, μολονότι λειτουργούσε πλήρως ο πίνακας, θεώρησε, κατά πάσα βεβαιότητα, ο σταθμάρχης, ότι τα κλειδιά ήταν στη γραμμή ανόδου, ενώ ήταν στην κάθοδο και τελικώς, έκανε διαγώνια κίνηση και βρέθηκε στην αντίθετη τροχιά και επιπλέον, δεν βρέθηκε ο σταθμάρχης μπροστά στον πίνακα ελέγχου. 

Εγώ το επισκέφθηκα και έχω μια προσωπική εικόνα. Είναι ένας πύργος ελέγχου, ο οποίος έχει 8,5 χιλιόμετρα διαδρομή. Είναι 5,5 χιλιόμετρα Λάρισα και βόρεια και 3 χιλιόμετρα, περίπου, Λάρισα και νότια. Όταν βρέθηκε, λοιπόν, στη Λάρισα και έδωσε την  χάραξη της πορείας χειροκίνητα, στη συνέχεια, για 5,5 χιλιόμετρα, αφαιρουμένου του μικρού διαστήματος που έπεσε σε διαγώνιο, είχε τη δυνατότητα, μπροστά στον πίνακα, να δει την κίνηση της αμαξοστοιχίας.

Άρα και δεν έγινε αυτόματη χάραξη και θεωρήθηκε εσφαλμένα ότι τα κλειδιά ήταν στην άνοδο, ενώ ήταν στην κάθοδο και δεν υπήρξε επιβεβαίωση για το σε ποια γραμμή βρισκόταν μέσα από τον πίνακα της τηλεδιοίκησης που ήταν εκεί και λειτουργούσε. Όλα αυτά συνέβησαν σωρευτικά. Επιπλέον, βεβαίως, δεν υπήρξε και μία αντίδραση όταν, εν τέλει, η αμαξοστοιχία βρέθηκε στο ανάποδο διάζωμα.

Θέλω να σας πω και κάτι για να το έχετε υπόψη σας. Η αυτόματη χάραξη που, πράγματι, θεωρώ, με τη γνώση που έχω προσλάβει, ότι θα γλίτωνε το κακό – επαναλαμβάνω κύριε Παππά – η  αυτόματη  χάραξη η οποία θα είχε γλιτώσει το κακό, ήταν υποχρέωση από τη στιγμή που υπήρχε τηλεδιοίκηση στη Λάρισα. Επαναλαμβάνω. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και θέλω να το καταγράψετε. Έπρεπε να είχε γίνει αυτόματη χάραξη μέσω της τηλεδιοίκησης. Γιατί έπρεπε να γίνει; Διότι αυτό ήταν υποχρέωση την οποία είχε επιβάλλει ο ίδιος ο ΟΣΕ,  με ειδική εγκύκλιό του και αναφορά στον κανονισμό, 23.12.2022. Δεν έγινε αυτόματη χάραξη και, προφανώς, ήταν μια προσωπική επιλογή. 

Άρα, όταν αναφερόμαστε ότι δεν υπήρχαν δικλίδες, εκεί θα ήθελα να είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί. Δικλίδες υπήρχαν. Δεν ήταν σε ένα τυφλό σημείο. Δεν ήταν τυφλό το σημείο. Προσέξτε! Εν προκειμένω, οι ασφαλιστικές δικλείδες του συστήματος για το ανθρώπινο λάθος - πέρα από το γεγονός ότι είχαν τοποθετηθεί οι δύο σταθμάρχες, που δεν ξέρω πώς βρέθηκε να μην υπάρχουν, εν τέλει – ήταν η υποχρέωση αυτόματης χάραξης, που θα είχε προλάβει το κακό, ήταν η χειροκίνητη τοποθέτηση των κλειδιών, που κι εκεί εσφαλμένως  δεν έγινε έλεγχος επιτόπιος όταν πέρασε η αμαξοστοιχία, όπως θα έπρεπε να γίνει, για να διαπιστωθεί ότι είναι στην κάθοδο και όχι στην άνοδο και η υποχρέωση που υπήρχε για να βρίσκεσαι στον πίνακα τηλεδιοίκησης και να δεις ότι το τρένο πηγαίνει στην ανάποδη κατεύθυνση για 10 λεπτά. Δέκα λεπτά μετά την αποχώρηση από τη Λάρισα, ο πίνακας έδειχνε κίνηση στην αντίθετη τροχιά. Όλα αυτά είναι σοβαρές δικλείδες ασφαλείας. Μην το υποτιμάτε. Δεν είναι ότι δεν υπήρχε τηλεδιοίκηση».

Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε παραδώσει το 32,69% του έργου

Ο υπουργός Επικρατείας κατάθεσε στα πρακτικά όλα όσα πιστοποιούν την έκταση παραλαβής του έργου, διαψεύδοντας τον ΣΥΡΙΖΑ πως είχε παραδοθεί το 68% το 2019 ενώ στην πραγματικότητα είχε παραδοθεί το  32,69%,  εκ του οποίου το 15% χρειάστηκε να φτιαχτεί ξανά μετά το 2019. Δηλαδή ουσιαστικά είχε παραδοθεί μόλις το 18%, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε ο κ. Γεραπετρίτης.

Νίκος Παππάς: Επί δύο χρόνια δεν έγιναν όσα λέτε ότι θα γίνουν σε έξι μήνες

Παίρνοντας το λόγο, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς, είπε, μεταξύ άλλων, ότι συμφωνεί με τον κ.Γεραπετρίτη ότι δεν μπορεί να είναι ευκαιρία όξυνσης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων το δυστύχημα. Αλλά να μη στείλουμε το μήνυμα ότι δεν θα κάνουμε τα πάντα για να μην υπάρξει συγκάλυψη τη στιγμή που ο λαός είναι στο δρόμο. Καλούμαστα να συζητήσουμε αναλυτικά τις διαχρονικές παθογένειες του σιδηροδρόμου, αλλά πρώτα και κύρια θα συζητήσουμε γιατί έγινε αυτή η τραγωδία. 

-Μου δώσατε την αίσθηση κύριε υπουργέ, ότι εκτίετε ποινή. Γιατί δεν έχετε ορκιστεί υπουργός Υποδομών; 

-Δυστυχώς έχει αλλάξει η κατεύθυνση στην οποία κυβερνητικά στελέχη δείχνουν για την υπαιτιότητα που δείχνουν κυβερνητικά στελέχη. Από το σταθμάρχη πήγαμε στους προηγούμενους και χθες είδαμε ότι δείχνουν προς τον πρώην υπουργό μεταφορών. Η αλήθεια δεν φταίει σε τίποτα. Μάθαμε ότι δεν ήξερε ο κ.Μητσοτάκης. Είναι δυνατόν να μην ήξερε για το σιδηρόδρομο; Πήγαιναν αρμοδίως τα εξώδικα των εργαζομένων; Θα διαρωτηθούμε αν διαβάζετε εφημερίδες. 65 ερωτήσεις έχει καταθέσει μόνο η Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ. Πώς είναι δυνατόν να εκστομίζει αυτό το επιχείρημα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Λέει ο κ.Μητσοτάκης ότι οι ευθύνες είναι διαχρονικές, φταίνε όλοι οι άλλοι και ο πρώην υπουργός Μεταφορών. Η αντιπολίτευση χτύπαγε καμπάνες, εισπράτταμε αδιαφορία, ειρωνεία. 

-Περιγράψατε ασυνέχειες στη σύμβαση 717. Θα χαιρόμασταν να μας καταθέτατε τα τεκμήρια για να το λέτε αυτό. Παραλάβατε σύμβαση εκτελεσμένη στο 72% και χωρίς κανένα νομικό πρόβλημα. Λέτε τώρα ότι σε έξι μήνες θα έχει τελειώσει το έργο. Επί δύο χρόνια δεν έγιναν όσα λέτε ότι θα γίνουν τώρα σε έξι μήνες. 

-Συμφωνούμε ότι δεν ήταν ο μοναδικός τρόπος να αποφευχθεί το δυστύχημα η ολοκλήρωση του συστήματος ETCS και η ολοκλήρωση της σύμβασης. Οι προϋποθέσεις για να αποφευχθεί ήταν: σταθμάρχης απολύτως ανεκπαίδευτος και ανεπαρκές προσωπικό. Ο συγκεκριμένος κύριος ήταν απολύτως ακατάλληλος για να χειρισθεί συστήματα τεχνολογίας του 1980, όχι αυτά που θα λειτουργούν.

-ΟΣΕ: είπε ότι μετά την πυρκαγιά του 2019 ηη τηλεδιοίκηση δεν λειτουργεί και ο σταθμός μπορεί να δει μόνο 5,5 χιλιόμετρα. Ο σταθμάρχης δεν μπορούσε να δει στο σημείο του δυστυχήματος.

-Το σύστημα δευτεροβάθμιου ελέγχου, λειτουργούσε έως το 2020 και είπατε ότι επανασχεδιάζετε την επαναλειτουργία του. Τοποθετήσαμε τη συζήτηση για τη σύμβαση 717 και το ETCS, κι αν είναι μόνο τρεις χώρες που το έχουν, οι υπόλοιπες δεν έχουν μετωπικές συγκρούσεις. 

Πηγή: skai.gr