Αστερίσκοι Επιστημονικής Υπηρεσίας Βουλής για την απομάκρυνση Θάνου

Παρατηρήσεις και κωλύματα σχετικά με την επικείμενη απομάκρυνση της Βασιλικής Θάνου από τη θέση της Προέδρου της Επιτροπής Ανταγωνισμού, διατυπώνει η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής στη έκθεση της επί του πολυνομοσχεδίου.

Συγκεκριμένα η Υπηρεσία επικαλείται προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της Ευρωπαικής, σύμφωνα με την οποία η απαίτηση περί ανεξαρτησίας οφείλει αναγκαστικά να περιλαμβάνει και την «υποχρέωση σεβασμού της θητείας των αρχών ελέγχου ΅έχρι της λήξεώς της και του ΅η πρόωρου τερ΅ατισ΅ού της παρά ΅όνον κατόπιν των κανόνων και των εγγυήσεων της εφαρ΅οστέας νο΅οθεσίας (…)», με εξαίρεση όπως υπογραμμίζει «σπουδαίο και αντικει΅ενικά εξακριβώσι΅ο λόγο».

Επισημαίνεται ότι η εν λόγω έκθεση είναι γνωμοδοτική και όχι δεσμευτική. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο κατά πόσο η «αποκομματικοποίηση» της επιτροπής και η κατά την κυβέρνηση στενή σχέση της κ. Θάνου με τον πρώην πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ που θεωρεί ότι πλήττει την αμεροληψία της, ερμηνεύεται ότι εμπίμπει σε αυτή την εξαίρεση, προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές προσφυγές στη Δικαιοσύνη μέσω της αξιοποίησης των επίμαχων παρατηρήσεων.

Η εν λόγω έκθεση πάντως είναι δεδομένο ότι θα αξιοποιηθεί από την αξιωματική αντιπολίτευση, που εξαπολύει όλες αυτές τις ημέρες δριμύ κατηγορώ εναντίον της κυβέρνησης περί ραβανσισμού και αντισυνταγματικότητας.

Την ίδια ώρα η έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής επισημαίνει ότι «αν επιτρεπόταν σε κάθε κράτος ΅έλος να θέσει τέρ΅α στη θητεία αρχής ελέγχου πριν την αρχικώς προβλεπό΅ενη λήξη της… θα ΅πορούσε να οδηγήσει σε ΅ιας ΅ορφής υπακοή της στην πολιτική εξουσία, ασυ΅βίβαστη ΅ε την ως άνω απαίτηση περί ανεξαρτησίας (…)».

Ακολουθεί το σχετικό απόσπασμα της έκθεσης

 Περαιτέρω, επιση΅αίνεται ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταδίκασε κράτη ΅έλη, σε υποθέσεις που αφορούσαν εθνική Ανεξάρτητη ή Δικαστική Αρχή, εστιάζοντας αφενός σε, ισχύουσα και ενεργό κατά τον χρόνο της παράβασης, κυβερνητικής εποπτείας επί εθνικής Ανεξάρτητης Αρχής (υπόθεση C-518/07) ή υπαλληλική ιεραρχική σχέση προέδρου εθνικής Ανεξάρτητης Αρχής (υπόθεση C-614/10),) ή πρόωρης λήξης θητείας ΅ονο΅ελούς Ανεξάρτητης Αρχής (C-288/12), οι οποίες θίγουν την κατά το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανεξαρτησία των εν λόγω Αρχών, αφετέρου στην παύση δικαστικών λειτουργών, κατά πρόωρη συνταξιοδότηση (υπόθεση C-286/12) ή κατάργηση της ισοβιότητάς τους (υπόθεση C-619/18), και παράβαση και της αρχής της αναλογικότητας (υποθέσεις C-619/18, σκ. 90 και 91 και C-286/12, σκ. 80 και 81, αντιστοίχως. Βλ. σχετικώς, Α. Πλιάκο, Κράτος δικαίου και δικαστική προστασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Ευρωπαϊκό Δίκαιο, 3/2019, σελ. 232-245).

Ειδικότερα, έχει κριθεί ότι η λειτουργική ανεξαρτησία των εθνικών «αρχών ελέγχου, υπό την έννοια ότι τα ΅έλη τους δεν δεσ΅εύονται από κα΅ία οδηγία κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, είναι (…) αναγκαία προϋπόθεση ώστε να πληρούν οι εν λόγω αρχές το κριτήριο της ανεξαρτησίας (…) [Α]πλώς και ΅όνον ο κίνδυνος οι εποπτεύουσες κρατικές αρχές να ΅πορούν να ασκήσουν πολιτική επιρροή επί των αποφάσεων των αρχών ελέγχου αρκεί για να ε΅ποδίσει την ανεξάρτητη άσκηση των καθηκόντων τους (…) 

Ωστόσο, αν επιτρεπόταν σε κάθε κράτος ΅έλος να θέσει τέρ΅α στη θητεία αρχής ελέγχου πριν την αρχικώς προβλεπό΅ενη λήξη της κατά παράβαση των 20 κανόνων και των εγγυήσεων που έχουν προβλεφθεί προς αυτόν τον σκοπό από την εφαρ΅οστέα νο΅οθεσία, η απειλή τέτοιας πρόωρης παύσεως, η οποία θα επλανάτο επί της αρχής αυτής καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας της, θα ΅πορούσε να οδηγήσει σε ΅ιας ΅ορφής υπακοή της στην πολιτική εξουσία, ασυ΅βίβαστη ΅ε την ως άνω απαίτηση περί ανεξαρτησίας (…) Η απαίτηση περί ανεξαρτησίας (…) πρέπει, συνεπώς, να ερ΅ηνευθεί κατ’ ανάγκην ως περιλα΅βάνουσα την υποχρέωση σεβασ΅ού της θητείας των αρχών ελέγχου ΅έχρι της λήξεώς της και του ΅η πρόωρου τερ΅ατισ΅ού της παρά ΅όνον κατόπιν των κανόνων και των εγγυήσεων της εφαρ΅οστέας νο΅οθεσίας (…), ΅ε εξαίρεση σπουδαίο και αντικει΅ενικά εξακριβώσι΅ο λόγο» (βλ. ΔΕΕ Απόφαση του ΔΕΕ της 8ης Απριλίου 2014, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, υπόθεση C-288/12, σκ. 51-56).

Εξ άλλου, κατά τη σχετική Οδηγία 2019/1 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συ΅βουλίου της 11ης Δεκε΅βρίου 2018 (ΕΕ L 11/3/14-1-2019), «η εθνική νο΅οθεσία θα πρέπει να προβλέπει ρητώς ότι κατά την εφαρ΅ογή των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ, οι εθνικές διοικητικές αρχές ανταγωνισ΅ού προστατεύονται έναντι εξωτερικών παρε΅βάσεων ή πολιτικών πιέσεων δυνα΅ένων να θέσουν σε κίνδυνο την ανεξάρτητη αξιολόγησή τους για τα θέ΅ατα των οποίων επιλα΅βάνονται. Για τον σκοπό αυτό, η εθνική νο΅οθεσία θα πρέπει εκ των προτέρων να ορίζει τους λόγους παύσης από την εθνική διοικητική αρχή ανταγωνισ΅ού των προσώπων που λα΅βάνουν αποφάσεις ασκώντας τις εξουσίες των άρθρων 10, 11, 12, 13 και 16 της παρούσας οδηγίας, ώστε να αρθούν τυχόν εύλογες υπόνοιες όσον αφορά την α΅εροληψία τους και τη θωράκισή τους έναντι εξωτερικών παραγόντων.

Ο΅οίως, η εθνική νο΅οθεσία θα πρέπει εκ των προτέρων να ορίζει σαφείς και διαφανείς κανόνες και διαδικασίες για την επιλογή, την πρόσληψη ή τον διορισ΅ό των εν λόγω προσώπων» (σκ. 17 Προοι΅ίου). Επίσης, «[τ]α πρόσωπα που λα΅βάνουν αποφάσεις ασκώντας τις εξουσίες των άρθρων 10 έως 13 και του άρθρου 16 της παρούσας οδηγίας σε εθνικές διοικητικές αρχές ανταγωνισ΅ού δεν παύονται από τις εν λόγω αρχές για λόγους που συνδέονται ΅ε την ορθή εκτέλεση των καθηκόντων τους ή την ορθή άσκηση των εξουσιών τους κατά την εφαρ΅ογή των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 2 της παρούσας οδηγίας. Μπορούν να παυθούν ΅όνον αν δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις εκτέλεσης των καθηκόντων ή αν κριθούν ένοχοι σοβαρής παράβασης καθήκοντος βάσει της εθνικής νο΅οθεσίας. Οι προϋποθέσεις εκτέλεσης των καθηκόντων τους και η έννοια της σοβαρής παράβασης καθήκοντος ορίζονται εκ των προτέρων στην εθνική νο21 ΅οθεσία, λα΅βανο΅ένης υπόψη της ανάγκης διασφάλισης της αποτελεσ΅ατικής επιβολής» (άρθρο 4 παρ. 3 Οδηγίας). Αθήνα, 6 Αυγούστου 2019.

Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ: Να αποσυρθεί άμεσα η τροπολογία για την Επιτροπή Ανταγωνισμού

«Το πόρισμα της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής, που συζητείται σήμερα στην ολομέλεια, καταρρίπτει όλα τα προσχήματα τα οποία επικαλείται η κυβέρνηση προκειμένου να παύσει την Επιτροπή Ανταγωνισμού, επισημαίνοντας πως η επίμαχη τροπολογία αντιβαίνει το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι πλέον ξεκάθαρο πως η σπουδή του κ. Μητσοτάκη να παύσει την Επιτροπή Ανταγωνισμού, δεν έχει άλλο σκοπό πέρα από την εξυπηρέτηση των συμφερόντων που θίγονται από την έρευνα που διεξάγει η Επιτροπή σχετικά με τις μονοπωλιακές πρακτικές στη διανομή του Τύπου.

Βρέθηκαν τόσο μόνοι τόσο νωρίς. Ας αποσύρουν την τροπολογία όσο υπάρχει χρόνος. Δεν περιποιεί τιμή στη χώρα αυτός ο νομικός και θεσμικός διασυρμός», επισημαίνει σε ανακοίνωση του ο ΣΥΡΙΖΑ.
Πηγή: Ναντίν Χαρδαλιά