Οι μετανάστες θα μας σώσουν

Πριν από λίγες ημέρες η κ. Αχτσιόγλου, σε άρθρο της στην «Καθημερινή» χαρακτήρισε το δημογραφικό σαν την μεγαλύτερη πρόκληση για το ασφαλιστικό  σύστημα.  Πράγματι τα στοιχεία είναι απογοητευτικά. Σύμφωνα με έρευνα της «διαΝΕΟσις», ως το 2050 προβλέπεται μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας.

Κατά το αισιόδοξο σενάριο ο πληθυσμός θα μειωθεί κατά 800.000 στα, 10 εκατομμύρια. Το απαισιόδοξο προβλέπει μείωση κατά 2.5 εκατομμύρια άτομα, στα 8,3 εκατομμύρια.

Δυστυχώς το ασφαλιστικό είναι η ορατή μόνο πλευρά του παγόβουνου. Γιατί η μείωση του πληθυσμού, εκτός από το πρόβλημα των συντάξεων καθώς όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι θα πρέπει να συντηρούν όλο και περισσότερους συνταξιούχους, συνεπάγεται και την καταδίκη της χώρας σε πολύ χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Τέτοιους που είναι δύσκολο να επιτρέψουν μια ομαλή εξυπηρέτηση του χρέους και καθιστούν εξαιρετικά ευάλωτη την ελληνική οικονομία σε νέες κρίσεις στο μέλλον. Κρίσεις που φυσικά θα έχουν αντίκτυπο τόσο στην κοινωνική συνοχή όσο και στην πολιτική σταθερότητα. Η σημερινή κρίση μπορεί έτσι να αποδειχθεί η απαρχή μια μακρόχρονης πορείας παρακμής.

Για να το καταλάβουμε αρκεί να επισημάνουμε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης μιας χώρας είναι στην πραγματικότητα η αύξηση της εργασίας επί την αύξηση της παραγωγικότητας. Η Ελλάδα είναι έτσι κι αλλιώς μια χώρα που χαρακτηρίζεται από χαμηλούς ρυθμούς επενδύσεων και κατά συνέπεια χαμηλούς ρυθμούς αύξησης της παραγωγικότητας. Αν σ’ αυτά προστεθεί η μείωση της εργασίας τότε ακόμα και οι χαμηλές προβλέψεις του ΔΝΤ για ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στην  μονάδα, μπορεί να αποδειχθούν αισιόδοξες.

Μερικές επισημάνσεις.

Η πρώτη. Στις προβλέψεις για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές μιας χώρας, η εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές παραμέτρους.

Η δεύτερη. Στις περισσότερες αν όχι όλες τις χώρες, οι πολιτικές για την αντιστροφή της δημογραφικής κάμψης με την επιδότηση των παιδιών έχουν αποδειχθεί αναποτελεσματικές κι έχουν εγκαταλειφθεί.

Η τρίτη. Αντιθέτως πιο αποτελεσματικές έχουν αποδειχθεί οι πολιτικές διευκόλυνσης των μητέρων να μπουν στην αγορά εργασίας με την δημιουργία, για παράδειγμα, βρεφονηπιακών σταθμών. Μια τέτοια πολιτική θα είχε πολύ νόημα για την Ελλάδα μια και είμαστε από τις χώρες με την χαμηλότερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Ένα μέρος της μείωσης του πληθυσμού θα μπορούσε να εξισορροπηθεί από την αύξηση των γυναικών εργαζομένων. Εξ ίσου βοηθά μια πολιτική διευκόλυνσης της συμμετοχής των συνταξιούχων στην παραγωγή.

Η τέταρτη. Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις είναι εξαιρετικά επισφαλείς ιδίως σήμερα που είμαστε στα πρόθυρα μιας μεγάλης ρομποτικής επανάστασης. Ήδη η Uber έχει βάλει δοκιμαστικά στην κυκλοφορία, στις αμερικανικές εθνικές οδούς, νταλίκες χωρίς οδηγό. Θεωρητικά λοιπόν θα μπορούσε η έλλειψη εργαζομένων να αντισταθμιστεί από τα ρομπότ. Με δύο «αλλά».

Κατ’ αρχήν ότι αυτό θα δημιουργούσε μεγάλα ζητήματα κατανομής διότι ως γνωστόν τα ρομπότ δεν πληρώνουν ΕΦΚΑ. Αλλά και ότι βέβαια μιλάμε για την Ελλάδα που έχουμε παραδοσιακή αλλεργία στην καινοτομία. Μετά από μηνυτήρια αναφορά του «Μετώπου του λαού», ως γνωστόν, στα Τρίκαλα διεξήχθη προκαταρτική εξέταση από την δικαιοσύνη για την πειραματική κυκλοφορία λεωφορείου χωρίς οδηγό. Σκεφτείτε να φέρει η Uber τις νταλίκες.

Με όλα αυτά λοιπόν, η πιο ασφαλής και η πιο δοκιμασμένη λύση παραμένει η μετανάστευση, η εισαγωγή δηλαδή εργατικού δυναμικού. Είναι χαρακτηριστικό των πιο επιτυχημένων οικονομιών η ικανότητα να προσελκύουν εργαζόμενους και να τους ενσωματώνουν στην οικονομία και την κοινωνία. Ακόμα και στην Ελλάδα, η είσοδος Αλβανών στην παραγωγή στην δεκαετία του 90 αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα για τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στην οικονομία. Και ακόμα και σήμερα, παρά την υψηλή ανεργία, χωρίς του μετανάστες, πολλές δουλειές στην οικονομία δεν θα μπορούσαν να γίνουν.

Δεν χρειάζεται να θελήσετε να βρείτε έναν ή μία να περιθάλψει τους ηλικιωμένους γονείς σας. Αρκεί να αναζητήσετε κάποιον για χειρωνακτική εργασία στην επαρχία. Κοιτώντας στο μέλλον, μόλις βγούμε οριστικά από την κρίση, η σωτηρία της χώρας θα εξαρτάται κατά πάσα πιθανότητα από τους μετανάστες.

Από το αν θα έχουμε μια ενεργητική πολιτική προσέλκυσης τους, κατά προτίμηση πριμοδοτώντας και συγκεκριμένες δεξιότητες, ή αν θα παραμείνουμε δέσμιοι της ξενοφοβίας. Εδώ που τα λέμε βέβαια αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Ισχύει συνολικά για την Ευρώπη αν δεν θέλει να βρεθεί να βράζει στο ζουμί της. Η κ. Μέρκελ το καταλαβαίνει πολύ καλά. Οι Γερμανοί κατά τα φαινόμενα όχι. Χρωστούν στους μετανάστες την ευημερία τους.
Πηγή: Παντελής Καψής