50 χρόνια Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης

Πλήρης νομική προστασία ή ελάχιστος κοινός παρονομαστής; Σε κάθε περίπτωση η συνθήκη δημιουργεί ένα μοναδικό ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, επισημαίνει η Μόνικα Σλάχτερ, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων, η οποία ελέγχει την εφαρμογή του Χάρτη και εξετάζει ατομικές ή και συλλογικές προσφυγές για παραβιάσεις της συνθήκης.

Η κυρία Σλάχτερ επισημαίνει ότι στα νέα κράτη-μέλη της συνθήκης πάντοτε παρουσιάζονται δυσκολίες ως προς την εφαρμογή της και το ίδιο συμβαίνει στις χώρες που έχουν επικυρώσει μερικές μόνο από τις νομικές διατάξεις της. Δεν επιθυμεί όμως να κατονομάσει συγκεκριμένες χώρες και αντιπαρέρχεται διπλωματικά τη σχετική ερώτηση:

«Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν χώρες που εκ προθέσεως παραβιάζουν τη συνθήκη. Μπορούμε όμως να πούμε ότι ασφαλώς επιδέχονται πιο θετική αξιολόγηση όσοι διαθέτουν ανεπτυγμένο κοινωνικό κράτος, όπως οι χώρες της βόρειας Ευρώπης. Αυτό το στερεότυπο πράγματι ανταποκρίνεται στην αλήθεια…» επισημαίνει η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων.

Η Επιτροπή δέχεται εκθέσεις από όλα τα κράτη-μέλη της συνθήκης και εξετάζει τη συμμόρφωσή τους με την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Χάρτα. Επομένως η αξιολόγηση εξαρτάται από τα στοιχεία που παρέχουν τα ίδια τα κράτη-μέλη. Επιπλέον, χρησιμοποιείται υλικό δημόσια προσβάσιμο, όπως τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας Eurostatή του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας.

«Δεν διαθέτουμε μηχανισμούς επιβολής»

Για τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα ο Χάρτης είναι ότι και η Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τα θεμελιώδη δικαιώματα. Υπάρχουν όμως και διαφορές: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων δεν διαθέτει δικό της Επίτροπο ή δικαστήριο. Μοναδικά όπλα της είναι οι αξιολογήσεις των κρατών-μελών, επισημαίνει η αντιπρόεδρος της Επιτροπής:

«Μπορούμε να διαπιστώσουμε παραβιάσεις δικαιωμάτων. Αλλά δεν διαθέτουμε μηχανισμούς επιβολής. Απλώς προωθούμε τη σχετική συζήτηση και λέμε ευθέως στα κράτη-μέλη ‘δεν μπορείτε να ανταποκριθείτε στα όσα διακηρύσσετε δημοσίως. Μήπως δεν παίρνετε σοβαρά την ίδια σας την κρατική υπόσταση;»

Οι ειδικοί, αλλά και οι εθνικές κυβερνήσεις δεν θεωρούν τον Κοινωνικό Χάρτη τόσο σημαντικό όσο την Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καν προσχωρήσει στον Κοινωνικό Χάρτη. Κι όμως, η οικονομική κρίση αναδεικνύει τη σπουδαιότητα της συνθήκης, εκτιμά ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Τιόρμπγιερν Γιάγκλαντ:

«Η κρίση φέρνει ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια, έλλειψη ανεκτικότητας και ξενοφοβία. Πρέπει να αναλάβουμε δράση, όχι να μείνουμε απαθείς. Και να μην ξεχνάμε ότι η κοινωνική δικαιοσύνη και η ελευθερία αποτελούν προϋποθέσεις για τη συνοχή και τη σταθερότητα της κοινωνίας».

Από το 1990 συνδικάτα και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν συλλογικές προσφυγές. Σε μια εποχή που τα δικαιώματα των εργαζομένων αποδυναμώνονται λόγω οικονομικής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων δέχεται όλο και περισσότερες προσφυγές, επισημαίνει η αντιπρόεδρος Μόνικα Σλάχτερ:
 
«Βλέπουμε όλο και περισσότερες συλλογικές προσφυγές σε σχέση με την κρίση. Τα συνδικάτα διαμαρτύρονται για τα την υπερεργασία, για υπερωρίες που δεν πληρώνονται ή για παρόμοια ζητήματα, κάτι που δεν συνέβαινε πριν…».

Πηγή: skai.gr