Από τον Παπανδρέου στον Παπανδρέου

Ακόμη και το “βρώμικο 89”, το σκάνδαλο Κοσκωτά και οι ερωτικές περιπέτειες, ακόμη και η σοβαρή ασθένεια και η επί μήνες νοσηλεία, δεν κατάφεραν να ταρακουνήσουν τον θρόνο του Ανδρέα Παπανδρέου ως μοναδικού ηγέτη του ΠΑΣΟΚ. Ο Ανδρέας έφυγε όταν θέλησε εκείνος και ήταν ο μόνος ηγέτης της χώρας που πρωθυπούργευε από δωμάτιο νοσοκομείου - του Ωνασείου - από το φθινόπωρο του 1995 ως και τις αρχές του 1996.

Οι μήνες ουσιαστικής ακυβερνησίας συσσωρεύτηκαν αλλά κανείς δεν τόλμησε και πάλι να τον αμφισβητήσει. Ο Ανδρέας ήταν το ΠΑΣΟΚ. Γι αυτό και η παραίτησή του (μετά από παρακλήσεις και συζητήσεις με κορυφαία στελέχη) από την πρωθυπουργία δε σήμανε και την παραίτησή του από την προεδρία του κινήματος.

Την πρωθυπουργία διεκδίκησε και κέρδισε σε ειδική σύνοδο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ο Κώστας Σημίτης, ένας μάλλον κακός υπουργός Γεωργίας και μέτριος υπουργός Βιομηχανίας. Συνυποψήφιοί του οι κκ Γεράσιμος Αρσένης, Άκης Τσοχατζόπουλος και Γιάννης Χαραλαμπόπουλος. Η νίκη του κ. Σημίτη στηρίχθηκε στα τρία συν ένα πόδια του τραπεζιού ενός “μυστικού” δείπνου. Εκεί του δόθηκε το πράσινο φως για την πρωθυπουργία από τρία κορυφαία στελέχη του κινήματος, τους Βάσω Παπανδρέου, Θεόδωρο Πάγκαλο και Παρασκευά Αυγερινό.

Ο Κώστας Λαλιώτης δεν κατάφερε να παραστεί στο γεύμα. Ομως και το “θείο βρέφος” προσέφερε την ανοικτή του υποστήριξη και τον κομματικό μηχανισμό που το συνόδευε. Ο κ. Σημίτης ετοιμαζόταν να διεκδικήσει και την αντιπροεδρία (ο Ανδρέας -πρόεδρος δεν επρόκειτο να αμφισβητηθεί), όταν ο θάνατος του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ μία εβδομάδα πριν το κρίσιμο συνέδριο, έσωσε το κίνημα και τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη από μια νόθα και προβληματική κατάσταση.

Παρ’ ότι προεδρία και πρωθυπουργία ως τότε συνέπιπταν στο ίδιο πρόσωπο, ο “προεδρικός” Άκης Τσοχατζόπουλος τόλμησε να διεκδικήσει το κίνημα, την Προεδρία, εκ μέρους των “προεδρικών”. Ηττήθηκε, αφού οι σύνεδροι προτίμησαν να προσφέρουν στον Κώστα Σημίτη τις “καθαρές λύσεις” που τους ζήτησε.

Η ορατή εκ των προτέρων ήττα στις εκλογές του 2004, αποτέλεσαν το έναυσμα ώστε ο Κώστας Σημίτης να παραδώσει την προεδρία. Είχαν προηγηθεί μια σειρά κινήσεων στα εθνικά θέματα που ο λαός είχε θεωρήσει ενδοτικές, το μεγάλο σκάνδαλο του χρηματιστηρίου και ποικίλες καταγγελίες για διαφθορά. Στις 6 Ιανουαρίου του 2004 ο Κώστας Σημίτης συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών και γιό του Ανδρέα Παπανδρέου, Γιώργο, στον οποίο και παρέδωσε το διασημότερο "δαχτυλίδι της διαδοχής" στη μεταπολίτευση.

Ο κος Παπανδρέου ήταν ο δημοφιλέστερος των υπουργών του ΠΑΣΟΚ και έφερε ένα όνομα ιστορικό, σημαντικό και συνδεδεμένο με εθνική υπερηφάνεια και λαϊκές πολιτικές - ότι ακριβώς δεν προσέφεραν οι κυβερνήσεις Σημίτη.

Το δαχτυλίδι δεν έδωσε την νίκη στον νέο αρχηγό του ΠΑΣΟΚ. Χρειάστηκαν τρεις εκλογικές αναμετρήσεις και η πλήρης ανανέωση των προσώπων γύρω του - των προσώπων που ταυτίζονταν πια με την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ- για να κατορθώσει να νικήσει τη ΝΔ του Κώστα Καραμανλή. Στην πρώτη αναμέτρηση, μοναδικός υποψήφιος και εκλεγμένος παμψηφεί (ως μοναδικός υποψήφιος) από τη βάση του κόμματος, ο κ. Παπανδρέου δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν. Η δεύτερη ήττα ήταν που έφερε την ανοικτή αμφισβήτηση.

Η εκδίκηση των «ταλαίπωρων»
«Η φτώχεια», λέει ο λαός, «φέρνει γκρίνια». Το ίδιο ισχύει και για τα «φτωχά» εκλογικά αποτελέσματα ― και εδώ η γκρίνια συνοδεύεται από αγώνες διαδοχής. Μια τέτοια περίοδος άνοιξε για το ΠΑΣΟΚ το φθινόπωρο του 2007, αμέσως μετά την ήττα στις εθνικές εκλογές. Αν σήμερα η αρχηγία του Γιώργου Παπανδρέου μοιάζει αδιαμφισβήτητη, τα πράγματα δεν ήταν καθόλου έτσι την ταραγμένη εκείνη εποχή, όταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος, με την υποστήριξη μερίδας στελεχών του κόμματος, έθετε θέμα ηγεσίας πριν καλά καλά μετρηθούν οι ψήφοι στην επικράτεια.

Ο Γιώργος Παπανδρέου αποδέχθηκε την αναμέτρηση. Οι υποψηφιότητες για την προεδρία έγιναν τελικά τρεις. Υποψήφιοι ήταν οι Γιώργος Παπανδρέου, Ευάγγελος Βενιζέλος και Κώστας Σκανδαλίδης. Το ντέρμπυ ήταν μεταξύ των δυο πρώτων, με τον κ. Βενιζέλο να απολαμβάνει της υποστήριξης ―μεταξύ άλλων― των κυρίων Λοβέρδου, Φλωρίδη, Βερελή, Αλευρά, Κουλούρη, και τον Γιώργο Παπανδρέου να υποστηρίζεται από Κακλαμάνη, Καστανίδη, Ραγκούση, Ρέππα, Β. Παπανδρέου και Διαμαντοπούλου.

Οι δημοσκοπήσεις πριν το συνέδριο εκλογής προέδρου ήταν αμφίρροπες ―με τον Ευάγγελο Βενιζέλο να απολαμβάνει της γενικότερης εκτίμησης του ελληνικού λαού αλλά τον Γιώργο Παπανδρέου να υπερέχει στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ.

Τελικά, μια σειρά λανθασμένων επικοινωνιακών χειρισμών του κ. Βενιζέλου εξαιτίας υπερβολικής αυτοπεποίθησης που εκτιμήθηκε ως αλαζονεία του έκοψαν πόντους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αντίδραση του όταν φαρσέρ του πέταξε ένα ποτήρι φραπέ έξω από τα γραφεία του ΠΑΣΟΚ. Αφού εξαπόλυσε μύδρους ενάντια στην «καθοδηγούμενη» όπως την χαρακτήρισε πράξη, κατέληξε: «Εγώ, ως μελλοντικός ηγέτης όλης της παράταξης, συγχωρώ τους ταλαίπωρους ανθρώπους». Βιάστηκε: η 11η Νοεμβρίου 2007 ανέδειξε στην ηγεσία του κόμματος τον Γιώργο Παπανδρέου, και, όπως λένε και οι αγγλοσάξωνες, «τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία».
Πηγή: Λαμπρινή Χ. Θωμά