Οικονομικός σουρεαλισμός

Θα πρέπει να είναι ένα από τα πιο σουρεαλιστικά κείμενα οικονομικής πολιτικής. Ο λόγος φυσικά για το «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής» που ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα.

Το βάρος της κριτικής, πολύ λογικά, έπεσε στα υπερβολικά πλεονάσματα που προβλέπει. Μια κυβέρνηση που θεωρεί κορυφαίο της επίτευγμα το ότι η χώρα απέφυγε τις δεσμεύσεις των «σαμαροβενιζέλων» για πλεονάσματα της τάξεως του 4,5%, με ανάπτυξη όμως που προβλεπόταν να φτάσει πάνω από 3%, δέχεται τώρα πλεονάσματα πάνω από 5% και με ανάπτυξη κάτω από 2%!
Πρόκειται πραγματικά για ένα μοναδικό επίτευγμα που δυστυχώς ο κ. Τσακαλώτος έχασε την ευκαιρία να υπερασπιστεί στη Βουλή μια και το υπουργείο του, πολύ βολικά, γνωστοποίησε τα στοιχεία μετά την προ ημερησίας συζήτηση για την οικονομία. Μπορούσε έτσι να μιλά για «ολιστική» ανάπτυξη χωρίς κανείς να γνωρίζει ότι προβλέπει τέτοιους πενιχρούς ρυθμούς. Γιατί βέβαια αυτή είναι η είδηση: ρυθμοί ανάπτυξης λίγο πάνω από το 2% που θα πέσουν στο 1,8% το 2020. Στην πραγματικότητα το υπουργείο Οικονομικών ομολογεί την αποτυχία του που καταδικάζει την χώρα στη στασιμότητα.

Ακόμα και αυτό το περίφημο «ελατήριο» που συνήθως φέρνει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μετά από μια περίοδο λιτότητας, ο κ. Τσακαλώτος κατάφερε να το ξεχαρβαλώσει. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από λίγους μήνες ο κ. Τσίπρας, γεμάτος αυτοπεποίθηση, προέβλεπε ότι το 2017 η ανάπτυξη «θα έχει μπροστά το 2». Τελικά θα είναι 1,4%. Αυτό θα πει πέφτω έξω. Τώρα προβλέπεται ότι το 2% θα το πιάσουμε το 2018. Μπορούμε να υποθέσουμε δηλαδή ότι είναι πολύ πιθανό και φέτος να βρεθούμε κάτω από τον πήχη.

Το πραγματικό ερώτημα βέβαια είναι γιατί τρία χρόνια πριν οι αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας ήταν τόσο καλύτερες, με ρυθμούς πάνω από 3% και σήμερα αγκομαχούμε να πιάσουμε το 2%. Την ώρα μάλιστα που το ΔΝΤ έχει αναθεωρήσει προς τα πάνω τις προβλέψεις του για τους ρυθμούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας το 2018.

Δύο υποθέσεις.

Μια πρώτη εξήγηση είναι ότι η τριετία ΣΥΡΙΖΑ δεν κόστισε μόνο ως προς το χρέος αλλά είχε αρνητικό αντίκτυπο και στην πραγματική οικονομία. Επιχειρήσεις που έκλεισαν, επενδύσεις που δεν έγιναν, τεχνολογίες που ξεπεράστηκαν σημαίνουν ότι περιορίστηκε το πραγματικό παραγωγικό δυναμικό της χώρας. Η οικονομία δεν είναι οι αριθμοί, είναι άνθρωποι, μηχανήματα, γνώση, που όσο παραμένουν αδρανή καταστρέφονται και χάνονται ή μεταναστεύουν. Οι έλικες του ελατηρίου με άλλα λόγια χαλάρωσαν. Την χαζοχαρούμενη διαχείριση Βαρουφάκη Τσακαλώτου την πληρώνουμε πολύ πιο ακριβά από ότι φοβόμασταν.

Η δεύτερη ερμηνεία βέβαια είναι το μίγμα της πολιτικής. Η υπερβολική φορολογία σε συνδυασμό ενδεχομένως και με το αρνητικό κλίμα που προκαλούν μια σειρά από ενέργειες του ΣΥΡΙΖΑ, είτε αφορούν τις μεγάλες επενδύσεις είτε την επικρατούσα ανομία, αποθαρρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα. Κι εδώ βρίσκεται πραγματικά ο παραλογισμός. Όταν ακούει κανείς τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να παπαγαλίζουν τα non-paper του Μαξίμου, επιχαίρουν για τον «δημοσιονομικό» χώρο που κερδίζουμε και που θα επιστραφεί, λένε, στην οικονομία. Είναι έτσι;

Η πρώτη ένσταση βέβαια έχει να κάνει με την δικαιοσύνη. Ο ισχυρισμός πως ότι παίρνουμε το επιστρέφουμε είναι ψευδής επειδή άλλοι πληρώνουν, για παράδειγμα όλοι όσοι πλήττονται από την μείωση του αφορολογήτου και άλλοι θα δικαιούνται τα όποια επιδόματα δώσει η κυβέρνηση. Το ότι αυτή η επιδοματική πολιτική στην πραγματικότητα έχει και χαρακτήρα επιβράβευσης της κομματικής πελατείας, την κάνει ακόμα περισσότερο αποκρουστική. Ελεημοσύνη α λα ΣΥΡΙΖΑ.

Η δεύτερη και πιο σημαντική ένσταση ωστόσο είναι η προφανής αντίφαση να βάζεις κάτι στην άκρη που θα βοηθήσει μια ομάδα, την ώρα που με αυτό τον τρόπο όλοι μαζί θα γίνουμε φτωχότεροι. Γιατί βέβαια μια τόσο υψηλή φορολογία έχει σαν αποτέλεσμα χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Την ώρα μάλιστα που η μόνη ελπίδα για να βγει η χώρα από τον φαύλο κύκλο της μιζέριας είναι το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης. Αυτή πρέπει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα, αυτή θα έπρεπε να είναι και η προτεραιότητα του ΣΥΡΙΖΑ αν δεν νοιαζόταν μόνο για τις εκλογές. Αλλά βέβαια αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η χώρα χρειάζεται μια άλλη κυβέρνηση με άλλες προτεραιότητες και άλλη νοοτροπία.

ΥΓ. Ο κ. Τσακαλώτος υποστήριξε χθες το βράδυ στη Βουλή ότι τα υπερπλεονάσματα είναι… ενδεικτικά και ότι δεν θα πραγματοποιηθούν αλλά θα επιτρέψουν την αύξηση των δαπανών και την μείωση της φορολογίας. Αλλά βέβαια σε αυτή την περίπτωση όλο το μεσοπρόθεσμό είναι ενδεικτικό γιατί αλλάζοντας το ύψος των ελλειμμάτων αλλάζουν όλοι οι δείκτες της οικονομίας. Αν δεν πρόκειται για προσπάθεια εκ των υστέρων να αποφύγουν την κριτική, σίγουρα είναι απόδειξη πρωτοφανούς προχειρότητας.

Πηγή: Παντελής Καψής