Η πολυπρόσωπη Χίος

Νησί βουτηγμένο στον ήλιο, τρίτος σε ηλιοφάνεια και πρώτος σε διάθλαση τόπος της Ελλάδας, με κείνο το φως που βαφτίζει ανθρώπινο το μυστήριο, η
Για να χαρεί κανείς τις μοναδικές αρχιτεκτονικές εκπλήξεις που του επιφυλλάσουν τα υπέροχα ξεχωριστά και ένα ένα χωριά της Χίου, θα χρειαστεί αυτοκίνητο. Βγαίνοντας από τη χώρα και το Βροντάδο που πιά έχουν γίνει ένα και εγκαταλείποντας το, όσο να είναι χαλασμένο αστικό τοπίο τους, ο ταξιδιώτης νοιώθει λες και δε βρίσκεται σε ένα νησί αλλά σε δέκα, έτσι που αλλάζει το τοπίο, τα κτίρια, τα κτισίματα.

Χίος Πρώτη στάση ο Κάμπος με τα 250 του αρχοντικά, τις επαύλεις της παλιάς χιώτικης αριστοκρατίας και των γενουατών που άφησαν τη σφραγίδα τους στο νησί που κατείχαν επί περίπου 300 χρόνια. Η κοκκινωπή θυμιανούσικη πέτρα χτίζει κτίρια και τοιχία, κρύβοντας από τα αδιάκριτα μάτια τη ζωή των αρχόντων, και κρατώντας μακρυά από τους πλούσιους οπωρώνες τους κλέφτες. Οι βοτσαλωτές αυλές και οι μεγαλόπρεπες πόρτες των αρχοντικών είναι από μόνες τους αρκετός λόγος να περιηγηθεί κανείς όλο το χωριό.

Στην Κεντρική Χίο, ο Αναβατός, ο Μυστράς του Αιγαίου, αξεχώριστος από το βράχο, και τα Αυγώνυμα με τα μικρά σπίτια και τις βότες τους τόσο χαρακτηριστικούς θόλους, δίνουν άλλην εικόνα, πιο λαϊκή, όντας χωριά όπου κατοικούσαν οι φτωχοί κι οι δούλοι, όσοι δούλευαν και κρατούσαν τα κτήματα και τα αρχοντικά του Κάμπου.

Τα εικοσιπέντε μαστιχοχώρια της Χίου, όσα γλίτωσαν το χαλασμό, όπως λένε ακόμη οι Χιώτες το σεισμό του 1881, είναι τόπος θρυλικός και ιδιαίτερος, χάρη στο μαγικό δέντρο. Ανάμεσά τους πιο φημισμένα είναι το Πυργί με τα υπέροχα ξυστά στα σπίτια, η Βέσσα με τις λουλακί προσόψεις των σπιτιών της και τα Μεστά, χωριό οχυρωμένο με μόνη μία είσοδο την είσοδο του Καπετάνιου χτισμένο έτσι που οι στέγες των σπιτιών να ενώνονται σε ένα αδιαπέραστο σύνολο, για να μπορούν οι κάτοικοι να γλιτώνουν από τις επιδρομές των πειρατών. Εδώ δεν επιτρέπονται αυτοκίνητα.

Στη βορειοδυτική Χίο ξεχωρίζουν η μεσαιωνική Σιδηρούντα και η όμορφη Βολισσός με το κάστρο της που αναστηλώνεται. Στα βορειανατολικά, τα χωριά των εφοπλιστών ή καπετανοχώρια δίνουν άλλη εικόνα, με πρώτη τη Λαγκάδα με τα καναλάκια της και τα Καρδάμυλα με τα πλούσια καπετανόσπιτα να ακολουθούν.

Όση ποικιλία συναντά κανείς στην αρχιτεκτονική, θα βρει και στις παραλίες. ΓΙα να εξερευνήσει κάποιος τις ωραιότερες παραλίες του νησιού, θέλει εβδομάδες. Ο Μάναγρος με τα κρύα του νερά, είναι η μεγαλύτερη παραλία του νησιού, αλλά τα Μαύρα Βόλια βότσαλα ή λιλάδια, όπως τα λένε οι ντόπιοι είναι η παραλία που κλέβει καρδιές. Στην ουσία τα Βόλια είναι τρεις παραλίες, καθώς χωρίζονται σε τρεις κολπίσκους που ο καθένας έχει άλλο χαρακτήρα οικογενειακός, παρεϊστικος, γυμνιστών.

Στο νότο, ξεχωρίζουν τα Βρουλίδια και η Αγία Δύναμη με τη λευκή άμμο και τα υπέροχα νερά, κοντά στο μεσαιωνικό χωριό Ολύμποι. Κάτω από τη Βολισσό, εντυπωσιακά είναι τα Λευκάθια με την ψιλή μαύρη άμμο, παραλία αρκετά οργανωμένη όπως και οι παραλίες Κορφά, Γλάρων, Κώμης, Αγίας Φωτιάς, Δασκαλόπετρας, Νάγου και ο όρμος του Λω. Παρθένα και με ιδιαίτερο χαρακτήρα, λόγω των εκβολών του υπόγειου ποταμού Ελίντα, είναι η ομώνυμη παραλία με τα πολύ κρύα νερά και το γλυκό νερό να την ξαρμυρίζει.

Μοναστήρια και εκκλησίες είναι ο άλλος αρχιτεκτονικός θησαυρός, που το θέρος των ανακαλύπτουν χάρη στα πανηγύρια οι επισκέπτες. Στις 22 Ιουλίου εορτάζει η πολιούχος της Χίου, Αγία Μαρκέλλα, και ο κόσμος συρρέει στο παραθαλάσσιο μοναστήρι της και στο Αγίασμά της, τις θεωρούμενες ως θαυματουργές θειούχες πηγές που ανήκουν στο μοναστήρι. Στη Νέα Μονή μπορεί κανείς να θαυμάσει ψηφιδωτά φτιαγμένα από τους ίδιους τεχνίτες που στόλισαν και την ΑγιαΣοφιά. Στο Άγιο Γάλας, ένα χωριό στα βορειοδυτικά, η εξαιρετική εκκλησία είναι ένα με το σπήλαιο για την ακρίβεια το σύμπλεγμα τριών σπηλαίων πλούσιων σε φαινόμενα. Μοναδική εμπειρία αποτελεί και ο δεκαπενταύγουστος στη Χίο, καθώς το έθιμο θέλει να στολίζεται ο επιτάφιος της Παναγίας και να γίνεται περιφορά.

Οι καλοφαγάδες έχουν έναν ακόμη λόγο να επισκεφθούν το νησί: το καλό φαγητό. Κρίταμο, ψάρια πρώτης στο Λιθί και τον Καταρράκτη, μακαρόνια χερίσια, πιτάκια, ψητό χιώτικο τυρί μαστέλο, περιμένουν τον επισκέπτη στις εξαιρετικές ταβέρνες του νησιού, όπως αυτές στο Πιτυός και στην παραλία του Λιθιού. Μεζέδες πεντανόστιμοι και ωραίο ούζο, στα καφενεία των χωριών, στο Απόμερο των Σπηλαδιών του Κάμπου και στον Ιάκωβο, στην παλιά πόλη της Χίου.

Και βεβαίως, τα προϊόντα μαστίχας, το εξαιρετικό και παραγνωρισμένο χιώτικο ούζο, τα γλυκά του κουταλιού, με το μανταρινάκι και το λεμονανθό να ξεχωρίζουν, το φημισμένο από την αρχαιότητα γλυκό κρασί της Χίου, ο Αριούσιος που βρίσκεται μόνο στο χωριό Κουρούνια και από την οικογένεια Κεφαλα στο Βολισσό, η σούμα, το τσίπουρο από σύκα, η λεμονάδα και η μανταρινάδα Κάμπος, το οικογενειακό παγωτό Κρόνος, το παραδοσιακό τσουρέκι και μασουράκια από τον Αυγουστάκη, οι σπιτικές μαρμελάδες στο αρχοντικό Περλέας, αποτελούν μέρος της γαστρονομικής παράδοσης του νησιού και ωραιότατες προτάσεις για αναμνηστικά.

Σε μη φαγώσιμο, τα κεραμικά από τα Αρμόλια είναι η πιο ιδιαίτερη πρόταση οι αρμολούσιοι φημίζονται αιώνες για τα κεραμικά τους.

Αξέχαστη θαλασσινή εκδρομή με το καϊκάκι από τη Χίο αποτελούν τα Ψαρά, το ηρωικό και πανέμορφο νησί του Κωνσταντή Κανάρη, που στολίζεται από εξαιρετικές παραλίες, άλλες αμμουδερές κι άλλες με βότσαλα, σαν το Αρχονταρίκι και το Γιαλό.

Ευχαριστούμε τον Γαλάντη Λουκάκη για τις φωτογραφίες

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.