Κοκτέιλ με νέα ποσοτική χαλάρωση και μείωση επιτοκίου αποφάσισε η ΕΚΤ

Νέο κοκτέιλ μέτρων για την τόνωση της ασθενούς οικονομικής δραστηριότητας στην ευρωζώνη και την αύξηση του πεισματικά χαμηλού πληθωρισμού αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στην προτελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου υπό την προεδρία του Μάριο Ντράγκι.

Η Τράπεζα ανακοίνωσε πως μειώνει
το βασικό επιτόκιο καταθέσεων κατά 10 μονάδες βάσης, στο ιστορικό χαμηλό -0,5%. Παράλληλα, θα ενεργοποιήσει εκ νέου το «παγωμένο» πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης με αγορές ομολόγων αξίας 20 δισεκατομμυρίων ευρώ ανά μήνα, αρχής γενομένης την 1η Νοεμβρίου και χωρίς σαφή ημερομηνία λήξης.

Τα νέα μέτρα έρχονται υπό την σκιά των ανησυχιών για τις προοπτικές της ευρωζώνης. Οι νεότερες εκτιμήσεις των οικονομολόγων της ΕΚΤ τοποθετούν τον πληθωρισμό στο 1% το 2020, δηλαδή περίπου στο μισό σε σχέση με τον μεσοπρόθεσμο στόχο. Η ανάπτυξη προβλέπεται πως θα διαμορφωθεί στο 1,2% την ίδια χρονιά, χειρότερα από ό,τι αναμενόταν αρχικά. Τρίτος παράγοντας ανησυχίας, όπως είπε ο κ. Ντράγκι, είναι οι εμπορικές και γεωπολιτικές εντάσεις.

Ο κεντρικός τραπεζίτης προειδοποίησε ωστόσο τους ηγέτες της νομισματικής ένωσης ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα, καλώντας τους να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες και να υιοθετήσουν πιο φιλο-αναπτυξιακή πολιτική. «Είναι η ώρα η δημοσιονομική πολιτική να πάρει τα ηνία», είπε.

Το επιτόκιο που μειώθηκε χρεώνεται στα κεφάλαια που εναποθέτουν οι εμπορικές τράπεζες στην Φρανκφούρτη, δηλαδή όταν είναι αρνητικό λειτουργεί ως φόρος στο απόθεμα ρευστότητας του τραπεζικού κλάδου. Η περαιτέρω μείωση υπό το μηδέν θεωρητικά θα εξωθήσει τα ιδρύματα να διοχετεύσουν περισσότερα χρήματα στην πραγματική οικονομία μέσω δανείων.

Παρά ταύτα, σε μία προσπάθεια να προστατευθούν οι τράπεζες από τις συνέπειες του ακόμα πιο αρνητικού επιτοκίου, η Ευρωτράπεζα ανακοίνωσε πως θα εισαγάγει σύστημα βαθμιδωτών χρεώσεων που θα εξαιρεί μέρος των τραπεζικών κεφαλαίων από το αρνητικό επιτόκιο. Επιπλέον, βελτιώθηκαν οι όροι των δανείων που προσφέρει η ΕΚΤ στις τράπεζες, το αποκαλούμενο πρόγραμμα TLTRO III.

Δεν είναι σαφές πόσο θα διαρκέσει
ο νέος γύρος ποσοτικής χαλάρωσης. Το Διοικητικό Συμβούλιο ανέφερε πως το πρόγραμμα θα συνεχιστεί όσο κριθεί απαραίτητο για την «ενίσχυση» των στόχων της ΕΚΤ και θα τερματιστεί «σύντομα πριν» αρχίσει η αύξηση των βασικών επιτοκίων.

Τα επιτόκια πάντως θα μείνουν στα σημερινά ιστορικά χαμηλά ή θα μειωθούν περαιτέρω έως ότου ο πληθωρισμός κινηθεί σταθερά προς τον στόχο του σχεδόν 2%, που σημαίνει ότι ενδέχεται να παραμείνουμε σε περιβάλλον υπερχαλαρής νομισματικής πολιτικής για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η κανονική ποσοτική χαλάρωση θα ενισχυθεί και από μία υπόγεια μορφή της, την επανεπένδυση των κεφαλαίων από προηγούμενες αγορές ομολόγων τα οποία λήγουν. Σε αντίθεση με το κανονικό QE οι επανεπενδύσεις θα συνεχιστούν για «εκτεταμένη περίοδο χρόνου» αφότου αρχίσει η αύξηση των επιτοκίων.

Οι σημερινές αποφάσεις συνιστούν την πρώτη χαλάρωση από πλευράς ΕΚΤ από το 2016. Φέρνουν την Φρανκφούρτη στον ίδιο βηματισμό με άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, όπως η αμερικανική Fed, καθώς οι φόβοι για επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης και του εμπορίου τοποθετούν τους κεντρικούς τραπεζίτες και πάλι σε ρόλο «διασώστη».

Μολονότι πριν την σημερινή συνεδρίαση τέσσερα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους σε νέα ποσοτική χαλάρωση ο κ. Ντράγκι είπε πως εν τέλει υπήρχε τόσο μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της επανέναρξης των αγορών που δεν χρειάστηκε καν ψηφοφορία.

Το ερώτημα πλέον είναι πόσο αποτελεσματικό θα αποδειχτεί το νέο πακέτο μέτρων της ΕΚΤ, την στιγμή που ο θεσμός ετοιμάζεται για αλλαγή ηγεσίας την 1η Νοεμβρίου, όταν η Κριστίν Λαγκάρντ θα αναλάβει την προεδρία.
Πηγή: skai.gr - Αλέξανδρος Μαράκης