Αστικοποίηση κατά πρασίνου

Την περασμένη εβδομάδα η Κομισιόν ανακοίνωσε νέες κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη-μέλη με σκοπό την προστασία του εδάφους από την άναρχη επέκταση των πολεοδομικών συγκροτημάτων, την επέκταση των βιομηχανικών ζωνών και τη χάραξη οδικών δικτύων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Βρυξελλών, κάθε χρόνο υποβαθμίζεται στον ευρωπαϊκό χώρο μια τεράστια έκταση γης στο μέγεθος του Βερολίνου ως συνέπεια αναπτυξιακών έργων.

Η σκέψη για μια τέτοια οδηγία επανέρχεται στο πολιτικό προσκήνιο μετά την αποτυχία μιας αντίστοιχης οδηγίας έπειτα από γερμανικές ενστάσεις το 2007. Η επίμονη αντίσταση της γερμανικής κυβέρνησης εξακολουθεί να αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη θέσπιση ενός κοινού ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για την προστασία του εδάφους.

Αστικός σχεδιασμός φιλικός προς το περιβάλλον

Το ευρωπαϊκό κείμενο που βρίσκεται αυτό το διάστημα στα σκαριά, αποβλέπει στη βελτίωση των όρων πολεοδομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, την πιο αστικοποιημένη ήπειρο του πλανήτη. Έτσι συζητείται η θέσπιση διατάξεων για τη δημιουργία περισσότερων χώρων πρασίνου στις πόλεις αλλά και την «πράσινη» ανάπλαση βιομηχανικών περιοχών που έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας. Αντικείμενο νομικής προστασίας θα αποτελούν επίσης οι υδάτινοι πόροι των πόλεων, ενώ θα ενθαρρύνεται και η κατασκευή υποδομών και οδικών δικτύων με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον.

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος (ΕΕΒ), σε πρόσφατη αναφορά της, γράφει πως το 9% της συνολικής επιφάνειας της Ευρώπης έχει αλλοιωθεί από τη χάραξη οδικών κόμβων, ποσοστό που αυξήθηκε ραγδαία μετά το 1990. Αυτή η υποβάθμιση του εδάφους που προέρχεται κυρίως από μεγάλα αναπτυξιακά έργα, κοστίζει στην Ευρώπη περίπου 38 δις. € ετησίως.

Η άτακτη επέκταση των σχεδίων πόλεων συν τοις άλλοις δυσχεραίνει κατά πολύ την απορρόφηση του νερού των έντονων βροχοπτώσεων από το έδαφος, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες πλημμυρών. Επιστήμονες κρούουν επίσης τον κώδωνα του κινδύνου για τη διατάραξη της βιοποικιλότητας των υπόγειων οικοσυστήματων των αστικών κέντρων.

Οι γερμανικές ενστάσεις προβληματίζουν

H έντονη αντίδραση της Γερμανίας φαίνεται να μπερδεύει τις Βρυξέλλες, δεδομένης της στήριξης από την πλευρά της γερμανικής κυβέρνησης εναλλακτικών ενεργειακών πολιτικών και άλλων περιβαλλοντικών προγραμμάτων.Ο Ντέτλεφ Γκερντς της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για την Προστασία του Εδάφους(Soil Alliance of European Cities and Towns) εξηγεί πως οι γερμανικές ενστάσεις αντανακλούν τα οικονομικά συμφέροντα της βαριάς γερμανικής βιομηχανίας.

O Γκερτς υποστηρίζει ότι ούτε μια μελλοντική αλλαγή των κυβερνητικών συσχετισμών φαίνεται ικανή να ανατρέψει την παρούσα στάση της Γερμανίας. Μόνη εναλλακτική οδός φαίνεται η δημιουργία ενός κοινωνικού και πολιτικού ρεύματος, ικανού να ασκήσει πίεση προς την αντίθετη κατεύθυνση, προωθώντας έτσι το πνεύμα των ευρωπαϊκών συστάσεων για μια ορθολογική ανάπτυξη των ήδη βεβαρυμένων αστικών κέντρων.
Πηγή: Sonya Angelica Diehn/ Δήμητρα Κυρανούδη, Υπεύθ. Σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής