Χαμηλοί τόνοι, ευρωπαϊκή γεύση

Η παγκοσμιοποίηση των Όσκαρ είναι γνωστή εδώ και μια πενταετία. Το γεγονός ότι τα φετινά Όσκαρ ερμηνείας μοιράστηκαν αποκλειστικά σε Ευρωπαίους, σε μια χρονιά όπου μια γυναίκα και ένας αφροαμερικανός διεκδικούν με αξιώσεις το Λευκό Οίκο, έχει τη δική του σημειολογική σημασία. Στα πλαίσια του τέλους εποχής που χαρακτηρίζουν τόσο την αμερικανική πολιτική, όσο και το Χόλιγουντ, η απονομή του 2008 θα μείνει στην ιστορία για τους χαμηλούς τόνους της, την πανσπερμία των βραβείων της και το θρίαμβο των εκπροσώπων της ηπείρου μας.

Πιεσμένη από τη μέχρι πρότινος απεργία των σεναριογράφων που παράλυσε ολόκληρο το Λος Άντζελες, η 80η απονομή των βραβείων Όσκαρ ήταν μοιραία λιτή. Τα πάντα, από τους κωμικούς μονολόγους του κεντρικού παρουσιαστή Τζον Στιούαρτ, τα αφιερώματα για τα 80α γενέθλια του θεσμού, ως την απουσία μουσικοχορευτικών σκετς και την απάλειψη της ειδικής παρουσίασης των πέντε υποψηφίων ταινιών, μαρτυρούν τις αγχωτικές συνθήκες κάτω από τις οποίες στήθηκε και προετοιμάστηκε το σόου.

Από νωρίς φάνηκαν δύο τάσεις: η μοιρασιά των βραβείων σε όλες τις ταινίες και ο διαφαινόμενος θρίαμβος των Ευρωπαίων υποψηφίων. Η υποτιμημένη “Εξιλέωση” κέρδισε την πιο… κραυγαλέα (από τις επτά) κατηγορία υπεροχής της, τη μουσική (Ντάριο Μαριανέλι). Ούτε το εξαιρετικό “Juno” δεν έμεινε παραπονεμένο, κερδίζοντας το βραβείο αυθεντικού σεναρίου με την συγγραφέα του και πρώην στριπτιζέζ Ντιάμπλο Κόντι. Στο ίδιο μοτίβο της μοιρασιάς, η νέα “Elizabeth” πήρε τα κοστούμια, ο αριστουργηματικός “Ρατατούης” της Pixar τσέπωσε το αναμενόμενο βραβείο κινουμένου σχεδίου και το μικρό, ανεξάρτητο, μοντέρνο ιρλανδικό μιούζικαλ “Once” κέρδισε δικαιότατα το βραβείο τραγουδιού.

Και μετά ήρθε η ώρα των Ευρωπαίων. Ο συγκλονιστικός Ισπανός Χαβιέ Μπαρδέμ (ίσως ο κορυφαίος ηθοποιός της γενιάς του), ευχαρίστησε τους αδελφούς Κοέν για την ευκαιρία που του προσέφεραν και για το… “άθλιο κούρεμα” που του επέβαλλαν και αποχώρησε με το Όσκαρ Β’ Ανδρικού ρόλου. Στην κατηγορία του Β’ Γυναικείου, είχαμε τη μεγάλη έκπληξη με την θριαμβεύτρια των BAFTA Βρετανίδα Τίλντα Σουίντον να κερδίζει στο… ντεμαράζ το φαβορί, Κέιτ Μπλάνσετ.

Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις μπροστά στη... Βασίλισσα
Ο Α’ Ανδρικός ρόλος ήταν καπαρωμένος από τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις και δεν υπήρχαν περιθώρια ανατροπής. Ο Ιρλανδοβρετανός ηθοποιός που συγκλόνισε τους πάντες με την ερμηνεία του στο “Θα Χυθεί Αίμα” παρέλαβε το πιο σίγουρο Όσκαρ από το περσινό της Έλεν Μίρεν. Η αγγλογαλλική μονομαχία στον Α’ Γυναικείο ανάμεσα στη βετεράνο Τζούλι Κρίστι και στην ανερχόμενη Μαριόν Κοτιγιάρ είχε νικήτρια την τελευταία, προσφέροντάς της τον τιμητικό τίτλο της πρώτης Γαλλίδας που κερδίζει αγαλματάκι για γαλλόφωνο ρόλο! Καιρός ήταν.



Όσο η βραδιά ολοκληρωνόταν (και αφού η ταινία δράσης “The Bourne Ultimatum” έκανε το εντυπωσιακό τρία στα τρία στις τεχνικές κατηγορίες ήχου και εφέ), τόσο πλησίαζε ο… νόμος των αδελφών Κοέν. Οι πιο πρωτότυποι Αμερικανοί δημιουργοί της τελευταίας εικοσαετίας κέρδισαν με τη σειρά και τα τρία μεγαλύτερα βραβεία της βραδιάς: πρώτα το διασκευασμένο σενάριο, μετά την… πολυαναμενόμενη σκηνοθεσία και τελικά το τελευταίο βραβείο της απονομής, αυτό της καλύτερης ταινίας για το “Καμία Πατρίδα Για Τους Πεθαμένους”. Όπως και στις αντίστοιχες παρελθούσες περιπτώσεις των Σπίλμπεργκ και Σκορσέζε, η αίθουσα (και τα εκατομμύρια των σινεφίλ ανά τον πλανήτη) ξέσπασαν σε λυτρωτικά χειροκροτήματα. Άλλη μία χρόνια αδικία (στην κατηγορία της σκηνοθεσίας), είχε επιτέλους αποκατασταθεί.

Όσον αφορά στην απονομή, η γεύση της ήταν μάλλον ουδέτερη. Τα αρχικά αστεία του Στιούαρτ πρόδιδαν παρουσιαστή συνεσταλμένο που, από τη μία δεν είχε αρκετό χρόνο να δουλέψει με τους σεναριογράφους του, και απ’ την άλλη δίσταζε να εκφράσει τα γνωστά και από την εκπομπή του σαρκαστικά πολιτικά σχόλια. Ψέλλισε ένα αστειάκι για το όνομα του υποψηφίου των Δημοκρατικών Μπαράκ Ομπάμα, έκανε πλάκα με τα συζυγικά προβλήματα του ζεύγους Κλίντον και εκτόξευσε το πιο πετυχημένο καυστικό του σχόλιο προς τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων Τζον Μακέιν (“Ο θείος Όσκαρ γίνεται φέτος 80 χρονών, γεγονός που τον καθιστά φαβορί για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών”).

Η σοκαρισμένη Τίλντα Σούντον
Με την αμείλικτη πίεση του χρόνου,
οι λόγοι αποδοχής των υποψηφίων ήταν αγχωτικοί και χωρίς ακραία συναισθηματικά ξεσπάσματα (με εξαίρεση τη Μαριόν Κοτιγιάρ που έχυσε μερικά δάκρυα μη πιστεύοντας στην τύχη της). Ο Μπαρδέμ έστειλε μήνυμα στην παρούσα στην τελετή μητέρα του στα ισπανικά, η Σουίντον αφιέρωσε το αγαλματάκι της στον Αμερικανό ατζέντη της που της έδωσε τη δυνατότητα να διασχίσει τον Ατλαντικό και ο Ντέι Λιούις αφιέρωσε το δικό του στους μακαρίτες παππού και πατέρα του, αντίστοιχα. Η μοναδική, ίσως, στιγμή πραγματικής έμπνευσης ήρθε από τον Αμερικανό νικητή της κατηγορίας Ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους (για την ταινία “Taxi To The Dark Side” με θέμα έναν Αφγανό κρατούμενο στο Γκουαντάναμο), που έκανε έκκληση για την κατάργηση του “αμερικανικού μεσαίωνα” και την επαναφορά του σεβασμού στα πολιτικά δικαιώματα στη χώρα του.

Ο φετινός θρίαμβος των Ευρωπαίων δε σηματοδοτεί ένα αποσπασματικό φαινόμενο. Το Χόλιγουντ έχει πολλούς εμπορικούς, αλλά και ποιοτικούς λόγους να κάνει ανοίγματα στη διεθνή αγορά και η ευρωπαϊκή γίνεται όλο και πιο δυνατή. Το σινεμά είναι μία γλώσσα παγκόσμιας επικοινωνίας, η αμερικανική βιομηχανία εικόνων είχε πάντα ιμπεριαλιστικές διαθέσεις και οι ευρωπαίοι ερμηνευτές βάζουν τα γυαλιά στους αμερικανούς συναδέλφους τους σχεδόν με τον ίδιο ρυθμό με τον οποίο οι ευρωπαίοι μπασκετμπολίστες τείνουν να υπερκεράσουν τους αντίστοιχους αμερικανούς στο NBA! Ποιος είπε ότι η παγκοσμιοποίηση δεν έχει και τα τυχερά της;

Πηγή: Τέο Ιωάννου