Faro: Νησίδα δημιουργικής εκμάθησης στο κέντρο της Αθήνας

Το Faro είναι μια «νησίδα» στο κέντρο της Αθήνας, από όπου μέσω των σεμιναρίων, εργαστηρίων και άλλων εκδηλώσεων, προωθείται η ιδέα της δημιουργικής εκμάθησης.

Οι δίδυμες αδερφές Αλεξάνδρα και Λήδα Διαλυνά, με υπόβαθρο θεατρικές, ανθρωπιστικές και καλλιτεχνικές σπουδές, αποφάσισαν να δημιουργήσουν αυτόν τον πολιτιστικό χώρο, με στόχο τη μάθηση και την κοινωνική δικτύωση.

Έμπνευση για το όνομα του χώρου, αποτέλεσε ο Σουηδός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Ingmar Bergman, ο οποίος έζησε και γύρισε ταινίες στο Faro, ένα νησάκι 113 τ.χλμ. της Βαλτικής, νοτιοανατολικά της Σουηδίας.

Λίγο πριν την ολοκλήρωση της πρώτης σεζόν του Faro, η Αλεξάνδρα και η Λήδα μιλούν στην prosopografia.com για τη μέθοδο του creative learning, τη σπουδαιότητα της παρακολούθησης σεμιναρίων, την ανταπόκριση του κόσμου και τις επερχόμενες δράσεις.

Έχετε πραγματοποιήσει σπουδές με διαφορετικό αντικείμενο από τη διοίκηση ενός πολιτιστικού χώρου, όπως ο δικός σας. Πώς προέκυψε το πέρασμα από τις Θεατρικές Σπουδές, την Ανθρωπολογία και Αρχαιολογία στη δημιουργία του Faro;

Λήδα Διαλυνά: Καταρχάς νομίζω ότι μπορεί να ήταν λίγο διαφορετικές οι σπουδές μας, αλλά είχαν όλες μια ανθρωπιστική βάση ή επίκεντρο τον πολιτισμό. Επομένως, από διαφορετικές όψεις, η καθεμία έβλεπε ένα κοινό αντικείμενο. Αυτό λειτούργησε συμπληρωματικά, θεωρητικά στις γνώσεις μας και στο να συμπληρώνει η μια την άλλη. Όσον αφορά τη διαχείριση ενός πολιτιστικού χώρου, προσωπικά είχα παρακολουθήσει κάποια μαθήματα στο μεταπτυχιακό στη Συγκριτική Τέχνη και Αρχαιολογία του UCL αλλά επί της ουσίας, κυρίως εμπειρικά μάθαμε ό,τι μάθαμε και σε προηγούμενες δουλειές. Δούλεψα στο φεστιβάλ κινηματογράφου, σε μια γκαλερί οπότε έβλεπα πώς λειτουργούσαν και στην πορεία αυτού του χρόνου μάθαμε τη διαδικασία πιο εξειδικευμένα. Η αλήθεια είναι ότι αυτό που κάνουμε δεν το έχουμε ξανακάνει. Πραγματοποιήσαμε αρκετές διορθωτικές κινήσεις στην πορεία, άρα λειτούργησε και λίγο εμπειρικά και κάπως σαν trial and error η διαδικασία.

Αλεξάνδρα Διαλυνά: Συμπληρώνοντας, προσωπικά με βοήθησε πολύ και η εμπειρία στο Λονδίνο και το πώς εκεί θέματα που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό, τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες γενικότερα, έχουν μια μεγαλύτερη επαφή με την αγορά και δεν είναι κακό να ενοχοποιούμε την επαφή με την αγορά σε σχέση με οτιδήποτε έχει να κάνει με το πολιτιστικό κομμάτι και το καλλιτεχνικό. Έχει να κάνει απλώς με μια κοινή λογική και μια σωστή διαχείριση σε σχέση με την πραγματικότητα.


Η Αλεξάνδρα και η Λήδα

Μέσα από τα πρωτότυπα σεμινάρια, masterclasses και events, προωθείτε την ιδέα του creative learning. Ποια είναι τα οφέλη που αποκομίζουν οι συμμετέχοντες μέσα από αυτή τη μέθοδο;

Α.Δ: Αυτό που θέλαμε και ήταν ο στόχος σε σχέση με τον χώρο, το εκπαιδευτικό κέντρο γενικώς και τον εκπαιδευτικό στόχο του Faro ήταν ο κόσμος να έρχεται εδώ και να μαθαίνει χωρίς να το καταλαβαίνει. Δηλαδή να μην έχει αυτή την αίσθηση του ότι «κάθεται ένας άνθρωπος σε μια καρέκλα, σημειώνει, βαριέται, ξεφεύγει το μυαλό του, μετά πηγαίνει σπίτι, διαβάζει τις σημειώσεις και προσπαθεί να αποστηθίσει πράγματα». Κατά βάση μαθαίνει κάπως πιο βιωματικά, εμπλέκεται με το αντικείμενο, κάνει ασκήσεις και με έναν πιο αβίαστο τρόπο, παίρνει την πληροφορία που χρειάζεται. Αυτό που αποκομίζει περισσότερο όμως είναι η εμπειρία της πληροφορίας και μετά οτιδήποτε άλλο, μπορεί να το ψάξει μόνος του. Είναι σαν να κινητοποιείται προς μια κατεύθυνση, εκπαιδευτικά.

Λ.Δ: Ένα σύμπτωμα αυτού του στόχου που είχαμε που καταλήγει να είναι και ο ίδιος στόχος και το βλέπουμε και εμπειρικά, είναι ότι σε πολλούς ανθρώπους που έρχονται εδώ, τους αρέσει να δημιουργούνται κοινότητες έτσι ώστε να μπορούν να μοιράζονται πράγματα που ίσως δεν μπορούν να μοιραστούν με το δικό τους κοινωνικό ή οικογενειακό περιβάλλον. Τους αρέσει να επιστρέφουν στο χώρο και να συναντούν συγκεκριμένα άτομα ή και να βγαίνουν μαζί, αυτό είναι πολύ βασικό.



Πόσο σημαντική είναι κατά τη γνώμη σας η παρακολούθηση σεμιναρίων και masterclasses, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο;

Λ.Δ: Είναι πάρα πολύ σημαντική και μιλώντας από προσωπική εμπειρία, θεωρώ ότι η μάθηση είναι κάτι το οποίο δεν τελειώνει ποτέ. Υπάρχει τεράστια πληροφορία στις μέρες μας από το ίντερνετ, δεχόμαστε από παντού ερεθίσματα, αλλά είναι σημαντικό για μένα να έρχεσαι σε επαφή με ανθρώπους οι οποίοι αγαπούν αυτό που κάνουν. Δεν χρειάζεται να έχουν απαραίτητα την ακαδημαϊκή βάση για να στο μεταδώσουν, αλλά να την επαγγελματική εμπειρία και να μπορέσεις μέσω αυτών να δεις διαφορετικά πράγματα.

Α.Δ: Και επίσης, μιλώντας για την Ελλάδα, είναι πολύ σημαντικό να κάνεις κάποια σεμινάρια τα οποία λίγο να συμπληρώνουν με έναν πιο πρακτικό τρόπο τις ακαδημαϊκές σου σπουδές και να βλέπεις σε πράξη αυτό που έχεις σπουδάσει σε πολύ θεωρητικό επίπεδο. Τα σεμινάρια και τα εργαστήριά μας που είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία, ήταν αυτά τα οποία έχουν αυτή την κατεύθυνση. Ήρθαν ή απόφοιτοι ή φοιτητές που τους έλειπε ένα κομμάτι πιο πρακτικό που θα τους έβαζε σε μια λογική άσκησης, είχαν δυο-τρια Σαββατοκύριακα να δοκιμαστούν πάνω στο αντικείμενό τους και να δουν σε πράξη, αυτά που μαθαίνουν σε θεωρία. Σε ένα γενικότερο επίπεδο, νομίζω πως είναι θέμα καλής διαχείρισης ελεύθερου χρόνου γιατί συνήθως από την πολλή μας κούραση, από τον κόπο, τη θλίψη, τον ελεύθερό μας χρόνο τον «πετάμε». Αν αφιερώσεις έστω και λίγη παραπάνω φροντίδα στην καλλιέργειά σου, νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό και για την προσωπική ανάπτυξη του καθενός.



Ποια η άποψή σας για τη δια βίου μάθηση, δεδομένου ότι στο εξωτερικό αποτελεί τρόπο ζωής ενώ στην Ελλάδα υστερεί και πώς μπορεί το Faro να βοηθήσει στην προώθησή της;


Α.Δ: Θεωρώ πως στην Ελλάδα υπάρχει ανάγκη για τέτοιου είδους δραστηριότητες. Μπορεί να μην υπάρχει τεράστιο κοινό, αλλά υπάρχει ένα κοινό. Αυτό φαίνεται από την ανάγκη του κόσμου όταν έρχεται εδώ για δυο ώρες και λέει «ανυπομονώ να έρθω για τις επόμενες δυο ώρες την άλλη εβδομάδα». Το σημαντικό σε αυτό είναι το ότι δεν βάζεις τελεία στην δια βίου μάθηση.

Λ.Δ:
Τουλάχιστον στο Λονδίνο που ήμασταν εμείς, η δια βίου μάθηση είναι τρόπος ζωής. Δεν είναι «κάτι ξεκινάς-κάτι σταματάς», είναι όλα αποσπασματικά και είναι κάτι το οποίο παρεμβάλλεται στην υπόλοιπή σου ζωή. Είναι κάτι το οποίο εντάσσεται με ένα πολύ ωραίο τρόπο και σε κοινωνικό, προσωπικό και εκπαιδευτικό επίπεδο. Αυτό που είπε και η Αλεξάνδρα νωρίτερα είναι πολύ σημαντικό: με τον τρόπο που γίνονται τα προγράμματα στο Faro , είναι ένας τρόπος να μην φοβάται ο συμμετέχοντας την έννοια της μάθησης πέρα από τα ακαδημαϊκά. Βασικά να μην νιώθει κάπως ατελής ή να μην νιώθει ότι δεν μπορεί να συμμετάσχει γιατί δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο μορφωτικό επίπεδο. Και όλο αυτό το βιωματικό βοηθάει στο να είναι όλα αυτά ανοιχτά και «ακομπλεξάριστα».

Α.Δ: Και να συμπληρώσω ότι έχουμε λίγο τις τάσεις να έχουμε δυο άκρα: το ένα είτε «αν διαβάζω πολύ και μου αρέσει να πηγαίνω στο θέατρο και σινεμά να θεωρούμαι κουλτουριάρης και δήθεν», είτε υπάρχει το άλλο άκρο που «δεν ενδιαφέρομαι καθόλου για θέματα πολιτισμού και είμαι απλώς ένας άνθρωπος που δεν θεωρεί πως όλα αυτά είναι θέμα πολυτέλειας». Υπάρχει και η μέση λύση που αυτό ξεκινάει ουσιαστικά από το πώς βλέπουμε τη διαδικασία της μάθησης που είναι το ότι «αγαπάω την ίδια τη διαδικασία, όχι μόνο την πληροφορία που παίρνω και θεωρώ ότι έτσι δεν είμαι ούτε φυτό, ούτε και κουλτουριάρης/ περιθωριακός». Είναι μια ενδιάμεση κατάσταση.

Ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου; Υπάρχει κάποια ιδιαίτερο σχόλιο ή στιγμή που ξεχωρίσατε από την αρχή λειτουργίας του Faro;

Α.Δ: Επειδή τώρα ουσιαστικά κλείνουμε την πρώτη σεζόν, σε ένα μήνα-δυο και κάνουμε τον υπολογισμό μας, έχουμε εκπλαγεί θετικά από την ανταπόκριση που είχαμε φέτος για την πρώτη χρονιά που λειτουργούμε ουσιαστικά. Δεν περιμέναμε να έχουμε τόσο μεγάλη ανταπόκριση. Περιμέναμε ότι θα έχουμε, αλλά όχι τόσο πολύ και για εμάς αυτό είναι συγκινητικό σε μια τέτοια περίοδο που όπως είπαμε για πολλούς αυτό θεωρείται πολυτέλεια. Παρατηρούμε ότι ο κόσμος θέλει να αντισταθεί σε κάποιο αίσθημα μιζέριας που έχει, θέλει να βρει έναν τρόπο να δώσει απαντήσεις σε ερωτήσεις που έχει για την κατάσταση που ζούμε, ίσως και να βρει έναν τρόπο να χαίρεται και να νιώθει πιο υγιής με έναν πιο χαρούμενο και ευχάριστο τρόπο.

Λ.Δ: Θεωρώ αυτό που είναι πολύ συγκινητικό είναι ότι αυτό που προσλαμβάνω αρκετά άτομα είναι ότι αυτό που είχαμε σαν στόχο, έχουμε καταφέρει να το μεταδώσουμε, γιατί πολλοί μας λένε «τι ωραίος που είναι ο χώρος που έχετε φτιάξει, νιώθω ότι μας σέβεστε με τον χώρο». Και εμάς η πρωταρχική μας βάση ήταν να φτιάξουμε έναν χώρο στον οποίο όποιος μπαίνει μέσα, να νιώθει ότι τον έχουμε σκεφτεί και τον έχουμε σεβαστεί ως μέρος αυτού του χώρου. Όταν σου το λένε αυτό πολλοί άνθρωποι και περνάει αυτό, είναι συγκινητικό, ακριβώς επειδή όλο αυτό δεν είναι εύκολο σαν διαδικασία. Συνεχίζουμε και αυτό είναι σημαντικό.

Τι να περιμένουμε από το Faro στο άμεσο μέλλον;

Λ.Δ: Καταρχάς ήδη ετοιμάζουμε τα σεμινάρια και τα προγράμματα της επόμενης σεζόν που σίγουρα θα ακολουθήσουν την ίδια γραμμή που είχαν και την προηγούμενη σεζόν, με θέματα πολιτισμού, θεάτρου σε ένα πιο βιωματικό και εμπειρικό επίπεδο και τρόπο εκμάθησης. Σίγουρα θα εμπλουτιστούν οι θεματικές, θα είναι περισσότερο βιωματικές, θα βγαίνουμε και έξω από το χώρο, θα γίνονται πιο διαδραστικά μαθήματα. Θα ενταχθούν τα τριήμερα εργαστήρια, που είχαν μεγαλύτερη ανταπόκριση στο κοινό.

Α.Δ: Σκοπός μας επίσης είναι να συνεργαζόμαστε με άλλους οργανισμούς και φορείς, γιατί πέρα από το να κάνεις κάτι στο δικό σου χώρο, είναι πολύ σημαντικό να «ανοίγεσαι» και να δημιουργείς σχέσεις, να δικτυώνεσαι γιατί έχουμε μάθει να θέλουμε να είμαστε απομονωμένοι στο «καβούκι» μας, ενώ στην ουσία πρέπει να προχωράμε όλοι μαζί. Δηλαδή μέσα από τη συνεργασία μας κι εμείς το πιστεύουμε πάρα πολύ αυτό, κανένας δεν χάνεται. Είναι ωραίο να συναγωνίζεσαι αλλά όχι να ανταγωνίζεσαι. Όταν πραγματικά συνεργάζεσαι με άλλους ανθρώπους, θα σκεφτείς κάτι που δεν έχεις σκεφτεί, μπορεί να δεις ότι κάνεις κάτι λάθος το οποίο δεν σου έχει περάσει από το μυαλό ή μπορεί ακόμα να δεις ότι κάνεις κάτι πολύ σωστό και ότι επιβεβαιώνεται μέσα από μια συνεργασία και το ίδιο το αντικείμενο τελικά που είναι ο στόχος σου, εξελίσσεται παραπάνω και προοδεύουμε όλοι μαζί.

Επιπλέον θέλουμε να ταξιδεύουμε κάποια σεμινάριά μας εκτός Αθήνας και ήδη θα το κάνουμε. Θα κατέβουμε στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης στο Ηράκλειο και θα κάνουμε μια συνεργασία με ένα σεμινάριο, το οποίο εισηγείται η Μαρία Σκουλά μαζί με εμένα, με θέμα πώς να διαχειριζόμαστε πρακτικά την αμηχανία όταν βρισκόμαστε μπροστά σε κοινό και πώς διαχειριζόμαστε τον λόγο. Επειδή και οι δυο έχουμε background υποκριτικής, έχουμε φτιάξει ένα πρόγραμμα το οποίο μέσα από ασκήσεις βοηθάει τον κόσμο που έρχεται, να διαχειριστεί τέτοιου είδους καταστάσεις. Αυτό είναι μια καλή αρχή για εμάς για να ακολουθήσουν κι άλλες συνεργασίας εκτός Αθήνας, καθώς επιθυμούμε να επεκταθούμε σε μέρη που δεν γίνονται τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. Στην Αθήνα καλώς ή κακώς υπάρχουν πολλές.
Πηγή: Αλεξάνδρα Σκαράκη