Σκοτεινή επταετία: Η δικτατορία των συνταγματαρχών - Εγκαίνια της έκθεσης

Έκθεση ιστορικού, φωτογραφικού και αρχειακού υλικού, με τίτλο: «Σκοτεινή επταετία, 1967-1974: Η δικτατορία των συνταγματαρχών» εγκαινιάστηκε απόψε, στις 19.30 στο δημοτικό «Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης» στην πλατεία Ιπποδρομίου.

Η έκθεση
για τη δικτατορία διοργανώνεται από το «Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία» και τον δήμο Θεσσαλονίκης.

Η ιστορική έκθεση, για τις ανάγκες της παρουσίασής της στη Θεσσαλονίκη, εμπλουτίστηκε με τη δημιουργία μιας νέας θεματικής ενότητας, η οποία αφορά αποκλειστικά στη «σκοτεινή επταετία» στη Θεσσαλονίκη, με επιλογή ορισμένων από τα πιο ενδεικτικά ιστορικά τεκμήρια (περίπου δύο χιλιάδες), τα οποία έχουν συλλεχθεί και ψηφιοποιηθεί στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης.

Για τα γεγονότα και για την έκθεση, μίλησαν η υπεύθυνη της έκθεσης από το Ίδρυμα της Βουλής, 'Αννα Ενεπεκίδου, εκ μέρους του Συνδέσμου Φυλακισθέντων Εξορισθέντων (ΣΦΕΑ) (1967-74) ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, η πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης Καλυψώ Γούλα και η αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης Έλλη Χρυσίδου.

Η έκθεση είχε παρουσιαστεί αρχικά στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος της Βουλής από τον Νοέμβριο 2014 έως τον Μάρτιο 2016, με αφορμή τα σαράντα χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας και αναδεικνύει πτυχές της «σκοτεινής επταετίας», με έμφαση στην κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών, ενώ παράλληλα εστιάζει στην οργανωμένη αντίσταση στο εσωτερικό και τη διεθνή στήριξη του αντιδικτατορικού αγώνα στο εξωτερικό.

Μέσα από την έκθεση μπορεί κανείς να ενημερωθεί για τα γεγονότα που έβαλαν τη χώρα στο «γύψο», με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας των συνταγματαρχών, την κατάλυση της δημοκρατίας και τη βίαιη ανακοπή των πολιτικών και κοινωνικών διεργασιών της δεκαετίας του 1960. Ορισμένα από τα ντοκουμέντα της έκθεσης «Σκοτεινή Επταετία», προβάλλονται σε ψηφιακή μορφή και στην ιστοσελίδα του «Ιδρύματος της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία», όπου παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, τα ιστορικά γεγονότα ανά έτος, για κάθε χρόνο της επταετίας, καθώς επίσης στιγμιότυπα από την οργάνωση της προπαγάνδας του καθεστώτος, μέσω της προβολής των «επιτευγμάτων» του - φωτογραφίες, εγχειρίδια, εικόνες από οπτικοακουστικές μεταδόσεις, κ.ά. Τέτοια είναι μεταξύ άλλων, οι φωτογραφίες από τον εορτασμό διαφόρων τελετών, όπως π.χ. «της Ημέρας της Πολεμικής Αρετής (Καλλιμάρμαρο Στάδιο στις 30 Αυγούστου 1970)», από την εμφάνιση συμβόλων της δικτατορίας σε πόλεις και σε δρόμους, διοικητικά έγγραφα εντολών, απαγορεύσεων, εκτοπίσεων ατόμων μη αρεστών στο χουντικών καθεστώς, κ.ά..

Επίσης, παρουσιάζονται
έγγραφα με αποσπάσματα ομιλιών, δημοσίων λόγων ηγετών της δικτατορίας, με τους οποίους επιχειρούσαν τη δικαιολόγηση της επιβολής της, ως μια «εθνική» ανάγκη που προέκυπτε από την προγενέστερη κατάσταση στη χώρα και από την ανάγκη για τη «σωτηρία» του έθνους, προ των «κινδύνων της κομμουνιστικής απειλής».

«Η Επανάστασις της 21ης Απριλίου έγινε, όχι μόνον για να περισώση όσα εκινδύνευαν, αλλά και δια να προσφέρη εις το Έθνος όσα θεμελιώδη και απαραίτητα εστερείτο τούτο…» τονίζεται στο χουντικό «Διάγραμμα Ομιλιών» (13 Απριλίου του 1968 - ΕΛΙΑ , Αρχείο Ορέστη Βιδάλη), με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την επιβολή της δικτατορίας και το οποίο αναφέρεται στην .... «ιστορική αναγκαιότητα» της …«Επαναστάσεως», την οποία «επέβαλεν: η κομμουνιστική απειλή, η διοικητική αποδιοργάνωσις, η παράλυσις των ηθών, η περιφρόνησις προς πάσαν ηθικήν αρχήν, η έλλειψις ιδανικών, η πολιτική αναρχία και η μετατροπή της δημοκρατίας σε οχλοκρατία και αναρχία…». Όπως επισήμαινε, σε απόσπασμα ομιλίας του, ο «πρωθυπουργός» Γ. Παπαδόπουλος, «δεν υπάρχουν δια την Ελλάδα εχθροί ικανοί δια να την καταλάβουν»,… «αρκεί, οι Έλληνες να ενθυμούνται ότι είναι Έλληνες…». Τα μέσα «υπενθύμισης», που μετέρχονταν το στρατιωτικό καθεστώς, για όσους θεωρούσε ότι «έπασχαν» από εθνική… «αμνησία», ήταν πάμπολλα: παρακολουθήσεις πολιτών, συλλήψεις και βασανισμοί, δίκες σε έκτακτα στρατοδικεία και εξοντωτικές ποινές φυλάκισης, καθώς και εκτοπισμοί σε στρατόπεδα πολιτικών κρατουμένων, κ.ά.




Χαρακτηριστικά είναι έγγραφα των απαγορεύσεων, των διώξεων, της λογοκρισίας, οι φόρμες ατομικών δελτίων ενεχουσών τη θέση «υπευθύνων δηλώσεων», με ερωτηματολόγιο για το εάν ο «δηλών» μετείχε ποτέ σε πολιτικές οργανώσεις, ή σε κινήσεις που αντιστρατεύονταν το καθεστώς και σε ποιες, οι εντολές εκτοπισμών σε τόπους εξορίας των κομμουνιστών και των αντιδικτατορικών αγωνιστών, οι εντολές καθαίρεσης δημοκρατικών δικαστικών και υπηρεσιακών παραγόντων, έγγραφα λογοκρισίας. Ενδεικτικά από τα χιλιάδες, είναι τα δεκάδες πρωτοσέλιδα των λογοκριμένων εφημερίδων, τα διοικητικά έγγραφα, όπως, π.χ. το έγγραφο της «Διεύθυνσης Ελέγχου Δημοσίων Θεαμάτων» για την απαγόρευση της προβολής της ταινίας «Η κόρη μου η Σοσιαλίστρια» (27.11.1967), το έγγραφο απαγόρευσης της κυκλοφορίας βιβλίου με αντιδικτατορικό περιεχόμενο του Παύλου Μπακογιάννη που εκδόθηκε στην Φραγκφούρτη το 1968, ως «κοινωνικώς απρόσφορου» και «μη εποικοδομητικού», κ.ά..

Στην έκθεση παρουσιάζονται
ταυτόχρονα και ενέργειες και δράσεις της αντίστασης και της αντιδικτατορικής πάλης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, όπως η αποστολή των καταλόγων των δεκάδων βασανισθέντων πολιτικών κρατουμένων, από τους ίδιους, (15.12.1969) προς τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, οι δηλώσεις αντιστασιακών και δημοκρατικών πολιτικών στο εξωτερικό κατά της χούντας, αφίσες και ενημερωτικό υλικό ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς και υπέρ της αποκατάστασης της δημοκρατίας, φωτογραφίες από αντιδικτατορικές συγκεντρώσεις σε διάφορες πόλεις του εξωτερικού κατά της δικτατορίας, στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στην Αυστραλία, κ.ά..

Τα τεκμήρια της έκθεσης, φωτογραφίες, πρωτοσέλιδα εφημερίδων, έντυπα, χειρόγραφα, αφίσες και οπτικοακουστικά τεκμήρια, προέρχονται από ελληνικά και ξένα αρχεία, δημόσια και ιδιωτικά, όπως η Βιβλιοθήκη της Βουλής, τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, το Μουσείο Μπενάκη, το Αρχείο Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη - αλλά και από πολλές ιδιωτικές συλλογές.

Ο επισκέπτης της έκθεσης, ενήλικας ή μαθητής, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ο ίδιος τον τρόπο της περιήγησής του στην έκθεση, παρακολουθώντας την πορεία των γεγονότων μέσα από τη χρονολογική παράταξη των τεκμηρίων, αλλά και πραγματοποιώντας τη δική του έρευνα και αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες στο αρχειακό υλικό που είναι διαθέσιμο σε ειδικά διαμορφωμένες θέσεις εργασίας.

Το «Κέντρο Ιστορίας
Θεσσαλονίκης» συμμετέχει ενεργά εδώ και ένα χρόνο περίπου, στο πρόγραμμα συγκέντρωσης και ψηφιοποίησης τεκμηρίων για τη Δικτατορία στη Θεσσαλονίκη, για τη δημιουργία του «Χώρου Μνήμης» για τον Αντιδικτατορικό Αγώνα στις εγκαταστάσεις του Πολεμικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Από το πλούσιο υλικό που συγκεντρώθηκε και ψηφιοποιήθηκε στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης - πέραν των 2.000 ιστορικών τεκμηρίων για τον αντιδικτατορικό αγώνα στη Θεσσαλονίκη - έγινε μια μικρή επιλογή, η οποία ενσωματώθηκε στην έκθεση του Ιδρύματος της Βουλής.

Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 30 Ιουνίου 2017 και οι ώρες λειτουργίας της τις καθημερινές, είναι 8:00 - 14:00 & 18:00 - 21:00.

Πηγή: Πηγή: ΑΜΠΕ